YARGITAY KARARI
DAİRE : 17. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2018/5530
KARAR NO : 2019/182
KARAR TARİHİ : 15.01.2019
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne dair verilen kararın süresi içinde davalı vekili ve ihbar olunanlar … Tekstil ve Yağ San. Tic. Ltd. Şti ve … vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
– K A R A R –
Davacılar vekili, murisin yolcusu olduğu zorunlu trafik sigortası bulunmayan aracın tek taraflı yaptığı kaza sonucu murisin vefat ettiğini, müvekkillerinin murisin anne ve babası olup destekten yoksun kaldıklarını, davalı tarafın 4.11.2013 tarihinde müvekkillerine yaptığı 17.767,00 TL ödemenin yetersiz olduğunu beyanla, belirsiz alacak davası olarak her bir davacı için ayrı ayrı 1.000,00’er TL maddi tazminatın 16.8.2013 başvuru tarihinden itibaren ticari faiziyle davalıdan tahsilini talep etmiş, ıslah dilekçesiyle taleplerini davacı baba Haydar için 23.212,75 TL, anne Hüsna için 22.353,94 TL’ye yükselterek dava tarihinden itibaren avans faizi talep etmiştir.
Davalı davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, davanın kabulüne, davacı … için 23.212,75 TL ve davacı … için 22.353,94 TL’nin davalıdan alınıp, bu davacılara verilmesine, dava tarihinden itibaren yasal faiz uygulanmasına karar verilmiş; hüküm, davalı vekili ve ihbar olunanlar … ve Yağ San. Tic. Ltd. Şti. ve … vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dava dilekçesi ile … Tekstil ve Yağ San. Tic. Ltd. Şti ve İlyas aleyhine bir dava ikame edilmemiş, … Tekstil ve Yağ San. Tic. Ltd. Şti ve İlyas’a talep
üzerine dava ihbar edilmiş, davada taraf sıfatı bulunmayan ihbar olunan sıfatını haiz … Tekstil ve Yağ San. Tic. Ltd. Şti ve İlyas aleyhine usul hükümlerine uygun olarak hüküm tesis edilmemiştir. Davada taraf sıfatı bulunmayan ve aleyhine hüküm de tesis edilmeyen ihbar olunanın, hükmü temyiz etme yetkisi de bulunmamaktadır. Bu nedenle ihbar olunanlar … Tekstil ve Yağ San. Tic. Ltd. Şti ve … vekillerinin temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde, özellikle oluşa uygun olarak düzenlenen uzman bilirkişi raporunda belirtilen maddi tazminata ilişkin hesaplamanın hükme esas alınmasında (aşağıdaki bentlerde belirtilen hususlar dışında) bir usulsüzlük bulunmamasına, destek paylarının temyiz eden davalı lehine düşük belirlenmiş olmasına göre, davalı vekilinin yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
3-Dava, trafik kazasından kaynaklanan ölüm nedeniyle maddi tazminat istemine ilişkindir.
Dava tarihinde yürürlükte bulunan 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 52. maddesine (818 sayılı BK 44. md.) göre zarar gören, zararı doğuran fiile razı olmuş veya zararın doğmasında ya da artmasında etkili olmuş yahut tazminat yükümlüsünün durumunu ağırlaştırmış ise hakim, tazminatı indirebilir veya tamamen kaldırabilir.
Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin Kamyon, Kamyonet ve Römorklarla Yolcu Taşınabilmesi Esasları başlıklı 130. maddesine göre; “Kamyon, kamyonet, römork ve yarı römorklarda yük üzerinde insan taşınması yasaktır.
