YARGITAY KARARI
DAİRE : 18. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/14233
KARAR NO : 2014/254
KARAR TARİHİ : 14.01.2014
MAHKEMESİ : Asliye Hukuk Mahkemesi
Dava dilekçesinde, kamulaştırmasız el atma nedenine dayalı olarak taşınmaz bedelinin faiz ve masraflarla birlikte davalı taraftan tahsili veya askeri güvenlik şerhinin kaldırılması istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hükmün temyiz incelemesi davalı ve bir kısım davacılar vekili tarafından, incelemenin duruşmalı olarak yapılması ise davalı vekili tarafından yasal süresi içinde verilen temyiz dilekçesi ile istenilmekle taraflara yapılan tebligat üzerine duruşma için tayin olunan günde temyiz edenlerden davalı vekili Av…. geldi. Davacılar adına gelen olmadı. Gelen vekilin sözlü açıklamaları dinlendikten sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunarak, tetkik hakiminin açıklamaları dinlenip, gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Dava, taşınmazın tapu kaydına… Güvenlik Bölgesi şerhi konulmasından dolayı mülkiyet hakkının kısıtlandığı belirtilerek kamulaştırmasız el atma nedenine dayalı olarak taşınmaz bedelinin tahsili veya tapu kaydındaki bu şerhin kaldırılması istemine ilişkindir.
Mahkemece taşınmaza fiilen el atılmasa da askeri güvenlik bölgesi şerhi konulmasından dolayı davacıların mülkiyet haklarının kısıtlandığı, ilgili belediye tarafından taşınmaza inşaat ruhsatı verilemediği, bu şerh nedeniyle imar planında park alanı olarak belirlendiği açıklanarak taşınmaz bedelinin davalı idareden tahsiline ve tapu kaydının davalı idare adına tesciline karar verilmiştir.
Dosyadaki bilgi ve belgelerin incelenmesinde; … Komutanlığı ve …Tesisleri’nde bulunan askeri birliklerin kara sınırları çevresinde 400 metrelik … Güvenlik Bölgesi tesis edildiği, bu bölgede yer alan taşınmazlar hakkında “… Güvenlik Bölgesi İçindedir” şerhinin konulmasına karar verildiği, dava konusu taşınmazın da bu bölge içinde bulunmasından dolayı tapu kaydına yukarıda belirtilen şerhin konulduğu, taşınmazın 1/1000 uygulama imar planında park alanı olarak belirlendiği ancak kamulaştırma planına alınmadığı, davacı tarafın plan değişikliği talebine de belediye başkanlığınca tapu kaydında yer alan şerh nedeniyle olumsuz cevap verildiği, taşınmaza etrafının tel örgü ile çevrilmesi veya başka bir şekilde fiilen el atıldığına dair bir iddianın bulunmadığı, mahkemece de fiili el atmanın bulunmadığının kabul edildiği anlaşılmıştır
Uygulama ve öğretide kamu idarelerinin, kamu hizmetlerinin yürütülmesi sırasında tek yanlı irade açıklamalarıyla kamu hukuku esaslarına dayanarak ilgililerin hukuki durumlarını etkileyecek şekilde yaptıkları işlemlerin, idari işlem, görev ve yetki alanlarına giren konularda hukuka uygun olarak yaptığı fiiller ile bu görevleriyle ilgili hareketsiz kalmaları idari eylem olarak tanımlanmaktadır. Somut olayda idarenin icra yetkisini hukuka aykırı olarak kullanması olarak nitelendirilebilecek fiili el atma durumu söz konusu olmadığına göre, davalı tarafından idari bir işlemle tapu kaydına konulan “askeri güvenlik alanı şerhi” veya 3194 sayılı İmar Kanunu’nun ilgili maddeleri uyarınca tek yanlı idari işlemle düzenlenen imar planları ve bu planlara dayanılarak yapılan işlemlerin idari nitelik taşıdığı, söz konusu imar planlarının zamanında uygulamaya geçirilmemesi durumunun da idari eylem olarak kabulü gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan uyuşmazlıklara benzer olaylarla açılan davalarda, görev itirazında bulunulması ve olumlu görev uyuşmazlığı çıkması üzerine durum Uyuşmazlık Mahkemesi tarafından değerlendirilmiş ve 09.04.2012 gün 2011/238E.–2012/63K. ve 2012/41 E- 2012/77 K. sayılı kararlarında fiili el atmanın bulunmadığı durumlarda idari yargı yerinin görevli bulunduğuna oybirliği ile karar verilmiştir.
Ayrıca 11.06.2013 tarihinde yürürlüğe giren 6487 sayılı Yasa ile 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun değiştirilen Geçici 6. maddesinin 10.fıkrasında da “Uygulama imar planlarında umumi hizmetlere ve resmî kurumlara ayrılmak suretiyle veya ilgili kanunların uygulamasıyla tasarrufu kısıtlanan taşınmazlar hakkında, 3/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanununda öngörülen idari başvuru ve işlemler tamamlandıktan sonra idari yargıda dava açılabilir. Bu madde hükümleri karara bağlanmamış veya kararı kesinleşmemiş tüm davalara uygulanır.” hükmü getirilmiştir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; davacının mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamanın, idari bir işlemle dava konusu taşınmazın tapu kaydına askeri güvenlik alanı şerhi konulmasından, imar planında park alanı olarak kamu hizmetine özgülenmesinden ve buna uygun kamulaştırma işlemlerinin zamanında yapılmamasından kaynaklandığının kabulü ile idari işlem ve eylemden doğan zarara ilişkin davanın Uyuşmazlık Mahkemesi kararı da dikkate alınarak 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu hükümleri uyarınca idari yargı yerinde çözümlenmesi gerektiğinden 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 114/1-b ve 115/2. maddeleri uyarınca davanın usulden reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, davalı idarenin husumete ilişkin sair temyiz itirazları incelenmeksizin yargı yoluna ilişkin temyiz itirazları yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, Yargıtay duruşmasında vekille temsil edilen davalı yararına takdir edilen 1.100,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı tarafa verilmesine, temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edenlerden davacı tarafa iadesine, 14.01.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.