YARGITAY KARARI
DAİRE : 18. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2006/8256
KARAR NO : 2006/9488
KARAR TARİHİ : 20.11.2006

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Dava dilekçesinde kamulaştırma bedelinin arttırılması ile faiz ve masrafların davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Y A R G I T A Y K A R A R I

Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasal gerektirici nedenlere ve özellikle kanıtların takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre sair temyiz itirazları yerinde değildir.
Ancak;
Kamulaştırma Yasasının 11. maddesinin F bendi hükmü gereği arazilerde değerlendirme, taşınmaz malın kamulaştırma tarihindeki mevki ve şartlarına göre ve olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelirine göre yapılır. Net gelir ise, çevrede ekilmesi mutad olan ürünlerin münavebesi uygulanarak, ürünün döküm zamanı ortalama toptan fiyatı gözetilerek bundan, üretim maliyetleri düşüldüktün sonra bulunur.
Münavebe sözkonusu olduğu için tek ürünle yetinilmeyerek çevrede ekilmesi mutad olan ürünler dikkate alınır. Taşınmaza erken veya mutaddan çok ürün elde etmek için uygulanabilecek tarımsal yöntem ve tesisler bu belirlemede dikkate alınmaz.
O nedenle taşınmazda açık tarla ziraati uygulanmak suretiyle ekilen ürünlerin miktarı, ortalama fiyatları ve üretim giderleri esas alınır.
Yukarıda açıklandığı şekilde elde edilen net gelir uygun kapitalizasyon faizi uygulanarak sonuca varılır. Bu esaslardan hareket edildiğinde;

1-Hükme esas alınan bilirkişi raporlarında olduğu gibi, yalnız sebze (domates) değil, onun yanında … ve çevresinde yetiştirildiği ve genelde münavebeye alındığı daireye gelen dosyalardan bilinen susam, pamuk ve buğdayın dahi münavebeye alınması,
2-Bu ürünlerin dekar başına veriminin, yukarıda açıklandığı gibi uygulanan zirai yöntem veya zirai tesisler dikkate alınmaksızın açıkta tarla ziraati sonucu elde edilenler olmasına dikkat edilmesi,
3-Münavebeye alınan ürünlere ait fiyatların, toptancı halinden, ilgili tarım kooperatifinden veya Toprak Mahsülleri Ofisinden alınarak idrak edildikleri aylardaki ortalama fiyatlarının gözetilmesi gerekmektedir.
Mahkemece yukarıda açıklandığı gibi sebzenin (domates) yanında, verileri getirtilerek susam, buğday ve pamuk ürünlerinin de münavebeye dahil edilmesi ve fiyat olarak sebzede açık tarla ürünü fiyat ortalamalarının alınması suretiyle bilirkişi kurullarından ek raporlar alınmalı, bu raporların bozma ilamına ve verilere uygunluğu denetlenmeli ve ondan sonra oluşacak sonuç doğrultusunda hüküm kurulmalıdır.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 20.11.2006 gününde oybirliğiyle karar verildi.