YARGITAY KARARI
DAİRE : 17. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2018/5477
KARAR NO : 2018/12603
KARAR TARİHİ : 20.12.2018
MAHKEMESİ : Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davacı vekili ve davalı … vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacılar vekili dava dilekçesinde, 07/08/2007 tarihinde meydana gelen trafik kazası sonucu davalılardan … yönetimindeki … plakalı araçta bulunan müvekkilinin oğlu …’in vefat ettiğini, olayla ilgili olarak … Ağır Ceza Mahkemesinde görülen davada araç sürücüleri … ve …’in olayda kusurlu olmaları nedeniyle cezalandırılmalarına karar verildiğini, müvekkilinin oğlu …’in önceleri ticari aracıyla öğrenci taşımakta iken olay tarihi itibariyle kendi adına kayıtlı aracın masrafları üçüncü kişiye ait olmak üzere aylık 900,00 TL ücretle kiraya verildiği, ayrıca olay tarihi itibariyle günlük 50,00 TL yevmiye ile yolcu taşıma hatlarında sürekli olarak çalıştığı ve gelir sağladığı, bu itibarla aylık gelirinin asgari 2.400,00 TL olduğu ve müvekkilinin oğlunun ölümü nedeniyle maddi desteğinden yoksun kaldığını Davalılardan Groupama Sigora A.Ş. ve Ergo İsviçre Sigorta A.Ş. tarafından müvekkiline maddi tazminat alacaklarına mahsuben bir kısım ödemeler yapıldığını, 44.423,43 TL destekten yoksun kalma tazminatının davalı … şirketleri yönünden poliçede sorumlu oldukları miktarlarla sınırlı olmak kaydıyla olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve
müteselsilen tahsiline ayrıca 50.000,00 TL manevi tazminatın davalılar …, … ve …’den olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte anılan davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı asıl … ve diğer davalılar vekilleri cevap dilekçelerinde davanın reddini savunmuşlardır
Mahkemece iddia, savunma, toplanan kanıtlara ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; destekten yoksun kalma tazminat davası yönünden açılan davanın kısmen kabulüne, hatır taşımacılığı ve davalı … şirketleri tarafından yapılan ödemeler göz önünde bulundurularak takdiren 7.548,30 TL destekten yoksun kalma tazminatının davalı … şirketleri yönünden poliçede sorumlu oldukları miktarla sınırlı kalmak üzere ve dava tarihinden itibaren davalılar …, …, … ve … yönünden olay tarihi olan 07/08/2007 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin isteminin reddine, manevi tazminat yönünden açılan davanın kısmen kabulüne, 30.000,00 TL manevi tazminatın olay tarihi olan 07/08/2007 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar …, …, … ve … ‘dan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş, hüküm davacı vekili ve davalı … vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde, özellikle oluşa uygun olarak düzenlenen uzman bilirkişi raporunda belirtilen kusur oranının hükme esas alınmasında bir usulsüzlük bulunmamasına göre, davacı vekilinin aşağıdaki bentlerin dışında kalan yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının, davalı … vekilinin ise tüm temyiz itirazlarının reddine karar verilmesi gerekmiştir.
2-Dava niteliği itibariyle trafik kazasından kaynaklanan destekten yoksun kalma tazminatı istemine ilişkindir.
Mahkemece davacının murisi …’in davalı …’in kullandığı araçta bulunduğu ve hatır için taşınmakta olduğu belirtilerek bu nedenle davalıların tümü yararına %25 oranında indirim yapılmak suretiyle tazminata hükmedilmiştir.