Gerekli hallerde, kamyon, kamyonet, römork ve yarı römorklarla;
a)Araçların İmal, Tadil ve Montajı Hakkındaki Yönetmelikte belirtilen ölçülere uygun oturma yerleri yapılması,
b)Kasa kenarlarının düşmeyi önleyecek şekilde kapalı ve üzerinin örtülü olması,
Şartıyla taşıma sınırının her tonu için 2 yolcu taşınabilir.
c)Kısa mesafelerde işçi taşınmasında kullanılacaklar için, kasanın yanı ve arka kapaklarının 90 cm. yükseklikte ve sağlam şekilde kapalı olması, karoser zemininden itibaren en az 120 santimetre yüksekliğinde elle tutulacak sağlam bir
korkuluğunun bulunması şartı ile taşıma sınırının her tonu için ayakta 2 yolcu (işçi) taşınabilir. Bu amaçla kullanılan araçların üzeri açık olabilir.
d)Yükle birlikte yolcu ve hizmetlilerin taşınmasında aşağıdaki esaslara uyulması mecburidir.
1)Yüklerin sağlam olarak yerleştirilmiş ve bağlanmış olması,
2)Kasanın yan ve arka kapaklarının kapalı olması,
3)Yolcuların kasa içinde ayrılacak bir yerde oturtulması,
4)Yüklerin üzerine hiçbir şekilde yolcu bindirilmemesi,
şartıyla yükle birlikte yolcu taşınabilir.”
Somut olayda; muris açık kasa kamyonun dorsesinde yolculuk ettiği sırada kamyonun tek taraflı kazada devrilmesi sonucu murisin yere düştüğü ve vefat ettiği anlaşılmıştır. Davalı vekili cevap dilekçesinde murisin kamyonun dorsesinde yolculuk yaptığını, can güvenliğini hiçe saydığını savunmuştur. Mahkemece bu husus tartışılmamıştır. Eksik inceleme ile karar verilemez. Bu durumda mahkemece ceza dosyası içerisindeki beyanlar ve savunmalar da gözetilerek davalının müterafik kusur savunması üzerinde durularak, yukarıda belirtilen yönetmelik hükmü de değerlendirilerek 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 52. maddesi (818 sayılı BK 44. md.) uyarınca tazminattan %20 oranında indirim yapılması gerekip gerekmediği tartışılarak sonucuna göre karar verilmesi gerektiğinin gözetilmemesi doğru görülmemiştir.
4-Hatır taşımaları bir menfaat karşılığı olmadığı cihetle, bu gibi taşımalarda 818 sayılı BK’nin 43.(6098 sayılı TBK’nin 51.) maddesi uyarınca tazminattan uygun bir indirim yapılması, gerek öğretide gerekse Yargıtay İçtihatlarında benimsenmiş ve yerleşmiş bulunmaktadır.
Hakim tazminattan mutlaka indirim yapmak zorunda değilse de, bunun dahi gerekçesini kararında tartışması ve nedenlerini göstermesi gerekir.
Somut olayda; murisin açık kasa kamyonun dorsesinde yolculuk ettiği sırada meydana gelen kaza sonucu vefat ettiği anlaşılmıştır. Davalı süresi içerisinde hatır taşıması savunmasında bulunmuş, mahkemece bu husus tartışılmamıştır. Eksik inceleme ile karar verilemez. Bu durumda mahkemece ceza dosyası içerisindeki beyanlar ve savunmalar da gözetilerek davalı vekilinin hatır taşıması savunması üzerinde durularak, taşımanın hatır için olup olmadığı, tarafların yakınlığı, varsa hatır için taşımanın kimin arzusu ve ne amaçla yapıldığı
gibi olayın özel şartları göz önüne alınarak, tazminattan %20 oranında hatır taşıması indirimi yapılıp yapılmaması gerektiği hususları tartışılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiğinin gözetilmemesi doğru olmayıp bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle ihbar olunanlar … Tekstil ve Yağ San. Tic. Ltd. Şti ve … vekillerinin temyiz dilekçesinin REDDİNE, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (3) ve (4) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı … ihbar olunanlar … Tekstil ve Yağ San. Tic. Ltd. Şti ve …’a geri verilmesine 15/01/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.