YARGITAY KARARI
DAİRE : 18. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2006/5832
KARAR NO : 2006/7951
KARAR TARİHİ : 17.10.2006
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Dava dilekçesinde eğitim ve öğrenim giderinden dolayı 23.500 YTL borçlu olmadığının tespiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Y A R G I T A Y K A R A R I
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Davacı vekili dava dilekçesinde, davalının oğlu İ…’in 2003 yılında Kuleli Askeri Lisesinden ilişiğinin kesildiğini, okuma gideri olarak 20.003.750.000 TL borç çıkarıldığını, ödenmemesi halinde tasdiknamenin verilmeye- ceğinin söylendiğini, borcun taksitler halinde ödenmesi durumu için 30.500.000.000 TL’lik ödeme takvimi çıkarıldığını, öğrencinin yıllık maliyetinin 1500-2000 YTL olduğunu, kendilerinden asıl borç ve faiz olarak fahiş miktarın talep edildiğini, asıl borçlarının 7000 YTL olup adlarına tahakkuk ettirilen borçtan 23.500 YTL’lik kısmın terkini ile bu kısım kadar borçlu olmadıklarının tespiti istenilmiştir. Yargılama aşamasında davacının sorumlu olduğu miktarın belirlenmesi için mahkemece alınan bilirkişi raporlarında, yüklenme senedinde gösterilmeyen atış, personel ve amortisman giderlerinden davacının sorumlu olmayacağı, bu kaleme ait masrafların belirlenen harcamalardan düşülmesi ve buna göre değerlendirmenin yapılması gerektiği ileri sürülerek bu kalemlere ait masraflar düşüldükten sonra hesaplama yapılmış ve davacının asıl borç ve işlemiş faiz tutarı toplamı 13.535.002.757 TL borcu olduğu belirtilmiş, mahkemece de bu rapor esas alınarak hüküm kurulmuş, karar davalı vekilince temyiz edilmiştir.
Dosya içerisinde bulunan ve Çanakkale …. Noterliğince 28.08.2000 tarihinde 12.471 yevmiye ile düzenlenen, davacı tarafından veli sıfatı ile imzalanan yüklenme senedinde “Silâhlı Kuvvetler adına öğrenci olarak okulun giriş şartlarına uygun şekilde kayıt ve kabulüm yapıldığı takdirde Subay/Astsubay çıkıncaya kadar, yürürlükte bulunan veya öğrenim süresi içerisinde çıkacak kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge ve sair mevzuat hükümlerini kabul ettiğimi, bunlara aynen uyacağım…” şeklinde taahhüt verilmiştir. Ayrıca davacının oğlu İbrahim Savaş’ın okuldan çıkarılması üzerine davacı tarafından verilen ve Çanakkale …. Noterliğince 10.02.2004 tarihinde 1067 yevmiye ile düzenlenen “Düzenleme Şeklinde Müteselsil Kefaletli Borç Senedi”nde davacı “velisi bulunduğum ve öğrenim giderlerinden dolayı Hazineye faiz hariç 20.003.750.000 TL borçlu bulunan İbrahim Savaş’ın hazineye olan borçlarını aynen kabul ediyorum. Bundan böyle nakten borcumdur. İş bu borcumu aşağıdaki koşullarla hazineye ödeyeceğim…” şeklinde taahhütte bulunmuştur.
5401 sayılı Askeri Öğrencilerden Başarı Göstermeyenler Hakkındaki Yasanın 3.maddesine göre; “sağlık sebepleri dışında okullarla yüksek öğrenim kurumlarından çıkarılan öğrencilere Devlet tarafından yapılan bilumum masraflar faizi ile birlikte mukavelesi gereğince ödettirilir.” Askeri Okullara Alınan Öğrenciler İle Silahlı Kuvvetler Hesabına Fakülte Ve Yüksek Okullarda Okuyan Öğrenciler İçin Yüklenme Senedi Düzenlenmesine Ve Bu Okullardan Çeşitli Sebeplerle Ayrılacak Öğrencilere Veya Kefillerine Ödettirilecek Tazminata Dair Yönetmelik’e 13.02.1992 tarih 21141 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak eklenen değişiklik gereğince askeri okullardan başarısızlık nedeniyle ilişiği kesilen öğrencilerin sorumlu oldukları masraflar belirtilmiş, bu durumdaki öğrencilerin sorumlu olduğu masraf kalemleri arasında atış, personel ve amortisman giderleri de sayılmıştır.
