YARGITAY KARARI
DAİRE : 18. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2006/4032
KARAR NO : 2006/4991
KARAR TARİHİ : 12.06.2006
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Dava dilekçesinde, Kamulaştırma Yasasının 4650 Sayılı Yasayla değişik hükümleri uyarınca, kamulaştırma bedelinin tespiti ve taşınmaz malın idare adına tescili istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davacı ile davalılardan … ve … vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Y A R G I T A Y K A R A R I
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Mahkemece iki kez bilirkişi incelemesi yaptırılıp raporlar alınmış ise de, her iki rapor da hüküm kurmaya elverişli değildir.
Şöyle ki;
1-Geri çevirme kararı üzerine dosyaya getirtilen tapu kayıt örneğine göre, bilirkişi kurullarının somut emsal aldıkları taşınmaz mal satışı 19.000.000.000 Tl. bedel üzerinden yapılmış iken, raporlarda 20.000.000.000 Tl. üzerinden hesaplama yapılması,
2-Kamulaştırma Yasasının 11. maddesinin (g) bendi uyarınca kamulaştırma gününden önce özel amacı olmayan emsal satışlara göre satış değerinin tespiti ve bedelin tespitinde etkisi olan diğer unsurlar da dikkate alınarak dördüncü fıkra gereğince her unsurun gerekçeleri ve değere katkı oranları ayrı ayrı belirlenip dayanakları da gösterilmek suretiyle değerlendirilerek kamulaştırma bedelinin saptanması gerekir.
Bu saptamanın yapılmasında dikkate alınması gereken diğer bir unsur dava konusu taşınmaz ile emsal taşınmazın vergi beyan değerleri arasındaki orandır.
2942 Sayılı Yasanın 11. maddesinin (d) bendinde vergi beyanı, kıymet takdirinde gözönünde tutulması gereken esaslar arasında sayılmıştır. Vergi beyanları ve resmi makamlarca yapılan kıymet takdirleri genellikle taşınmazın gerçek değerini tam olarak yansıtmamakta, gerçek değerinden daha düşük değerler belirlenmektedir. Ancak, bu husus dava konusu taşınmaz için olduğu kadar emsal içinde geçerlidir ve emsal karşılaştırması yapılırken dikkate alınması yasa gereğidir.
Bilirkişi raporlarında nazara alınmayan vergi değerleri yönünden de denetim yapılmak üzere Dairenin geri çevirme kararı uyarınca dosyaya getirtilen belediye yazısında, emlak vergisine esas asgari değerlerinin emsal taşınmaz için 18.50 YTL/m2, dava konusu taşınmaz için ise 22.20 YTL/m2 olduğu bildirilmiş olup, buna göre kamulaştırılan taşınmaz, emsal taşınmazdan yaklaşık 1/4 oranında üstün olduğu halde, bilirkişi raporlarında bu olgu tersine çevrilerek emsalin davaya konu taşınmazdan yaklaşık 1/4 oranında üstün olduğu ileri sürülerek değerlendirme yapılmıştır.
Emsalin ve dava konusu taşınmazın emlak vergisine esas değerlerinin birbirine oranı ile bilirkişi raporlarında emsal karşılaştırması sonucu değerlendirmeye esas alınan oran birbirinden fahiş ölçüde farklı olup, mahkemece, bu farklılık ve çelişkinin bilirkişi kurullarından ek raporlar alınarak giderilmesi gerektiğinin düşünülmemiş olması,
Doğru görülmemiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz edenlerin itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz peşin harçlarının istek halinde temyiz edenlere iadesine, 12.06.2006 gününde oybirliğiyle karar verildi.