YARGITAY KARARI
DAİRE : 17. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/4452
KARAR NO : 2017/5521
KARAR TARİHİ : 16.05.2017
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda verilen hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davalı … Lojistik Enerji Akaryakıt Taş. İnş. Oto. Gıda San Tic. Ltd. Şti vekilince istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen 16.05.2017 Salı günü davacı vekili Av. … ile davalı … Loj.Enerji Akaryakıt Taş. İnş. Tic. Ltd. Şti vekili Av…. ve davalı … vekili Av…. geldiler. Temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraf vekilleri dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, davalı şirkete ait … plaka sayılı aracın 13/03/2012 tarihinde müvekkili davacıya ait… plaka sayılı otobüse çarptığını, kazanın meydana gelmesinde kusurun davalılara ait olduğunu, kaza sonrasında müvekkile ait yolcu otobüsünde büyük çaplı hasara bağlı değer kaybı meydana geldiğini, müvekkilinin aracın çalışması nedeniyle elde edeceği gelirden tamir sürecinde yoksun kaldığını, kaza nedeniyle 06 ENB 38 plaka sayılı araçta oluşan değer kaybı bedelinin şimdilik 20.000,00 TL’sinin ve aracın tamirde olduğu süre içerisinde oluşan kazanç kaybı nedeniyle uğradıkları zararın şimdilik 80.000,00 TL’sinin kaza tarihinden itibaren işleyecek en … avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiş, yargılama sırasında değer kaybı talebini 25.000 TL’ye kazanç kaybı talebini ise 103.500 TL’ye yükseltmiştir.
Davalı şirket vekili, davacının talep ettiği tazminat miktarlarının fahiş olduğunu, kazanın oluşumunda davacı şirketin araç sürücüsünün de kusurlu olduğunu, davacıya ait aracın sigortalı olduğunu, … şirketince davacıya aracın rayiç bedeline yakın tazminat ödendiğini, aracın altı ay gibi çok uzun süre serviste kalmasının mantıksız olduğunu belirterek davanın reddini savumuştur.
Davalı …, kusuru kabul etmediğini, olay tarihinde yolda yoğun sis olduğunu, otobüs her ne kadar emniyet şeridinde durmuş ise de, otobüsün bir kısmının yolun üzerinde olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece,davanın kabulüne, 25.000,00 TL’lik değer kaybı alacağı ile, 103.500,00 TL’lik kar kaybının kaza tarihi olan 13/02/2012 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, ,karar verilmiş,hüküm davalı …vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Mahkemece toplanıp değerlendirilen delillere, özellikle oluşa ve dosya içeriğine uygun olarak düzenlenen uzman bilirkişi raporunda belirtilen kusur oranının hükme esas alınmasında bir usulsüzlük bulunmamasına göre; davalı … Lojistik Enerji Akaryakıt Taşımacılık İnşaat Otomotiv Gıda Sanayi Ticaret Ltd. Şti. vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, trafik kazası nedeniyle araçta meydana gelen değer kaybı ve kazanç kaybının tazmini istemine ilişkindir.
Davacı vekili, müvekkiline ait aracın yolcu taşımacılığında kullanılan otobüs olduğunu, aracın kullanılamadığı süre içinde davacının gelir kaybı olduğunu belirterek gelir kaybı zararı ve ayrıca hasar nedeniyle araçta oluşan değer kaybının tahsilini talep etmiştir.
Haksız eylemlerde zarar sorumluları, gerçek zarardan sorumlu olurlar. Gerçek zararın HMK’nın 266.maddesi gereğince konusunda uzman bilirkişi marifetiyle tespiti ve bilirkişi raporunun hüküm kurmaya elverişli olması gerekir.
Dosya içinde mevcut belgelerden anlaşıldığı kadarıyla davacıya, davalı şirket aracının … poliçesi kapsamında 22.500 TL ve Birleşik Kasko Poliçesi kapsamında ise 240.660,16 TL olmak üzere toplam 263.160 TL hasar ödemesi yapılmıştır.
Davacı aracı 2007 model … model otobüstür. Onarım masrafları, taşıtın riziko tarihindeki değerinin belli bir oranına ulaşır ya da taşıt onarım kabul etmezse taşıt tam hasara uğramış sayılır.
Değer kaybı ise, aracın trafik kazası sonucu hasarlanıp, onarılmasından sonraki değeri ile hiç hasarlanmamış haldeki değeri arasındaki farka ilişkin olup, araçtaki değer kaybı belirlenirken, aracın markası, yaşı,
modeli ve hasar gördüğü kısımları dikkate alınarak aracın kaza tarihinden önceki 2. el satış değerinin tespiti ile aracın tamir edildikten sonra ikinci el satış değerinin tespiti ve arasındaki fark göz önüne alınmaktadır.
Somut olayda,değer kaybı yönünden hükme esas alınan 20.06.2014 tarihli bilirkişi raporunda araçta oluşan değer kaybı, yukarıda açıklanan ilkelere ve Dairemizin yerleşik uygulamasına aykırı şekilde 22.500 TL olarak belirlenmiş, ayrıca aracın kaza tarihindeki piyasa değeri belirlenmediği gibi aracın hasar durumuna göre pert total sayılmasının ekonomik olup olmadığı da raporda tartışılmamıştır. Aracın pertinin uygun olması halinde davalı taraf ayrıca değer kaybı zararından sorumlu olmaz. Yine bu durumda araç mahrumiyetinin tespiti için, aracın tamir süresi içinde oluşacak gelir kaybı değil, aynı özellikte yeni bir araç alınması için gerekli makul süre tespit edilerek,bu süre yönünden gelir kaybı hesabı yapılması gerekir. Dosyada alınan bilirkişi raporları hüküm kurmaya elverişli değildir.Eksik inceleme ile hüküm kurulamaz.
Bu durumda mahkemece, davacı aracının modeli, yaşı, kaza sonucu meydana gelen hasar durumu, km’si, kullanım tarzı vs de gözönünde bulundurularak aracın onarımının mı, pertinin mi uygun (ekonomik) olduğu, onarımının ekonomik olması halinde yukarıda açıklanan değer kaybı hesabı esaslarına uygun şekilde araçta oluşan değer kaybının ve makul onarım süresinin tespiti, pertinin ekonomik olması halinde davacı tarafın aynı model ve özellikle yeni bir araç alması için gerekli makul sürenin tespit edilerek bu doğrultuda araç mahrumiyeti zararının belirlenmesi hususlarında, hasar konusunda uzman yeni bir bilirkişi heyetinden açıklamalı, ayrıntılı, denetime elverişli şekilde rapor alınarak, sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu biçimde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
3-Davacının gelir kaybının hesaplanması yönünden ise, davacının ticari defterlerinin, vergi kayıtlarının ve hasarlanan otobüsün çalıştığı Firma kayıtlarının getirtilmesi ve otobüsün çalıştırılmasından kaynaklı amortisman, yakıt vb. giderler de düşüldükten sonra otobüsün ortalama günlük net gelirinin tespit edilmesi gerekirken yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması da doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı …vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) ve (3) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle davalı …vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 1.480,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak duruşmada vekille temsil olunan davalı … Lojistik Enerji Akaryakıt Taşımacılık İnşaat Otomotiv Gıda San. Tic. Ltd. Şti verilmesine, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı … Lojistik Enerji Akaryakıt Taşımacılık İnşaat Otomotiv Gıda San. Tic. Ltd. Şti’ye geri verilmesine 16.05.2017 tarihinde oy birliği ile karar verildi.