YARGITAY KARARI
DAİRE : 17. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2019/4784
KARAR NO : 2020/7113
KARAR TARİHİ : 17.11.2020
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerle davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davacılar vekili, davalı … Sigorta A.Ş vekili, davalı … Tur. Tic. A.Ş vekili, dahili davalı…Sigorta A.Ş vekili ve dahili davalı … (Yapı-Kredi) Sigorta A.Ş vekili(katılma yoluyla) tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacılar vekili, 27.02.2012 tarihinde, davalıların sürücüsü, taşımacısı, maliki, işleteni ve zorunlu karayolu taşımacılık sigortacısı olduğu otobüsün tek taraflı kazasında, otobüste yolcu olarak bulunan müvekkili … ‘ın yaralandığını, kolunun kesildiğini belirterek belirsiz alacak davası olarak 2.500,00 TL maddi tazminatın tüm davalılardan; davacılar için 50.000,00 TL manevi tazminatın davalılar … ve … Tur. Tic. A.Ş’den; kaza tarihinden (sigorta şirketlerinden dava) itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiş, 14.07.2014 tarihinde maddi talebini 251.829,79 TL’ye artırmıştır.
Davalı … Sigorta A.Ş vekili ile davalı …vekili, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma, toplanan delillere göre, maddi tazminat davasının kısmen kabulü ile, davacı … için 2.103,00 TL iş ve güçten kalma zararı, 26.214,94 TL genel vücut çalışma kaybı, 130.406,00 TL bakıcı gideri zararı olmak üzere toplam 158.723,94 TL maddi tazminatın davalılar … Sigorta A.Ş, Demir Sigorta A.Ş, … (Poliçe Teminat Limiti İle Sorumlu Olmak Kaydıyla) ile … Seyahat Tur. Tic. A.Ş, … ve …’den müştereken ve müteselsilen tahsiline; davalı … Sigorta A.Ş yönünden 158.723,94 TL tazminatın 2.500,00 TL’sine dava tarihinden ıslah ile talep edilen 156.223,94 TL’sine ıslah tarihinden; dahili davalılar … ve…Sigorta yönünden 158.723,94 TL tazminatın 2.500,00 TL’sine dahili dava tarihi olan 18/01/2013 tarihinden ıslah ile talep edilen 156.223,94 TL’sine ıslah tarihinden; davalılar … Seyahat Tur. Tic. A.Ş, … ve … yönünden 158.723,94 TL tazminatın 2.500,00 TL’sinin kaza tarihinden itibaren ıslah ile talep edilen 156.223,94 TL’sine ıslah tarihinden; itibaren yasal faiz işletilmesine; …yönünden açılan davanın reddine; manevi tazminat davasının kısmen kabulü ile davacı … için 20.000,00 TL ve diğer davacı eş … için 10.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar … Seyahat Tur. Tic. A.Ş, … ve …’den müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili, davalı … Sigorta A.Ş vekili, davalı … Tur. Tic. A.Ş vekili, dahili davalı…Sigorta A.Ş vekili ve dahili davalı … (Yapı-Kredi) Sigorta A.Ş vekili(katılma yoluyla) tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dahili davalı … (Yapı-Kredi) Sigorta A.Ş vekili hükmü katılma yoluyla temyiz etmiş ise de, davacılar vekilinin temyiz dilekçesinin dahili davalıya 25.08.2015 tarihinde tebliğ edildiği, dahili davalı vekilinin ise katılma yoluyla temyiz dilekçesini 21.10.2015 tarihinde temyiz süresi geçtikten sonra verdiğinin anlaşılmasına göre süresinden sonra yapılan temyiz istemleri hakkında mahkemece bir karar verilebileceği gibi, 01.06.1990 gün ve 3/4 Sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca, Yargıtay’ca da bu yolda karar verilebileceğinden, dahili davalı … (Yapı-Kredi) Sigorta A.Ş vekilinin süresinden sonra verdiği temyiz dilekçesinin reddi gerekmiştir.
2-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, hükmün gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına; özellikle dosya içerisinde mevcut noter marifetiyle düzenlenmiş uzun süreli kira sözleşmesi bulunması nedeniyle davalı … hakkındaki davanın husumet yokluğundan reddine karar verilmesinde bir usulsüzlük bulunmamasına göre; davalı … Sigorta A.Ş vekilinin tüm; davacılar vekilinin ve davalı … Tur. Tic. A.Ş vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışındaki sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
3-Dava, trafik kazasında yaralanma nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Dosya kapsamında bulunan poliçeye göre davacı …’ın içinde bulunduğu kazayı yapan otobüs dahili davalı…Sigorta A.Ş. tarafından Ferdi Koltuk Kaza Sigorta poliçesi ile sigortalanmış olup…Sigorta A.Ş. tarafından davacı …’a dava devam ederken 07.01.2013 tarihinde 90.000,00 TL ödeme yapılmıştır. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda, davacının sürekli iş göremezlik tazminat miktarı hesaplanırken…Sigorta A.Ş. tarafından ödenen bu tazminat miktarı güncellenerek düşülmüş ve maddi zarar bu şekilde belirlenmiştir. Davacı, sigortalı araçta yolcu iken meydana gelen kazada yaralanmıştır. Bu sigorta türünde sigorta lehtarları üçüncü kişilerdir. Yani yolcular, sürücüler ve sürücü yardımcılarıdır. Sigorta sözleşmesi süresince, koltukta kim seyahat ediyorsa, yolcu sıfatını o taşır ve sigorta sözleşmesinin de sigortalısı ve menfaattarı olur. Zorunlu Ferdi Koltuk Kaza Sigortası bir can sigortası, bir meblağ sigortasıdır. Bu nedenle poliçeye istinaden yapılan ödemenin, tazminat hesabından indirilmemesi gerekirken hatalı değerlendirme ve eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
4-Mahkemece; davalı …Ş. hakkında husumet yokluğu nedeni ile red kararı verilmiş olduğuna göre, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 7. maddesi 2.fıkrası gereğince davalı …Ş. yararına tarifenin 2.kısım 2.bölümündeki maktu vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken nispi vekalet ücreti takdir edilmesi doğru görülmemiştir.
