YARGITAY KARARI
DAİRE : 17. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2016/16851
KARAR NO : 2018/11165
KARAR TARİHİ : 22.11.2018

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki itirazın tazminat davası üzerine yapılan yargılama sonunda, kararda yazılı nedenlerle asıl davada; taraf sıfatı bulunmadığından Güvence Hesabı yönünden davanın reddine, davalılar …, …, … ve … … A.Ş. aleyhine açılan maddi tazminat davasının kabulüne, manevi tazminat davalarının kısmen kabulüne, birleşen davada ise; …, … ve … aleyhine açılan manevi tazminat davasının kısmen kabulüne ilişkin verilen hüküm, davacılar vekili ve davalı … vekili tarafından süresi içinde temyiz edilmekle, dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacılar vekili, davalı …’in işleteni, …’in sürücüsü, Ak … A.Ş.’nin trafik (…) sigortacısı olduğu araç ile davalı …’ın sürücüsü olup, davalı …
(…) … A.Ş.’ne trafik sigortalı motosikletin çarpışması sonunda davalı … yönetimindeki araç üzerinde yolcu olarak bulunan ve davacıların müşterek çocukları olan …’in vefat ettiğini ileri sürerek, ıslahla birlikte davacı anne için 16.573,24 TL, davacı baba için 12.016,19 TL destekten yoksun kalma tazminatı ile 25.000,00’er TL manevi tazminatın (davalı … şirketlerinin … teminat sınırları içinde kalmak üzere ve tarafların kusur oranları doğrultusunda) faiziyle davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiş, bilahare; 01.12.2008 tarihli dilekçeyle davalı …’e ait aracın kaza tarihini kapsayan trafik sigortası bulunmadığından bahisle Güvence Hesabı’nın davaya dahil edilmesini talep etmiştir.
Davalı Ak … A.Ş. Vekili, davalı … (…) … A.Ş. Vekili, davalı … vekili ve dahili davalı vekili davanın reddini savunmuş, diğer davalılar cevap vermemiştir.
Mahkemenin 2009/541 Esas sayılı dosyası ile müteveffanın kardeşi davacı … (…) vekili tarafından davalılar …, …, …, … (…) … A.Ş. ve Güvence Hesabı aleyhine 5.000,00 TL maddi tazminat ile 15.000,00 TL manevi tazminatın tahsili talebiyle(davalı … şirketlerinin … teminat sınırları içinde kalmak üzere) açılan dava dosyası eldeki dava ile birleştirilerek yargılamaya devam edilmiştir.
Mahkemece toplanan delillere göre, asıl davada; davalı Ak … A.Ş. Hakkındaki davanın reddine, diğer davalı … şirketi ve dahili davalı hakkındaki manevi tazminat taleplerinin reddine, davalılar …, …, …, … … ve dahili davalı hakkındaki maddi tazminat taleplerinin davacı anne için 15.701,66 TL, davacı baba için 12.016,19 TL yönünden kabulüne, davalılar …, … ve … hakkındaki manevi tazminat taleplerinin 10.000,00’er TL yönünden kısmen kabulüne, birleştirilen davada; davalılar … … ve Güvence Hesabı hakkındaki manevi tazminat talebi ile davacının maddi tazminat talebinin reddine, diğer davalılar hakkındaki manevi tazminat talebinin 7.000,00 TL yönünden kısmen kabulüne ilişkin 11.03.2013 tarih ve E:2013/18388,K:2015/4717 sayılı hükmün davalı … … A.Ş. vekili, davalı … vekili, dahili davalı Güvence Hesabı vekili ve davacılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairemizin 2013/18388 Esas,2015/4717 Karar sayılı ilamı ile asıl davada dahili dava edilen davada
taraf sıfatı taşımayan ihbar edilen konumundaki Güvence Hesabı’nın diğer davalılarla birlikte maddi tazminattan sorumlu tutulmasının doğru görülmediği, asıl ve birleştirilen davalar yönünden dava dilekçesinde davalıların kusur oranlarına göre sorumluluklarına karar verilmesi talep edilmiş olmasına karşın, talep aşılarak davalıların zararın tümünden müteselsilen sorumluluklarına hükmedilmesi doğru görülmediği, davalı motosiklet sürücüsü … ile bu araçta yolcu olan müteveffanın arkadaş oldukları, kaza günü birlikte seyahat ettikleri esnada kazanın meydana geldiği anlaşılmakta olup, mahkemece taşımanın hatır için olup olmadığı, tarafların yakınlığı, varsa hatır için taşımanın kimin arzusu ve ne amaçla yapıldığı gibi olayın özel şartları göz önüne alınarak araştırma ve inceleme yapılması, BK.’nun 43. maddesi hükmünce tazminattan indirim yapılıp yapılmayacağı hususunun tartışılıp irdelenmesi gerektiği, diğer yandan; motosiklet üzerinde yolcu olarak bulunan müteveffanın kafa travmasına bağlı ölüm şekli itibariyle, kaza sırasında zararın artmasını önleyecek güvenlik