YARGITAY KARARI
DAİRE : 17. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2016/6698
KARAR NO : 2016/8016
KARAR TARİHİ : 20.09.2016

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davacılar vekili, davalı … İç ve Dış Tic. A.Ş. vekili, davalı …(… Sigorta A.Ş-… Sigorta A.Ş.) sigorta A.Ş. vekili ve davalı … tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
– K A R A R –
Davacılar vekili, davalıların maliki, sürücüsü ve ihtiyari mali sorumluluk sigortacısı olduğu aracın Irak’ta başka araçla çarpışması sonrası yolun toprak şose kısmında durur vaziyette bulunan müvekkillerinin maliki ve sürücüsü olduğu çekiciye tutanaklara göre %50 kusurlu olarak çarpması sonucu aracın yanarak hurdaya döndüğünü, müvekkili araç sürücüsünün kusursuz olduğunu, davalı …’ın olay tarihinde davalı … İç ve Dış Tic. A.Ş.’nin çalışan elemanı olduğundan adam çalıştıran sıfatıyla sorumlu olduğunu, müvekkili …’nin … Amerikan doları ödeyerek hurda aracı … Kasabasına çektirdiğini, müvekkillerinin geçimini sağladığı aracın yanmış ve kullanılmaz halde olması nedeniyle müvekkilleri bu araçla … Devletine taşımacılık yaptığından ayda 2.000 TL kazanç kaybına uğradıklarını beyanla fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 20.000,00 TL maddi, 5.000,00 TL manevi olmak üzere toplam 25.000 TL tazminatın kaza tarihinden işleyecek yasal faiziyle davalılardan (davalı … şirketi poliçe limiti ile sınırlı sorumlu olmak üzere) müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiş, bedel artırım dilekçesiyle talebini davacı … yönünden 10.000 TL talep edilen maddi tazminat miktarını dava tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte toplam 23.250,00 TL’ye yükseltmiştir.
Davalı … İç ve Dış Tic. A.Ş. vekili, dava konusu trafik kazası …’ta gerçekleştiğinden …’a en yakın …’deki Asliye Hukuk Mahkemesinin … Asliye Hukuk Mahkemesi olduğunu, müvekkili şirketin adresinin …/… olduğunu, yetkili mahkemenin … Asliye Hukuk Mahkemesi olduğunu, zamanaşımının dolduğunu, aracın müvekkili tarafından 29/01/2005 tarihinde davalı …’a satış sözleşmesiyle 24 taksitle satıldığını ve 29/01/2005 tarihinde kendisine teslim edildiğini, araç taksitle satıldığından devrinin yapılmadığını, taşıt satış sözleşmesine göre teslim tarihinden itibaren aracın hukuki ve cezai tüm sorumluluğunun davalı …’a geçtiğini, davalı …’ın hiçbir zaman müvekkilinin çalışanı olmadığını beyanla davanın reddini savunmuştur.
Davalı …(… Sigorta A.Ş.-… sigorta A.Ş.) Sigorta A.Ş. vekili, zamanaşımının dolduğunu, ihtiyari mali mesuliyet sigorta poliçesi teminatının tefriksiz 10.000,00 TL olup müvekkilinin poliçe limiti ve sigortalısının kusuru ile sınırlı sorumlu olduğunu, müvekkilinin kazanç kaybından sorumlu olmadığını beyanla davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, davacı … tarafından açılan maddi tazminat davasının kısmen kabulü ile; 11.625,00 TL araç hasarına ilişkin maddi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tüm davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine, davalı … şirketinin bu tazminatın 10.000,00 TL’lik kısmı ile faizin dava tarihinden itibaren işleyecek kısmı ile sınırlı olarak zorunlu tutulmasına, fazlaya ilişkin talebin reddine, davacı … tarafından açılan maddi tazminat davasının reddine, davacı … tarafından açılan manevi tazminat davasının reddine, davacı … tarafından açılan manevi tazminat davasının kısmen kabulü ile; 1.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihi 28/01/2006’dan itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar … İç ve Dış Tic. A.Ş. ile …’dan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiş; hüküm davacılar vekili, davalı … İç ve Dış Tic. A.Ş. vekili, davalı … (… Sigorta A.Ş-… sigorta A.Ş.) Sigorta A.Ş. vekili ve davalı … tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde, dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre davacılar vekilinin, davalı … İç ve Dış Tic. A.Ş. vekilinin, davalı …(… sigorta A.Ş-… sigorta A.Ş.) Sigorta A.Ş. vekilinin, davalı …’ın yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının ve davacılar vekilinin davacı … hakkındaki manevi tazminata ilişkin yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, trafik kazasından kaynaklanan maddi tazminat istemine ilişkindir.
Davacılar vekili dava dilekçesinde müvekkillerinin sürücüsü ve maliki olduğu çekicinin yanarak hurdaya döndüğünü, müvekkilleri bu araçla … Devletine taşımacılık yaptığından geçimlerini sağladıkları aracın yanması nedeniyle müvekkillerinin ayda 2.000 TL kazanç kaybına uğradıklarını, davacı …’nin … Amerikan doları karşılığı hurda aracı çektirdiğini beyanla fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 20.000,00 TL maddi, 5.000,00 TL manevi olmak üzere toplam 25.000 TL tazminat talep etmiş, ıslah dilekçesiyle talebini davacı … yönünden 10.000 TL talep edilen maddi tazminat miktarını toplam 23.250,00 TL’ye yükseltmiştir. 20.000 TL maddi tazminat talebinin hangi davacı için ne kadarlık kısmının hasar bedeli, ne kadarlık kısmının kazanç kaybı ve TL karşılığı çekici ücretine ilişkin olduğu dava dilekçesinde açık değildir. Bu durumda mahkemece HMK’nın 31. maddesinde düzenlenen hakimin davayı aydınlatma ödevi doğrultusunda, davacılar vekiline dava dilekçesinde talep edilen 20.000 TL’nin hangi davacı için ne kadarlık kısmının hasar bedeli, ne kadarlık kısmının kazanç kaybı ve TL karşılığı çekici ücretine ilişkin olduğunun kalem kalem açıklattırılması gerektiğinin gözetilmemesi eksiklik olup bozmayı gerektirmiştir.
