YARGITAY KARARI
DAİRE : 17. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2019/4840
KARAR NO : 2020/6587
KARAR TARİHİ : 05.11.2020

MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki rucuan tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda verilen hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davalılar vekilince istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen 12.06.2019 Salı günü davalılar vekili Av. … geldi. Davacı taraftan gelen olmadı. Temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan davalılar vekili dinlendikten sonra eksiklik nedeniyle iade edilen dosya ikmal edildikten sonra tekrar gelmekle dosya incelendi, gereği düşünüldü:

-K A R A R-

Davacı vekili, 16.09.2014 tarihinde müvekkili şirkete konut sigortası poliçesi ile sigortalı olan dava dışı … ‘e ait sigortalı dairenin bulunduğu binanın çöp depolama sistemi ve borularında yangın çıktığını, yangın nedeni oluşan toplam 73.767,83 TL hasarın sigortalıya parçalar halinde ödendiğini, hasar bedelinin 49.226,83 TL’sinin site sigortası kapsamında ödenmesi nedeni ile bakiye 24.541,00 TL hasarın çöp boru malzemesinin yanıcı maddeden yapılması nedeni ile hasar sorumlusu (yapımcı firmalar) davalılar tarafından davacı tarafa ödenmesini gerektiğini belirterek belirsiz alacak olarak şimdilik 5.000,00 TL tazminat alacaklarının 18.11.2014 ödeme tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiş; 02.05.2016 tarihli dilekçesi ile HMK m. 107 uyarınca davaya konu değeri 24.541,00 TL’ye yükseltmiştir.
Davalılar vekili, müvekkillerine yüklenebilecek bir kusurun bulunmadığını, 9 yıl önce yapımı tamamlanıp teslim edilmiş bir konutta ayıplı mala dayalı dava ve taleplerin zaman aşımına uğradığını, talep edilen hasar tutarının, itfaiye raporu ve görgü tutanaklarıyla çeliştiğini, fahiş olduğunu, yangınla ilgisinin ispatlanmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma ve toplanan delillere göre;davanın kabulü ile 24.541,00 TL rücu tazminat alacağının 13.04.2015 temerrüt tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınmasına karar verilmiş; hüküm, davalılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-) Dava, konut sigorta poliçesinden kaynaklanan tazminatının rücuan tahsili istemine ilişkindir.
Davacı taraf, davalıların yapımcı firma olarak davacıya konut sigorta poliçesi ile sigortalı konutunda oluşan zarardan sorumlu olduğu iddiası ile davalılara husumet yöneltmiş; mahkeme ise, davaya konu edilen yangın olayında davalı inşaat şirketlerini eksik ve kusurlu imalatları nedeni ile kusurlu bularak; bir kimsenin malına zarar verme şeklinde ifadesini bulan temel koruma normunu ihlal ederek TBK.’nun 49 vd. md. hükümleri gereğince haksız fiil teşkil eden kusurlu davranışlarının ağır ihmal derecesinde tespit edildiği, basiretli bir tacir olarak yapısal önlemleri alması gerekirken almaması nedeni ile zarar illiyet bağı ve hukuka aykırılık unsurlarının gerçekleştiği, doğan zarardan müşterek ve müteselsil sorumlu bulundukları kabul edilerek davalılar hakkındaki davanın tam kabulüne karar vermiştir.
Davacı … şirketine konut sigorta poliçesi sigortası ile sigortalı dairenin de bulunduğu davalılar tarafından yapılan binada bulunan çöp iniş borusundan çıkan yangındaki kusur ve ihmalin kim/kimlere ait olduğu ihtilafın çözümlenmesi için önem arz etmektedir. Ancak, bundan da önce, ihtilafın çözümünde uygulanması gereken kurumun ne olduğu doğru tespit edilmelidir. Mahkemece, davalı inşaat şirketlerinin eksik ve kusurlu imalatının söz konusu olduğundan bahsedilerek haksız fiil teşkil eden kusurlu davranışlarının ağır ihmal derecesinde tespit edildiği belirtilerek haksız fiil hükümlerine göre ihtilaf çözümlenmiştir.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 1472. maddesinde sigortacının, sigorta tazminatını ödediğinde, hukuken sigortalının yerine geçeceği, sigortalının, gerçekleşen zarardan dolayı sorumlulara karşı dava hakkı varsa bu hakkın, tazmin ettiği bedel kadar, sigortacıya intikal edeceği, sorumlulara karşı bir dava veya takip başlatılmışsa, sigortacının, mahkemenin veya diğer tarafın onayı gerekmeksizin, halefiyet kuralı uyarınca, sigortalısına yaptığı ödemeyi ispat ederek, dava veya takibi kaldığı yerden devam ettirebileceği hüküm altına alınmıştır.
