YARGITAY KARARI
DAİRE : 17. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2018/1484
KARAR NO : 2018/12651
KARAR TARİHİ : 24.12.2018
MAHKEMESİ : Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerle maddi tazminat talebinin konusuz kalması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına, manevi tazminat taleplerinin kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacılar vekili, müvekkillerinin murisi yaya …’in 11.12.2011 tarihinde davalı … başkanlığına ait otobüsün sebep olduğu kazada vefat ettiğini belirterek, fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydı ile eş Serap için 10.000,00 TL destekten yoksun kalma tazminatı (sigorta şirketinin limit olan 200.000,00 TL.lik kısımdan, aşan miktar olması halinde belediye başkanlığının sorumlu tutulmasını) ile eş Serap ve kızı Filiz için 100.000,00’er TL. manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren ticari faizi ile tahsilini istemiş, sigorta şirketi yönünden dosya tefrik edilmiştir.
Davalı … vekili, görev, iş bölümü, husumet, kusur yönünden itiraz etmiş, tazminat miktarlarının fahiş olduğunu savunmuştur.
Mahkemece, davacının maddi tazminat talebinin konusuz kalması nedeniyle bu konuda karar verilmesine yer olmadığına, manevi tazminat taleplerinin kısmen kabulü ile, ayrı ayrı 10.000,00’er TL manevi tazminatın 11/12/2011 tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte davalı … Başkanlığından alınarak davacılara verilmesine karar verilmiş; hüküm, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Dava, trafik kazası nedeniyle manevi tazminat istemine ilişkindir.
1-T.C. Anayasası’nın 36/1 maddesinde “Herkes meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı merciileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahiptir” düzenlemesine; 6100 sayılı HMK’nun 27. maddesinde “Davanın tarafları, müdahiller ve yargılamanın diğer ilgilileri, kendi hakları ile bağlantılı olarak hukuki dinlenilme hakkına sahiptirler. Bu hak; yargılama ile ilgili olarak bilgi sahibi olunmasını, açıklama ve ispat hakkını içerir” düzenlemesine yer verilmiştir.
Bir davanın görülmesi için taraf teşkilinin sağlanması esas olup, hakimin bu hususu re’sen gözetmesi gerekir. Yargılamanın sağlıklı bir biçimde sürdürülebilmesi, iddia ve savunma ile ilgili delillerin eksiksiz toplanıp tartışılabilmesi, davanın süratle sonuçlandırabilmesi, öncelikle tarafların yargılamanın aşamalarından haberdar edilmesi ile mümkündür.
Hukuk Muhakemeleri Kanununun “hukuki dinlenilme” başlıklı 27’nci maddesi, T.C. Anayasası’nın hak arama hürriyetini düzenleyen 36’ncı maddesi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin adil yargılanma hakkına ilişkin 6’ncı maddesi nazara alındığında davanın tarafları, müdahiller ve yargılamanın diğer ilgilileri, kendi hakları ile bağlantılı olarak hukuki dinlenilme hakkına sahiptirler. Yargılama ile ilgili bilgi sahibi olunmasını, açıklama ve ispat hakkını mahkemenin açıklamaları dikkate alarak değerlendirmesini içeren bu hakkın ve yargılamanın aleniliği ilkelerinin gerçekleşmesinin en önemli aracı duruşma yapılmasıdır. Bunun için de, her şeyden önce tarafların usulüne uygun davet edilmiş olmaları gerekmektedir.
Somut olayda; duruşma gününe ilişkin 12/09/2014 tarihli tensip tutanağının davalı … Belediyesi’ne tebliğ edilmediği, yokluğunda yargılamaya devam edilerek ilk celsede karar verildiği anlaşılmaktadır. Yukarıda anılan yasal düzenlemeler gereği, duruşma gününün davalı … başkanlığına usulüne uygun şekilde tebliği ile davalının savunma ve delil bildirme hakkını kullanmasının sağlanması, tüm bunlar değerlendirilerek oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, usulünce yapılmış tebligat olmadan ve davalının savunma haklarını da kısıtlar biçimde yargılamaya devam edilip yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiştir.
2-Bozma ilamının kapsam ve şekline göre, taraf vekillerinin sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı … vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA; (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle taraf vekillerinin sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacılar ve davalıya geri verilmesine 24/12/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.