YARGITAY KARARI
DAİRE : 18. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2006/9653
KARAR NO : 2006/10913
KARAR TARİHİ : 21.12.2006
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Dava dilekçesinde, Kamulaştırma Yasasının 4650 Sayılı Yasayla değişik hükümleri uyarınca, kamulaştırma bedelinin tespiti ve taşınmaz malın idare adına tescili istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Y A R G I T A Y K A R A R I
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasal gerektirici nedenlere ve özellikle kanıtların takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre sair temyiz itirazları yerinde değildir.
Ancak;
Mahkemece her iki bilirkişi kurulu raporlarının ortalaması alınarak hüküm kurulmuş ise de raporlar hüküm kurmak için yeterli değildir.
Şöyle ki;
1-Kamulaştırma (değerlendirme) tarihi 15.4.2003 olup, tarım arazisi kabul edilen taşınmazın 19. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca 10. maddede belirtilen yöntemle (10. maddenin yollama yaptığı kamulaştırma bedelinin tespiti esaslarını düzenleyen 11. maddenin birinci fıkrasının f bendi uyarınca) net gelirinin saptanıp, taşınmazın değerini etkileyebilecek bütün nitelik ve unsurlarını ayrı ayrı belirtmek suretiyle gerekçeli bir değerlendirme raporuna dayalı olarak taşınmaz malın değerinin tespiti gerekir. Bu hükme göre; değerlendirme yılı 2003 olup, mahkemece kararın verildiği 1.6.2006 günü itibari ile bilirkişilerce münavebeye alınan ürünlerin 2003 yılı verilerinin belirlenmiş olması karşısında, öncelikle bu ürünlerin 2003 yılı itibari ile dekar başına ortalama verimi ve üretim giderleri ile kg başına
toptan satış fiyatlarını gösteren veri cetvellerinin İlçe Tarım Müdürlüğünden getirtilmesinden sonra bu verilere göre taşınmazın getireceği net gelirinin saptanması ile bilimsel yöntemle kamulaştırma bedelinin tespiti için bilirkişi kurulundan ek rapor alınması yoluna gidilmeden 2002 yılı verilerini esas alan ve buna göre bulunan bedele Devlet İstatistik Enstitüsü Toptan Eşya Fiyat Endeksinin uygulanması suretiyle kamulaştırma bedelini tespit eden birinci bilirkişi raporuna itibar edilmesi,
2- 2942 Sayılı Yasanın 4650 Sayılı Yasa ile değişik ll.maddesinin l.fıkrasının f bendi uyarınca bilirkişi kurulu, arazi niteliğindeki taşınmaz malın kamulaştırma tarihindeki mevki ve şartlarına göre ve olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelirini esas tutarak düzenleyeceği raporda, bedelin tespitinde etkili olacak bütün nitelik ve unsurları ve her unsurun ayrı ayrı değerini belirtmek suretiyle ve ilgililerin de beyanını dikkate alarak gerekçeli bir değerlendirme raporuna dayalı olarak taşınmaz malın değerini tespit etmelidir. Yargıtay’ın yerleşmiş uygulamalarında ise özel ve dikkate alınması gereken haklı bir neden bulunmadıkça tarım arazilerinin olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelir üzerinden bilimsel yöntemle yapılacak değerlendirmede münavebeye alınacak ürünler için dekar başına elde edilecek ortalama verim, üretim gideri ve toptan satış fiyatına ilişkin olarak ciddi istatistiki bilgilere dayalı olduğu bilinen o yerdeki Tarım Müdürlüğü verilerinin esas alınması aranmaktadır.
Dosyada bulunan İlçe Tarım Müdürlüğünün 2003 yılı veri cetvelinde şeftalinin dekar başına verimi 1500-2750 kg, olarak bildirildiği halde ortalama verim yerine asgari verim miktarının esas alındığı ikinci bilirkişi kurulu raporuna itibarla daha düşük değere ulaşılmış olması,
Doğru görülmemiştir.
Mahkemece her iki bilirkişi kurulundan yukarıdaki bozma nedenlerine uygun ek raporlar alınıp hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edenlerden davalı tarafa iadesine, 21.12.2006 gününde oybirliğiyle karar verildi.