Dava, sigorta şirketi tarafından sigortalısının halefi olarak açıldığına göre, ihtilafın çözümlenmesine uygulanacak kurumun tayininde sigortalı ile davalı arasındaki ilişkinin hukuki mahiyeti nazara alınır.
Somut olayda, sigortalı konutta oluşan yangın hasarı sebebiyle meydana gelen zarar sigortacı tarafından sigortalıya ödenmiş olup ödenen tazminatın sigortalı konutu inşa eden davalı inşaat şirketlerinden tahsili talep edilmiştir. Dava dışı sigortalı …, sigortalı konutu dava dışı … ’tan 200.000,00 bedelle satın almıştır. Davalılar, sigortalı dairenin bulunduğu binanın yapım işini Emlak Konut Gayri Menkul Yatırım A.Ş’den yüklenici olarak almıştır. Dava dışı sigortalı … ile davalılar arasında bir eser sözleşmesi mevcut değildir. Dava dışı sigortalı … ile davalılar arasında herhangi bir hukuki ilişki bulunmamasına göre, mahkemenin, haksız fiil hükümlerinden hareketle ihtilafın çözümlenmesine gidilmesinde isabetsizlik bulunmamaktadır. Ne var ki, mahkeme, dava konusu yangının çıkışındaki kusurun tespitinde eksik incelemeye dayalı olarak karar vermiştir.
22.09.2014 tarihli itfaiye yangın raporunda; yangın başlangıcının 6 no’lu … blokun 16 katlı binada girişe göre sağ tarafta bulunan çöp depolama alanında olduğu, tamamı betonarme ışıklık içerisinde bulunan polyester boru sistemi ile monte edilen çöp bacasına katların herhangi birinden aşağı depolama alanına atılan çöp torbası poşet gibi atıkların içerisinde sehven atılan ya da düşürülen tam sönmemiş sigara veya açık ateşin aşağıdaki çöpleri tutuşturarak yangının çıktığı, aşağıdan yukarı polyester borunun da yangını duman ve alev olarak üst katlara taşıması 15. katta herhangi bir nedenle kapak açık kalması kat boşluğuna dolan eksik yanmadan dolayı meydana gelen duman birikmesiyle kimyasal yanmamış gazların aşağıdaki alevin üst kata ulaştığında yoğun dumanla teması neticesi backdraft-kimyasal patlama meydana gelerek yangının büyüdüğü ve katlarda maddi hasar oluşturduğu belirtilmiştir.
Kat maliklerinin kendi adalarına asaleten site yönetimini temsilen eldeki dava davalıları imalatçı firmaya ayıplı imalattan dolayı açmış oldukları İzmir 6. Tüketici Mahkemesi 2015/758 E. Sayılı dosyasında; davacı tarafça, çöp bacalarının standarda uygun olmamasından kaynaklanan yangın nedeni ile 10.000,00 TL zarar tazminatı, 10.000,00 TL de ayıbın giderilmesi için tamirat bedeli istenmiş; mahkemece, dava esastan reddedilmiş, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesince, davacıların istinaf itirazlarının kısmen
kabulü ile mahkeme kararının kaldırılmasına, Mavişehir A Bölgesi yönetimi tarafından açılan davanın aktif husumet ehliyeti bulunmaması nedeniyle dava şartı yokluğundan reddine ve davacı gerçek kişilerin açtığı davanın yangının çöp iniş borusunun ayıplı imal edilmesinden kaynaklanmadığı, çöp iniş borusuna atılan izmaritten kaynaklandığından davacıların bu kaleme ilişkin talebinin reddine, ayıbın giderilmesi talebinin ise süresinde ayıp ihbarında bulunmadıkları gerekçesi ile esastan reddine kesin olarak karar verilmiştir. İzmir 6. Tüketici Mahkemesi 2015/758 E. Sayılı dosyasından alınan bilirkişi raporunda; tesisin tamamlanarak 2006 yılı itibari ile yürürlükte olan 2002 tarihli “Binaların Yangından Korunması Yönetmeliği’ hükümlerine uygun olduğu ve bu çerçevede geçici ve kesin kabulünün yapıldığı, tarafların talebi halinde 14.000.00-TL + KDV maliyetli patlama deney ve simülasyonunun yapılabileceği bilgisinin Çiğli Deney ve Kalibrason Merkezi Başkanlığı’ndan alındığı görüşü belirtilmiştir.