tedbiri olan kask takmamış olmasının ve ehliyetsiz olduğunu bildiği arkadaşı idaresindeki araca binmesinin müterafik kusur oluşturup oluşturmadığının, buna göre BK.nun 44.maddesi (6098 S.BK.mad.52) uyarınca maddi tazminattan makul oranda hakkaniyete uygun indirim gerekip gerekmediğinin irdelenip tartışılması, ondan sonra varılacak sonuca karar verilmesi gerektiğinin göz ardı edilmesi,asıl ve birleştirilen dava dilekçesinde davalı … şirketlerinin ve Güvence Hesabı hakkında manevi tazminat talebinin bulunmadığı açık olmasına karşın, bu davalılar hakkındaki manevi tazminat talebinin reddi ile bu sebeple davacı taraf aleyhine vekalet ücretine hükmedilmesi isabetli olmadığı ve hüküm fıkrasının (O) ve (P) bentlerinde aynı hususta davalı … yararına ve davacı taraf aleyhine mükerrer vekalet ücretine hükmedilmesinin doğru olmadığı gerekçesiyle bozulmuştur.
Mahkemece bozma ilamına uyulmak suretiyle;Asıl davada;sair yönler kesinleştiğinden yeniden karar verilmesine yer olmadığına, davada taraf sıfatı kalmadığından Güvence hesabı yönünden davanın reddine, davacılar …, …, … ve … … …aleyhine açılan maddi tazminat davasının kabulü ile, davacı … yönünden 15.702,66TL destekten yoksun kalma tazminatından takdiren %30 oranında indirim yapılmak suretiyle(BK madde 43 gereğinde %15 hatır taşımacılığı, BK madde 44 gereğinde %15 ölenin kusuru)bulunan 10.991,16 TL’nın 6.594,69 TL’sinin %60 kusur oranı dikkate
alınarak 28.05.2006 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar … ve …’ten müştereken ve müteselsilen; 4.396,46TL nın,(%40 kusur oranı dikkate alınarak) davalı … yönünden 28.5.2006 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte ve … … A.Ş. Yönünden sorumluluğun poliçe limiti ile sınırlı olmak üzere müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı …’ye verilmesine, davacı … yönünden 12.015,19TL destekten yoksun kalma tazminatından takdiren %30 oranında indirim yapılmak suretiyle(BK madde 43 gereğinde %15 hatır taşımacılığı, BK madde 44 gereğinde %15 ölenin kusuru)bulunan 8.411,33TL nın 5.046,79 TL’sinin %60 kusur oranı dikkate alınarak 28.05.2006 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar … ve …’ten müştereken ve müteselsilen; 3.364,53 TL’nın,(%40 kusur oranı dikkate alınarak) davalı … yönünden 28.5.2006 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte ve … … A.Ş. Yönünden ise dava tarihi olan 07.11.2007 tarihinden işleyecek yasal faizi ile birlikte sorumluluğun poliçe limiti ile sınırlı olmak üzere müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı …’a verilmesine, davacıların manevi tazminat taleplerinin ise kısmen kabulü ile, davacılar … ve … yönünden 10.000,00’er TL manevi tazminatın, 6000,00 TL’nın(%60 kusur oranı dikkate alınarak) 28.05.2006 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar … ve …’ten müştereken ve müteselsilen,4.000,00 TL’nın (%40 kusur oranı dikkate alınarak) 28.05.2006 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı …’dan alınarak davacı … ve …’a verilmesine, fazlaya ilişkin manevi tazminat talebinin reddine,
Birleşen dava yönünden; sair yönler kesinleştiğinden karar verilmesine yer olmadığına, davacının manevi tazminat davasının kısmen kabulü ile; 7.000,00 TL tazminatın 4.200,00 TL’nın(%60 kusur oranı dikkate alınarak)28.05.2006 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar … ve …’ten müştereken ve müteselsilen, 2.800,00 TL’nın (%40 kusur oranı dikkate alınarak) 28.05.2006 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı …’dan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin manevi tazminat talebinin reddine karar verilmiş, hüküm, davacılar vekili ve davalı … vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, trafik kazasından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
1-Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davacılar vekili ve davalı … vekili aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun “Hükmün Kapsamı” başlıklı 297/1-b. maddesinde hükmün davanın tarafları ile davaya katılanların kimlikleri ile Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, varsa kanuni temsilci ve vekillerinin ad ve soyadları ile adreslerini kapsayacağı hükme bağlanmıştır.
