YARGITAY KARARI
DAİRE : 17. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2018/1916
KARAR NO : 2020/1562
KARAR TARİHİ : 17.02.2020

MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki tasarrufun iptali davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davacı vekili ve davalı … vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:

-K A R A R-

Davacı vekili; davacı bankanın davalı … Memba Suları Ltd. şirketinden alacaklı olduğunu, bu alacağın tahsili için Bursa 18.İcra Müdürlüğünün 2012/2205 sayılı dosyasından takip yapıldığını, ancak davalı-borçlunun adına kayıtlı olan … Köyü … Mevkii … Ada … Parselde kayıtlı 6465,29 m2 yüz ölçümlü gayrimenkul ile üzerindeki bir katlı betonarme, gıda dolum ve depo tesisinin makine ve ekipmanlar ile birlikte 02/03/2012 tarih 6768 yevmiye numarası ile … Köyü Tüzel kişliğine devredildiğini, bu devrin bağış suretiyle yapıldığını, bundan kısa bir süre sonra 20/03/2012 tarih 8742 yevmiye nolu işlem ile … Köyü tüzel kişiliğine dava konusu tesisi 75.000,00 TL bedel ile diğer davalı … Gıda Madencilik İnşaat Nak. San. Tic.Ltd Şirketine 05/03/2012 tarihini kapsayacak şekilde 10 yıl süre ile kiraya vererek bu hususu tapuya şerh ettiğini, davacı borçlunun şirketi bu işleminin alacaklıdan mal kaçırmak için kötü niyetli olarak bağışlamak suretiyle yapıldığını, işlemin İİK 277- 280. maddeleri
gereğince iptal edilmesi gerektiğini belirterek, davacı- borçlu … Suları Maden Gıda Tur. San. Tic. Ltd. Şirketinin, davalı … Köyü Tüzel kişiliğine tapuları devretmiş olduğu gayrimenkul ile üzerindeki tesis ile davalı … Gıda Madencilik Ltd şirketine kiraya verilmesine ilişkin 20/03/2012 tarih 8742 yevmiye nolu kira şerhi yönünden tasarrufun iptali ile Bursa 18. İcra Müdürlüğünün 2012/2205 Esas sayılı dosyası yönünden icra yetkisi verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … Gıda Madencilik İnşaat Nak. San. Tic. Ltd Şirketi vekili; iyi niyetli olarak 05/03/2012’den 31/02/2013 tarihinde kadar ayda 2.500,00 TL, yıllık 30.000,00 TL bedel ile de 05/03/2012 tarihinden başlamak kaydıyla 10 yıl süre ile kira sözleşmesi imzalandığını, müvekkili ile diğer davalı şirket arasında herhangi bir ilişkinin olmadığını, böyle bir şirketin varlığından dahi haberleri olmadığını belirterek, davanın reddini savunmuştur.
Davalı … Suları Ltd. Şirketi vekili,Davalı … Köyü vekili ve Dahili davalı … vekili; davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma, toplanan delillere göre; davalı … Suları Maden Gıda Tur. San. Tic. Ltd. Şti.’ne ve …’na (… köyü tüzel kişiliğine) yönelik açılan davada;davanın kabulü ile … ili, … ilçesi, … köyü, 111 ada, 44 nolu, 111 ada 33 nolu, 111 ada 11 nolu, 125 ada 12 nolu ve 106 ada 4 nolu parsellerin 02/03/2012 tarih 6768 yevmiye numarası ile …tarafından …belediye başkanlığına (… köyü tüzel kişiliği) devrine lişikin tasarrufun iptali ile davacıya Bursa 18. İcra Müdürlüğünün 2012/2205 sayılı dosyası yönünden icra ve haciz yetkisi verilmesine,karar verilmiş; hüküm, davacı vekili ve davalı … vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dava İİK’nın 277 vd maddelerine dayalı olarak açılmış tasarrufun iptali istemine ilişkindir.
6100 sayılı HMK’nın 50. maddesinde medenî haklardan yararlanma ehliyetine sahip olanın davada taraf ehliyetine de sahip olacağı, 51. maddesinde dava ehliyetinin medenî hakları kullanma ehliyetine göre belirleneceği, 114/d maddesinde ise taraf ve dava ehliyetinin dava şartlarından olduğu ve 115. madde uyarınca da mahkemenin dava şartlarının mevcut olup olmadığını davanın her aşamasında kendiliğinden araştıracağı belirtilmektedir.
