YARGITAY KARARI
DAİRE : 18. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2006/1667
KARAR NO : 2006/4766
KARAR TARİHİ : 05.06.2006
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Dava dilekçesinde kamulaştırma bedelinin arttırılması ile faiz ve masrafların davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, hüküm dahili davalı hazine vekili ile … vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Y A R G I T A Y K A R A R I
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Mahkemece 3 kez bilirkişi incelemesi yaptırılmışsa da alınan raporlar hüküm kurmaya yeterli görülmemiştir.
1-Dava konusu taşınmaz 23.6.1999 tarihinde kamulaştırılmış ve kamulaştırma evrakı davacılara 18.2.2000 tarihinde tebliğ edilmiş olduğuna göre 2942 Sayılı Kamulaştırma Yasasının 15. maddesinin onüçüncü fıkrası hükmü gereğince aradan bir yıl geçmemesi nedeni ile 1999 yılı resmi verilerinin değerlendirmeye esas alınması gerekirken 2000 yılı fiatlarına göre değer biçilmesi,
2-Yargıtay’ın yerleşmiş uygulamalarına göre, iklim koşulları, arazinin toprak ve topografik yapısı ile bölgesindeki konumu (büyük yerleşim yerlerine uzaklığı vb.) gözetildiğinde, dava konusu taşınmazın bulunduğu yerle benzer nitelikte olan ülkemizin değişik yörelerindeki kuru tarım arazilerinin değerlendirilmesinde, (değeri önemli biçimde etkileyen kanıtlanmış, farklı ve özel bir etkenin bulunması dışında) kapitalizasyon faiz oranı %6, sulu tarım arazilerinde ise %5 olarak alınmaktadır. Hal böyle iken bilirkişi kurulu raporlarında kuru nitelikli 91 parsel sayılı taşınmaz için %5, sulu nitelikli 58 nolu parsel için ise %4 kabulü ile yüksek değerlere ulaşılması,
3-Üzerinde irtifak hakkı kurulması nedeniyle taşınmazda oluşacak değer düşüklüğü oranının saptanmasında taşınmaz malın cinsi, kullanım biçimi ile irtifak hakkının niteliği (boru hattı, enerji nakil hattı vs.) kapladığı alan, yeri ve yönü gözönünde bulundurulmalıdır. Yargıtay uygulamalarında üzerinde irtifak hakkı kurulmuş olan taşınmazda bu irtifak nedeniyle oluşacak değer düşüklüğünün (taşınmazın cins ve niteliğine uygun kullanımı önemli ölçüde etkileyen özel bir durum yoksa) irtifaktan etkilenen alanın mülkiyet değerinin arazide en fazla %35’ini, arsada ise en fazla %50’sini geçmeyeceği kabul edilmektedir.
Buna göre tarım arazi olan dava konusu taşınmazlarda irtifak nedeniyle oluşacak değer kaybının 58 nolu parselde %4,3, 91 nolu parselde ise %2,3 oranında olması gerektiğinin dikkate alınmaması,
4-Dairece daha önce incelenen aynı köyle ilgili kamulaştırmalarda objektif nedene dayalı olarak en fazla %20 oranında değer artışı hesaplandığı halde birinci bilirkişi kurulu raporunda %25, ikinci bilirkişi raporunda ise %100 oranında değer artışına yer verilmesi;
5-20.10.1989 … ve 1988/4-1989/3 Sayılı İçtihadı Birleştirme kararı gereğince faizin, kamulaştırmanın idari yargı yönünden kesinleştiği 20.03.2000 tarihinden başlatılması gerekirken 17.12.1999 tarihinden faize hükmedilmesi,
Doğru görülmemiştir.
Mahkemece münavebeye alınan ürünlere ilişkin ortalama verim, üretim gideri ve kg. satış fiatını gösterir 1999 yılına ait resmi veriler İlçe Tarım Müdürlüğünden getirtildikten sonra bilirkişi kurullarından diğer bozma nedenlerini karşılar biçimde ek raporlar alınmalı ve oluşacak sonuç doğrultusunda karar verilmelidir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edenlerden fer’i müdahile iadesine, 5.6.2006 gününde oybirliğiyle karar verildi.