Dava konusu yangın nedeni ile yürütülen ceza soruşturmasında Karşıyaka Sulh Ceza Mahkemesi 2015/104 D.İş. Sayılı dosyasında düzenlenen bilirkişi raporunda; projede çöp bacası uygulama detayına rastlanılmadığı, ancak Soyak firmasının bacalarda kullandığı elyaf kaplı polyester malzemenin yangına dayanaksız, tutuşucu özellikte bir malzeme olduğu, bu malzeme yerine çelik ve/veya saç malzemeden bir baca yapılması gerektiği, yangının çıkmasında ve yayılmasında bu malzemenin yanması ile olayın daha da büyüdüğü, çöp borularının yanıcı malzemeden yapılmış olması sebebiyle inşaatı yapan firmanın kusurundan söz edilebileceği, bacanın ağzının çatıda dar bırakılmasının ise, projeye uygun imalat olduğu görülmekle birlikte teknik olarak baca çıkışının asansör kulesi hizasının takribi H=60.00 cm üzerine çıkartılması ile bacanın çatıdan etkin havalandırmasının sağlanabileceği, dar yapılan baca ağzı imalatının projeye uygun olduğundan yapımcı firmaya bir kusur atfedilemeyeceği, mimari proje müellifi ile yapı denetim firmasının bu konuda uygulamaya yönelik teknik detayı oluşturarak bu detaya uygun imalat yapımını sağlama ediminin olduğu ancak bunun yapılmadığı, yangının çöp borularının yanıcı nitelikteki polyester malzemeden yapılmış olması, havalandırmanın etkin biçimde yapılmasını sağlayacak baca sisteminin olmaması gibi yapısal nedenler ile yanıcı madde atılmaması gereken sisteme yanıcı madde atılması ve çöp penceresinin açık bırakılması gibi kullanıcı hatalarından çıktığı dikkate alındığında site yönetimindeki görevlilerin ihmalinden bahsedilemeyeceği görüşü açıklanmıştır.
Eldeki dosyada alınan 12.04.2016 tarihli bilirkişi raporunda; çöp şutları borularının yanıcı polyester malzemeden imal edilmiş olması, zemin katta kalacak olan yangının polyester boru vasıtası ile 15. kata kadar çıkmasına neden olduğu, çöp bacasında kullanılan elyaf kaplı polyester malzemenin yangına dayanaksız tutuşucu özellikte bir malzeme olduğu, yangının çıkmasında ve yayılmasında iş bu malzemenin yanması ile olayın daha da büyüdüğü, polyesterin yüksek ısı karşısında büzüştüğü alev dışında yanmadığı ancak alev içinde yandığı ve çok fazla is çıkardığı, yangının oluştuğu 16 katlı yüksek bir yapı tasarlanırken yangın çıkma ihtimali yüksek bir mekan olan çöp toplama odasında yangın ihtimaline yönelik tüm önlemlerin alınması gerekirken alınmadığı, yangına dayanıklı baca malzemesi seçilmesi gerekirken bu özenin gösterilmediği, yangına dayanaksız ve tutuşucu özelliği olan bir malzemeden imal edilen baca yapıldığı, basiretli bir tacir olarak bu yapısal önlemleri alması gerekmekle ağır kusurlu olduğu ve doğan zarardan davalı inşaat şirketlerinin müşterek ve müteselsil sorumlu olduğu görüşüne yer verilmiştir.
Karşıyaka Sulh Ceza Mahkemesi 2015/104 D.İş. Sayılı dosyasından alınan ve eldeki dosyadan alınan bilirkişi raporlarında dava konusu yangın nedeni ile inşaatı yapan firmalara sorumluluk yüklenirken, site sakinlerinin eldeki yüklenici firmalara karşı açtığı ve istinaf ile kesinleşen tüketici mahkemesi dosyasında ise; yangının çöp iniş borusunun ayıplı imal edilmesinden kaynaklanmadığı, borunun yönetmeliğe uygun olduğu belirtilmiştir. Bu durumda, yangının çıkışında kusur dağılımı hususunda çelişkili raporlar ortaya çıkmış, mahkemece, bu çelişkiler gideren yeni bir rapor alınmaksızın hüküm kurmaya elverişsiz bilirkişi raporu esas alınarak eksik inceleme ile karar verilmiştir. O halde, mahkemece yapılacak iş; konusunda uzman bilirkişi kurulundan dava konusu yangının çıkmasında kusurun kimde olduğuna ilişkin, dosyadaki tüm raporları irdeleyen ve çelişkileri gideren ayrıntılı, gerekçeli ve denetime elverişli rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi olacaktır. Mahkemece, yazılı şekilde eksik inceleme ile hüküm kurulması isabetli görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
3-) Bozma neden ve şekline göre davalılar vekilinin sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalılar vekilinin temyiz itirazının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, (2) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle
davalılar vekilinin sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalılara geri verilmesine, 05/11/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.