Somut olayda; davacı tarafından velisi bulunduğu oğlu adına askeri okula giriş esnasında verilen yüklenme senedinin düzenlendiği tarihte yukarıda sözü edilen yasa ve yönetmelik hükümleri yürürlüktedir ve bunlar bilinerek yüklenme senedi düzenlenip imzalanmıştır. Davacının oğlunun okuldan ilişiğinin kesilmesi üzerine davacı tarafından verilen “Düzenleme Şeklinde Müteselsil Kefaletli Borç Senedi”nde de ilk verilen senetteki borçlar kabul edilmiştir. Askeri okula girerken verilen 28.08.2000 tarihli Yüklenme senedi içeriğinde yasa ve yönetmelik hükümlerine uyulacağı taahhüt edildiğine göre, davacının sorumlu olacağı masraflar arasına atış, personel ve amortisman giderleri de dahil edilmesi gerekirken, yerinde olmayan bilirkişi raporları doğrultusunda hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
Mahkemece, yukarıda belirtilen husus doğrultusunda davalının atış, personel ve amortisman giderleri ile bunların sarf tarihinden itibaren işlemiş faizinden de sorumlu olacağı dikkate alınarak yeniden bilirkişiden ek rapor alınmalı ve bu rapor doğrultusunda karar verilmelidir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, 17.10.2006 gününde oyçokluğuyla karar verildi.
KARŞI OY YAZISI
Askeri Öğrencilerden Başarı Gösteremeyenler Hakkındaki 5401 sayılı Yasanın 3.maddesi hükmü uyarınca, sağlık nedenleri dışında okullarla yüksek öğrenim kurumlarından çıkarılan öğrencilere Devlet tarafından yapılan tüm harcamalar faizi ile birlikte mukavelesi gereğince ödettirilir. Bu yasa hükmüne göre, bir askeri öğrencinin okuldan çıkarılması durumunda, ödemesi gereken tazminatın belirlenmesinde o öğrencinin okul yönetimi ile yaptığı mukavelenin, daha açık bir anlatımla -doğrudan veya yasal temsilcisi aracılığıyla- okul yönetimine verdiği “yüklenme senedi”nin esas alınması gerekir.
Yüklenme senedinde, öğrencinin uymayı taahhüt ettiği yasa, tüzük, yönetmelik ve yönerge hükümleri, askeri okula kaydının yapıldığı günden subay çıkıncaya kadar yönetim, eğitim ve öğretim konularında öğrencinin uyması gereken kuralları içeren düzenlemelerdir. Öğrencinin, bu mevzuat hükümlerine aykırı davranması, derslerde başarı gösterememesi, okul yönetmelik ve yönergelerine aykırı eylemde bulunması vb. nedenlerle okuldan çıkarılması durumunda, Milli Savunma Bakanlığınca zimmetine tahakkuk ettirilecek tazminatın içereceği giderler (harcama kalemleri) yüklenme senedinde birer birer sayılıp sıralanmıştır. Davalı-yükümlü, tazminat olarak salt bu senette açıkça belirtilen giderleri -yasal faiziyle birlikte- ödeme yükümlülüğü altına girmiş olup; burada yer almayan giderlerden sorumlu tutulamaz. Askeri okullardan çeşitli nedenlerle ayrılmak zorunda kalan öğrenciler için hesaplanacak tazminatla ilgili bu yükümlülük, yüklenme senedinde sayılan harcama kalemleri ile sınırlıdır ve “Askeri Okullara Alınan Öğrenciler ile Silahlı Kuvvetler Hesabına Fakülte ve Yüksek Okullarda Okuyan Öğrenciler için Yüklenme Senedi Düzenlenmesine ve Bu Okullardan Çeşitli Sebeplerle Ayrılacak Öğrencilere veya Kefillerine Ödettirilecek Tazminata Dair Yönetmelik”te yapılan (13.02.1992 tarih ve 21141 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan) değişiklikle “personel ve amortisman” giderlerinin hesaplanacak tazminatın içereceği giderler arasında sayılmış olması, -yüklenme senedinde açıkça yer almadıkça (RG-14.02.2006-26080)- ilgilinin bu giderlerden de sorumlu tutulmasını gerektirmez.
Somut olayda davanın dayanağını oluşturan ve Çanakkale …. Noterliğince düzenlenmiş bulunan 28.08.2000 gün 12471 yevmiye sayılı yüklenme senedinde, öğrencinin okulla ilişiğinin kesilmesi durumunda tazminat olarak ödenmesi gereken harcama kalemleri arasında personel ve amortisman giderleri yer almadığına göre, bunları hesaplamaya dahil etmeyen mahkeme kararında bir isabetsizlik bulunmadığından onanması gerektiği düşüncesiyle bu masraflar yönünden hükmün bozulması yolundaki çoğunluğun görüşüne katılmıyorum.