Yerel Mahkeme dosyasının incelenmesinde ise, ilam başlığında birleşen dosyadaki tarafların kimlikleri ile Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası ve vekillerinin ad ve soyadları ile adreslerine ilişkin bilgilerin yazılmadığı görülmüş olup, bu hususun yerinde düzeltilmesi gereken hata olduğu anlaşılmakla, bozma sebebi yapılmamıştır.
3-Davalı … vekili, davacılar murisinin, sigortalı araçta hatır için taşındığı savunmasında bulunarak bu sebeple tazminatta indirim yapılmasını talep etmiş, Mahkemece davalı …’ın, müteveffayı müteveffanın motoruna benzin almak üzere motoruna aldığından bahisle davalılar lehine hatır taşımacılığı indirimi yapılmıştır.
Hatır taşımaları bir menfaat karşılığı olmadığı cihetle, bu gibi taşımalarda 6098 sayılı TBK’nin 51.maddesi uyarınca tazminattan uygun bir indirim yapılması, gerek öğretide gerekse … İçtihatlarında benimsenmiş ve yerleşmiş bulunmaktadır. Hatır taşımasından ya da kullanmadan söz edebilmek için yaralanan ya da ölen karşılıksız taşınmış olmalıdır. Taşınan veya kullananın yararının söz konusu olduğu durumda hatır taşıması ilişkisi gündeme geleceğinden işletenin sorumluluğu genel hükümlere göre değerlendirilecek ve tazminattan indirim yapılacaktır.
Somut olayda;Davacıların desteğinin kaza günü davalı …’ın motoruna, kendi motoruna benzin almak üzere yolcu olduğu sabit olup, Mahkemece desteğin yolcu olduğu motorun işleteni davalı … yararına hatır taşımacılığı indirimi yapılması gerekirken kazaya karışan … plaka sayılı aracın sürücüsü ve maliki davalılar … ve … yararına hatır taşımacılığı indirimi yapılmış olması doğru görülmemiş ve bozmayı gerektirmiştir.
4-Mahkemece, hatır taşıması yönünden %15, müteveffanın kask takmaksızın ve ehliyeti bulunmayan …’ın motoruna
bilerek bindiğinden bahisle desteğin müterafık kusurunun bulunduğu gerekçesiyle %15 oranında indirim takdir edilmiş ise de Dairemiz uygulamalarına göre; desteğin hatır için taşınması durumunda (B.K.43) %20 oranında, müterafik kusuru olması durumunda (B.K.44) da ayrıca %20 oranında indirim yapılması gerektiği kabul edilmektedir. Buna göre; mahkemece, bilirkişi tarafından belirlenen zarar miktarı üzerinden, %20 oranında hatır taşıması indirimi isabetli olup, %20 oranında müterafik kusur indirimi yapılarak tazminatın belirlenmesi ve karar verilmesi gerekirken, % 15’erden toplamda %30 oranında hatır taşıması ve müterafik kusur indirimi yapılmak suretiyle karar verilmiş olması doğru görülmemiş ve bozmayı gerektirmiştir.
5-Dairemizin 2013/18388 Esas,2015/4717 Karar sayılı ilamında hukukumuzda dahili dava müessesesi bulunmayıp, bu yolla asıl davada dahili dava edilen davada taraf sıfatı taşımayan ihbar edilen konumundaki Güvence Hesabı yönünden usulüne uygun şekilde açılmış bir dava bulunmadığından diğer davalılarla birlikte maddi tazminattan sorumlu tutulmasının doğru görülmediği belirtildiği Mahkemece bozmaya uyulduğu halde asıl davada Güvence hesabı yönünden davanın reddine karar verilmek suretiyle reddedilen tazminat kalemleri yönünden diğer davalılarla birlikte lehine vekalet ücretine hükmedilmiş olması doğru değildir.
SONUÇ: Yukarıda (4) nolu bente açıklanan nedenlerle davalı … vekilinin,(3)ve (5)nolu bentlerde açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA ve (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekili ve davalı … vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacılar ve davalı …’ya geri verilmesine 22/11/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.