YARGITAY KARARI
DAİRE : 17. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/19350
KARAR NO : 2018/9377
KARAR TARİHİ : 22.10.2018
MAHKEMESİ : Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tasarrufun iptali davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davacılar vekili, davalı … İnş.San.Tic.Ltd. Şti.vekili ve davalı … İnş.Tur. ve Tic.Ltd.Şti. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacılar vekili; müvekkili …’nun 19.06.2007 tarihinde davalı … Beton İnşaat Sanayi ve Tic.Ltd. Şirketinde hazır beton operatörü olarak çalışırken iş kazası geçirerek sakatlandığını, her iki müvekkili için …İş Mahkemesi’nin … esas sayılı dosyası ile haksız fiile dayalı maddi manevi tazminat ve müvekkili Kerim için 2009/111 esas sayılı dosyası ile de kıdem, ihbar, fazla mesai vs. ücretleri için dava açtıklarını, davaların karara çıkmasıyla davalı şirket aleyhine …İcra Müdürlüğü’nün 2012/562 ve …İcra Müdürlüğü’nün 2012/2227 sayılı dosyası ile ilamlı icra takibi başlattıklarını, bu aşamada davalı … Beton İnşaat Sanayi ve Tic. Ltd. Şti’nin adına kayıtlı araçları diğer davalılara rayiç bedellerinin çok altında fiyatlarla sattığını belirterek diğer davalılara devredilen bu araçlara ilişkin tasarrufların iptalini talep ve dava etmiştir.
Davalılar … Tic.Ltd.Şti ve … İnşaat Ltd.Şti. vekili; cevap dilekçesini tekrarla davalı … diğer davalılar İnal Nakliyat, … Makine ve … İnşaat’a satmış olduğu araçların 2011 yılı içerisinde ve davacının alacağının doğumundan önce yapılmış satışlar olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı … Mak.İnş.Hazır Beton Tic.Ltd.Şti. Vekili;dava konusu edilen araçların müvekkili şirket tarafından gerçekten satın alındığını herhangi bir mal kaçırma amacıyla yapılmış bir alım olmadığını müvekkili şirketin iş yerindeki araç ihtiyacı gereği bu araçların alındığını belirterek davanın reddini istemiştir.
Diğer davalı şirketler davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, toplanan delillere göre; davacının davasının kısmen kabulü ile, dava konusu Davalı … İnş. Turizm Tic. Ltd. Şti’ye satışı yapılan … plakalı aracın tasarrufunun iptali ile bu plakalı araç yönünden … İcra Müdürlüğü’nün… takip sayılı dosyasında davacı tarafın asıl alacak ve ferileri ile sınırlı olmak üzere haciz ve satış yetkisi verilmesine, davacının; davalı … İnş. San. Tic. Ltd.Şti, Davalı İnal Nak. İnş.turizm. Otom. Kuy. İt. İh. San. Tic. Ltd. Şti, Davalı İş.Çim. Nak. İnş. Tic. Ltd. Şti. açtığı davanın reddine, karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili, davalı … İnşaat Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. vekili ve davalı … İnş.Tur. ve Tic.Ltd.Şti. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere delillerin takdirinde bir isabetsiz bulunmamasına göre davalı … İnşaat Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. vekili ve davalı … İnş.Tur. ve Tic.Ltd.Şti. vekilinin temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Dava, İİK’nun 277 ve devamı maddelerine dayanılarak açılmış tasarrufun iptali istemine ilişkindir. İcra ve İflas Kanunu’nun 277 ve izleyen maddelerinde düzenlenen tasarrufun iptali davalarında amaç, borçlunun haciz ya da iflasından önce yaptığı ve aslında geçerli olan bazı tasarrufların geçersiz ya da “iyiniyet kurallarına aykırılık” nedeniyle alacaklıya karşı sonuçsuz kalmasını ve dolayısıyla o mal üzerinden cebri icraya devamla alacağın tahsilini sağlamaktır.