3-Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda dava konusu çekicinin fotoğraflara göre pert olduğu belirtilse de, hasarlı parçalar ve hasar bedeli bakımından değerlendirme yapılmamıştır. Bilirkişi raporu denetime elverişli değildir. Bu durumda mahkemece aynı bilirkişiden, aracın hasarlı parçaları kalem kalem belirlenip aracın hasarı, tamir süresi, aracın tamirinin ekonomik olup olmayacağı, pert olup olmadığı
nın tespiti ile şayet pert olduğu anlaşılırsa, aracın kaza tarihindeki ikinci el piyasa rayiç değerinden sovtaj bedeli mahsup edilerek gerçek zarar miktarının belirlenmesi hususunda ayrıntılı, gerekçeli ve denetime elverişli ek rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, yazılı olduğu biçimde eksik inceleme ile hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
4-Davacılar dava dilekçesinde davaya konu çekici ile Irak Devletine taşımacılık yaptıklarından geçimlerini sağladıkları aracın yanması nedeniyle ayda 2.000 TL kazanç kaybına uğradıklarını belirterek kazanç kaybı talebinde de bulundukları halde, mahkemece kazanç kaybı bakımından araştırma yapılmamış, bu konuda olumlu-olumsuz karar verilmemiştir. Bu durumda mahkemece davacıların varsa bu konudaki delilleri toplanarak, hasar bakımından aldırılacak ek bilirkişi raporunun sonucuna göre bilirkişi tarafından aracın pert olmadığının anlaşılması halinde belirlenen tamir süresi için davacıların kazanç kaybının belirlenmesi, şayet aracın pert olduğu anlaşılırsa, davacı malikin aynı model ve yaşta, aynı özellikleri taşıyan yeni bir aracı satın alması için geçecek makul süre belirlenerek, bu süre için kazanç kaybı zararlarının belirlenmesi ve mahkemece kazanç kaybının davalı ihtiyari mali sorumluluk sigortası kapsamına girip girmediği de değerlendirilmek suretiyle sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme sonucu yazılı olduğu biçimde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
5-Yabancı sigorta şirketinin davaya konu aracın sürücüsü davacı …’a (… oğlu …) …. Amerikan dolarını 03.06.2006 tarihinde ödediği dosya kapsamında sabit ise de, ödemenin neye ilişkin yapıldığı açık değildir. Bu durumda mahkemece yabancı sigorta şirketine tekrar müzekkere yazılarak yabancı sigorta poliçe örneğinin istenmesi ve davacı …’a neye ilişkin olarak ödeme yapıldığının sorulması, sonucuna göre de mahsup konusunda değerlendirme yapılması gerektiğinin gözetilmemesi doğru görülmemiştir.
6-Dosya içerisinde davaya konu aracın yurtdışında 500 dolar karşılığında çekildiğine dair fatura bulunmakla ve dava dilekçesinde çekici ücreti talep edilmekle, çekici ücreti hakkında karar verilmesi gerekirken, bu konuda olumlu-olumsuz karar verilmemesi doğru olmayıp bozmayı gerektirmiştir.
7-Davalı …(… sigorta A.Ş-… sigorta A.Ş.) Sigorta A.Ş., kazaya neden olan aracın ihtiyari mali mesuliyet sigortacısıdır.
Motorlu Kara Taşıt Araçları İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının 1. maddesine göre, sigortacı, zorunlu mali sorumluluk sigortası poliçe limitinin dışında (üstünde) kalan miktardan başlayıp, ihtiyari mali sorumluluk sigortası teminat limitine kadar sorumludur.
Mahkemece davalı aracın kaza tarihini kapsayan zorunlu trafik sigortası bulunup bulunmadığı araştırılmamıştır. Eksik inceleme ile hüküm kurulamaz. Bu durumda mahkemece davalı aracın kaza tarihini kapsayan zorunlu trafik sigortası olup olmadığı araştırılarak, eğer zorunlu trafik sigortası varsa da yukarıdaki açıklama ışığında davalı ihtiyari mali mesuliyet sigortacısının sorumluluğunun tartışılması gerektiğinin gözetilmemesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin, davalı … İç ve Dış Tic. A.Ş. vekilinin, davalı …(… sigorta A.Ş.-… sigorta A.Ş.) Sigorta A.Ş. vekilinin ve davalı …’ın sair temyiz itirazlarının reddine, (2) ve (3) numaralı bentlerde açıklanan nedenlerle davalı … İç ve Dış Tic. A.Ş. vekilinin, (4) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin, (5) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı … İç ve Dış Tic. A.Ş. vekilinin ve davalı …’ın, (6) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin, (7) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı … İç ve Dış Tic. A.Ş. vekilinin temyiz isteminin kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz edenlere geri verilmesine 20/09/2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.