5-Olayda uyuşmazlık, haksız eylemden kaynaklanmaktadır. Haksız eylem faili, ihtar ve ihbara gerek olmaksızın,
zararın doğduğu anda, başka bir anlatımla haksız eylem tarihinden itibaren zararın tamamı için temerrüde düşmüş sayılır. Dolayısıyla zarar gören, haksız eylem tarihinden itibaren temerrüt faizi isteme hakkına sahiptir. Davalı … şirketi ise, kazaya karışan ve davacının zarara uğramasına neden olan aracın taşımacılık sigortacısı olup davacıların davadan önce başvuruları olmadığından dava tarihi itibariyle temerrüde düşmüştür. Bu nedenle davalı gerçek kişiler yönünden tazminatın tamamına kaza, davalı … şirketi yönünden ise dava tarihinden itibaren faize hükmedilmesi gerekirken ıslah edilen kısım için ıslah tarihinden itibaren faize hükmedilmesi doğru değildir.
6-Usul hukukumuzda dahili dava müessesesi bulunmayıp, HUMK’nun 49-52. maddeleri (6100 sayılı HMK’nun 61 vd. md.) uyarınca, dava dilekçesinde davalı olarak gösterilmeyen kişi, dava açıldıktan sonra ihbar ya da dahili dava dilekçesi ile davada taraf sıfatını kazanamayacağı gibi, ıslah yoluyla dahi davada taraf değişikliğinin olanaklı bulunmadığı ve husumetin mahkemece re’sen dikkate alınması gerektiği açıktır.
Bu nedenlerle; dahili davalı…Sigorta A.Ş ile diğer davalılar arasında zorunlu dava arkadaşlığı bulunmadığı, dahili davalı…Sigorta A.Ş hakkında usulüne uygun olarak açılmış bir dava bulunmadığı hususları gözetilerek, davada taraf sıfatı taşımayan…Sigorta A.Ş hakkında hüküm kurulmaması gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile hüküm tesisi doğru görülmemiş ve bozmayı gerektirmiştir.
7- 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 4/I-a maddesinde, her iki tarafın da ticari işletmesiyle ilgili hususlardan doğan hukuk davaları ve çekişmesiz yargı işleri ile tarafların tacir olup olmadıklarına bakılmaksızın, bu kanunda öngörülen hususlardan doğan hukuk davaları ve çekişmesiz yargı işlerinin ticari dava ve ticari nitelikte çekişmesiz yargı işi sayılacağı açıkça düzenlenmiştir. Yasa’nın lafzı ve amacı nazara alındığında zorunlu taşımacılık sigortalarından doğan uyuşmazlıklarda Asliye Ticaret Mahkemesinin görevli olduğu anlaşılmaktadır. Alucra’da ayrı bir ticaret mahkemesi bulunmadığından mahkemece davaya ticaret mahkemesi sıfatıyla bakılması gereklidir.
8-Yargılamaya hakim olan ilkelerden olan “taleple bağlılık ilkesi” 1086 sayılı HUMK’nın 74. maddesinde (6100 sayılı HMK m. 26) düzenlenmiş olup, hakim tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır ve ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez.
Davacı vekili, dava dilekçesinde, kaza nedeniyle davacı müvekkilinin %60 oranında malül kaldığını belirterek bu maluliyet oranına göre karar verilmesini talep etmiştir. Her ne kadar Mahkemece hükme esas alınan Trabzon Adli Tıp Şube Müdürlüğü’nün raporunda davacının %93 oranında meslekte kazanma gücünden kaybettiği belirtilmiş ise de, dava dilekçesinde maluliyet oranı %60 ile sınırlandırıldığı halde talep aşılarak davalının %93 malül olduğu kabul edilerek bu doğrultuda hazırlanan Adli Tıp Raporuna raporuna göre hüküm kurulması doğru görülmemiş bozmayı gerektirmiştir.
9-Bozma kapsam ve şekline göre davalı…Sigorta A.Ş vekilinin sair temyiz itirazlarının incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle dahili davalı … (Yapı-Kredi) Sigorta A.Ş vekilinin süresinden sonra verdiği temyiz dilekçesinin reddine; (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı … Sigorta A.Ş vekilinin tüm; davacılar vekilinin ve davalı … Tur. Tic. A.Ş vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine; (3), (4) ve (5) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin, (6) nolu bentte açıklanan nedenlerle dahili davalı…Sigorta A.Ş vekilinin, (7) ve (8) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle davalı … Tur. Tic. A.Ş vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, (9) nolu bentte açıklanan nedenlerle dahili davalı…Sigorta A.Ş vekilinin sair temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, aşağıda dökümü yazılı 10.709,13 TL kalan onama harcının temyiz eden davalı … Sigorta A.Ş.’den alınmasına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalılar …. (Yapı-Kredi), … Sey. Tur. Tic. A.Ş., davacılara geri verilmesine 17/11/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.