Bu tür davaların dinlenebilmesi için, davacının borçludaki alacağının gerçek olması, borçlu hakkındaki icra takibinin kesinleşmiş olması, iptali istenen tasarrufun takip konusu borçtan sonra yapılmış olması ve borçlu hakkında alınmış kesin veya geçici aciz belgesinin (İİK.nun 277 md) bulunması gerekir. Bu ön koşulların bulunması halinde ise
İİK.nun 278, 279 ve 280. maddelerinde yazılı iptal şartlarının bulunup bulunmadığı araştırılmalıdır. Özellikle İİK.nun 278.maddesinde akdin yapıldığı sırada kendi verdiği şeyin değerine göre borçlunun ivaz olarak pek aşağı bir fiyat kabul ettiği ve yasanın bağışlama hükmünde olarak iptale tâbi tuttuğu tasarrufların iptali gerektiğinden mahkemece ivazlar arasında fark bulunup bulunmadığı incelenmelidir. Aynı maddede sayılan akrabalık derecesi vs. araştırılmalıdır. Keza İİK.nun 280.maddesinde malvarlığı borçlarına yetmeyen bir borçlunun alacaklılarına zarar vermek kastıyla yaptığı tüm işlemler, borçlunun içinde bulunduğu mali durumu ve zarar verme kastının işlemin diğer tarafınca bilindiği veya bilinmesini gerektiren açık emarelerin bulunduğu hallerde tasarrufun iptal edileceği hususu düzenlendiğinden yapılan işlemde mal kaçırma kastı irdelenmelidir. İ.İ.K’nin 280/son fıkrasına göre ticari işletmenin veya işyerindeki mevcut ticari emtianın tamamını veya mühim bir kısmını devir veya satın alan yahut bir kısmını iktisapla beraber işyerini sonradan işgal eden şahsın, borçlunun alacaklılarını ızrar kasdını bildiği ve borçlunun da bu hallerde ızrar kasdiyle hareket ettiği kabul olunur, karinenin ancak iptal davasını açan alacaklıya devir, satış veya terk tarihinden en az üç ay evvel keyfiyetin yazılı olarak bildirildiğini veya ticari işletmenin bulunduğu yerde görülebilir levhaları asmakla beraber Ticaret Sicili Gazetesiyle; bu mümkün olmadığı takdirde bütün alacaklıların ıttılaını temin edecek şekilde münasip vasıtalarla ilan olunduğunu ispatla çürütülebilir hükmü gereğince ticari işletme devri yönünden tasarrufun değerlendirilmesi gerekir. Öte yandan İİK.nun 279.maddesinde de iptal nedenleri sayılmış olup bu maddede yazılan iptal nedenlerinin gerçekleşip gerçekleşmediği de takdir olunmalıdır.
Somut olayda, mahkemece davalı … Nak.İnş.Tur. Oto.Kuy. İth.İhr.San. ve Tic.Ltd.Şti ve davalı … Makina İnş.Hazır Beton Elk. Mad. İth. İhr. Tic. Ltd. Şti.’ne devredilen araçlar yönünden; davanın reddine karar verilmiş ise de varılan sonuç dosya kapsamı ve mevcut delil durumuna uygun düşmemektedir.
Davalı borçlu … İnşaat Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. ile 3.kişi Şirketlerin aynı sektörde faaliyet gösterdikleri (İnşaat-Beton) ve dava konusu tasarrufların da kamyon-transmikser niteliğinde araç devrine ilişkin olduğu anlaşıldığından davalı İşçim İnş.Şti’ne 06/04/2011 tarihinde devredilen üç adet araç ve yine davalı İnal..Ştine 05/12/2011 tarihinde devredilen iki adet araç devrine ilişkin
tasarrufların; İİK’nın 280/son maddesi gereğince, ticari işletme devri mahiyetinde ya da borçlu şirketin üzerinde kayıtlı olan başka taşınmazlar ve başka araçlar olup olmadığı da araştırılarak söz konusu tasarrufların ticari işletmenin mühim bir kısmının devri niteliğinde değerlendirilip değerlendirilemeyeceği mahkemece tartışılmadan hüküm tesisi isabetli görülmemiştir.
3-Ayrıca davalı borçlu şirket ile diğer davalı … Nak.İnş.Tur.Oto.Kuy.İth.İhr.San. ve Tic.Ltd.Şti ve davalı İş …İnş.Hazır Beton Elk. Mad. İth. İhr. Tic. Ltd. Şti. arasında organik bağın incelenmesi yönünden yeterli araştırma yapılmamıştır.
O halde; mahkemece, davalılar arasındaki organik bağın incelenmesi yönünden davalı şirketlerin kurulduğu tarihten bugüne kadar tüm ticaret sicil kayıtları getirilip şirketin kuruluş ve ortakları belirlenip, toplanan ve toplanacak tüm delillerin birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik incelemeye dayalı hüküm tesisi doğru değildir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı … Beton İnş.San. ve Tic.Ltd.Şti. vekili ve davalı … İnş.San. ve Tic.Ltd.Şti. vekilinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının REDDİNE, (2) ve (3) nolu bentte açıklanan nedenlerle hükmün davacılar yararına BOZULMASINA, aşağıda dökümü yazılı 27,70 TL fazla alınan temyiz peşin harcının davalılar … Beton İnş.San. ve Tic.Ltd.Şti. ve … İnş.San. ve Tic.Ltd.Şti.’ne geri verilmesine, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacılara geri verilmesine 22/10/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.