Hatır taşımaları, bir menfaat karşılığı olmadığı cihetle, bu gibi taşımalarda 818 sayılı BK’nun 43. (6098 sayılı TBK’nun 51.)maddesi uyarınca tazminattan uygun bir indirim yapılması,
gerek öğretide gerekse Yargıtay İçtihatlarında benimsenmiş ve yerleşmiş bulunmaktadır. Hatır taşımasından ya da kullanmadan söz edebilmek için yaralanan ya da ölen karşılıksız taşınmış olmalıdır. Taşınan veya kullananın yararının söz konusu olduğu durumda hatır taşıması ilişkisi gündeme geleceğinden, işletenin sorumluluğu genel hükümlere göre değerlendirilecek ve tazminattan indirim yapılacaktır. Bu bakımdan, hatır taşıma ilişkisinin değerlendirilmesinde taşıma ya da kullanmanın kimin çıkar ve yararına olduğunun saptanması önemlidir. Yarar ekonomik olabileceği gibi, ortak toplumsal değerleri de ilgilendirebilir. Ancak taşıma ve kullanmada işletenin veya eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin bir çıkarı veya yararının bulunması halinde hatır taşımasından söz edilemeyecektir. Ayrıca hakim tazminattan mutlaka indirim yapmak zorunda değilse de, bunun dahi gerekçesini kararında tartışması ve nedenlerini göstermesi, indirim yapacak ise de Dairemizin uygulamalarına göre %20 oranında hatır taşıması indirimi yapması gerekmektedir. Mahkemece, somut olayda hatır taşıması olduğunun kabulü ve hatır taşıması nedeniyle tazminattan indirim yapılması yerinde olmakla birlikte yapılan indirimin oranı Dairemizin yerleşik uygulamaları ve somut olayın özelliklerine göre bir miktar fazla olmuştur. Bu durumda hatır taşıması nedeniyle, Dairemiz uygulamaları ile de benimsenen, somut olayın özelliklerine ve hakkaniyete uygun olan %20 oranında indirim yapılması gerekirken, fazla oranda hatır taşıması indirimi yapılması doğru görülmemiştir.
3-Diğer yandan, hatır taşımasının olduğu durumlarda, bu sebeple tazminattan yapılacak indirimden, sadece hatır taşımasını yapan araç ilgililerinin ve sigortacısının yararlanacağı; hatır taşıması nedeniyle tazminattan indirim yapılabilmesi için, davalı tarafın bu yönde savunma getirmesi gerektiği ve kazaya karışan diğer araç ilgilileri yönünden bu indirimin uygulanmasının mümkün olmadığı da dikkate alınmalıdır.
Somut olayda, davacının murisi …, davalı …’in sürücüsü, davalı …’ın maliki olduğu…plakalı araçta bulunduğu ve hatır için taşınmakta sırada meydana gelen kazada vefat ettiğinden, söz konusu indirimden yararlanma hakkı olan ve bu yönde savunma yapan davalı sürücü … dışındaki, hatır indirimi savunmasında bulunmayan ve hatır taşımasının yapıldığı araçla ilgisi bulunmayan diğer davalılar yararına da hatır indirimi yapılmış olması doğru görülmemiş ve bozmayı gerektirmiştir.
4-Kabule göre de, 2918 sayılı KTK.nun 98/1, 99/1. maddeleri ile Zorunlu Mali Sorumluluk Sigorta Poliçesi Genel Şartları’nın B.2. maddesi uyarınca rizikonun, bilgi ve belgeleri ile birlikte sigortacıya ihbar edildiği tarihten itibaren 8 iş günü içinde sigortanın tazminatı ödeme yükümlülüğü bulunmakta, bu sürenin sonunda ödememe halinde temerrüt gerçekleşmektedir. Sigortaya başvurulmadan dava açılması veya icra takibi başlatılması halinde ise bu tarihlerde temerrüt gerçekleşir.
Bu durumda, ilke olarak davadan önce usulüne uygun başvuru yapılmış ise bundan 8 iş günü sonrasında, başvuru yapılmamış ise dava tarihi itibarıyla, belirlenen tazminat alacağının tamamı için anılan tarihlere uygun faiz uygulanması gerekir. Bu sürenin sonunda ödememe (ya da eksik ödeme) halinde temerrüdün gerçekleştiği ve davalı sigortacının temerrüt faizinden sorumlu olduğunun kabulü gerekir. Davacı tarafın, davadan önce başvurusunun bulunmadığı durumda ise, dava tarihinden itibaren faize hükmedilmesi gerekir.
Somut olayda; davacı tarafından davanın açılmasından önce davalı … şirketlerine başvuru yapıldığı ve davacı tarafa sigorta şirketlerince ödeme yapıldığı anlaşıldığından eksik ödemelerin yapıldığı tarih itibarıyla davalı … şirketlerinin temerrüde düştüğünün kabulü gerekir. Mahkemece; davalı … şirketleri yönünden hükmedilen tazminatın tamamına ödemelerin yapıldığı tarihinden faiz yürütülmesi gerekirken, dava tarihinden faiz yürütülmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin, (2), (3) ve (4) nolu bentlerin dışında kalan ve yerinde görülmeyen sair temyiz itirazları ile davalı … vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının REDDİNE, (2), (3) ve (4) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, aşağıda dökümü yazılı 1.464,19 TL kalan onama harcının temyiz eden davalı …’dan alınmasına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine 20/12/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.