4721 sayılı TMK’nın 47, 48, 49 ve 50. maddelerinde de tüzel kişiliğin kazanılması, hak ehliyeti ile fiil ehliyeti ve bunun kullanılmasına ilişkin hükümler yer almaktadır.
442 sayılı Köy Kanununun 37/7 maddesi uyarınca da köy tüzel kişiliği adına dava açmak ve açılan davayı takip yetkisi köy muhtarına aittir. Köy muhtarının hukukî bir engelinin çıkması durumunda bu yetki aynı Kanunun 33/b maddesine göre köy derneğinin seçeceği temsilciye tanınmıştır.
Ancak, On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair 6360 sayılı Kanunun 1. maddesi gereğince;
1)…, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, … ve … illerinde, sınırları il mülki sınırları olmak üzere aynı adla büyükşehir belediyesi kurulmuş ve bu illerin il belediyeleri büyükşehir belediyesine dönüştürülmüştür.
2)…, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, … ve … Büyükşehir Belediyelerinin sınırları il mülkî sınırlarıdır.
3) Birinci ve ikinci fıkrada sayılan illere bağlı ilçelerin mülkî sınırları içerisinde yer alan köy ve belde belediyelerinin tüzel kişiliği kaldırılmış, köyler mahalle olarak, belediyeler ise belde ismiyle tek mahalle olarak bağlı bulundukları ilçenin belediyesine katılmıştır.
Aynı Kanunun geçici 1. maddesinin onüçüncü fıkrasında; “1. maddeye göre tüzel kişiliği kaldırılan belediye ve köylerin mahkemelerde süren davalarında katıldıkları ilçe belediyesi taraf olur” hükmü yer almaktadır.
Bu hüküm Kanunun “Yürürlük” başlıklı 36. maddesi uyarınca ilk mahalli idareler genel seçiminin yapıldığı 30.03.2014 tarihinde yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.
Somut olaya gelince; davalı … köyünün, 6360 sayılı Kanunun yukarıda belirtilen hükümleri gereğince tüzel kişiliği kaldırılarak mahalle olarak bağlı olduğu ilçesinin belediyesine katılması nedeniyle görülmekte olan davada taraf sıfatı kalmadığından, katıldığı ilçe belediyesi olarak … Belediyesinin ve aynı Kanunla büyükşehir belediyesi sınırları il mülkî sınırları olarak belirlendiğinden ilgili Bursa Büyükşehir Belediyesi de taraf olacaktır. Eldeki davada; davalı köy tüzel kişiliği vekilinin, tüzel kişiliğinin sona erdiğini belirtmesi üzerine, davanın Bursa
Büyükşehir Belediyesi’ne ihbarına karar verilmiş olup Büyükşehir Belediyesinin davaya katılımlarına yönelik yapılan işlemlerin usul ve yasaya uygun olmadığı anlaşılmıştır.
Buna göre; taraf teşkili dava şartlarından olup, bu şart sağlanmadan davanın esasına girilemez. Hal böyle olunca, 6360 sayılı …’nın Geçici 1/13. maddesi uyarınca … Belediyesi ile birlikte TMK’nın 713/3. maddesi gereği ilgili kamu tüzel kişiliği olması nedeni ile Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığının da davaya dahil edilerek dava dilekçesi ve duruşma günü yöntemine uygun şekilde tebliğ edilerek taraf teşkili sağlandıktan sonra tarafların iddia ve savunmalarına ilişkin tüm deliller toplanıp değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken; yazılı şekilde karar verilmiş olması bozmayı gerektirmiştir.
2-Bozma nedenine ve şekline göre davacı vekili ve davalı … vekilinin temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekili ve davalı … vekilinin temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacı ve davalıya geri verilmesine 17/02/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.