YARGITAY KARARI
DAİRE : 17. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/17426
KARAR NO : 2018/9573
KARAR TARİHİ : 24.10.2018
MAHKEMESİ : Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındakiz tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davacılar vekili ile davalılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacılar vekili, 04.09.2008 tarihinde davalılarının sürücü ve işleten olduğu aracın destek sürücü … ‘ın kullandığı araca çarpmasıyla meydana gelen trafik kazası sonucu davacıların eş/babası destek sürücünün vefat ettiğini, davacıların ölenin desteğinden yoksun kaldıklarını belirterek fazlaya ilişkin saklı kalmak kaydıyla davacı eş Zeynep için bakiye destekten yoksun kalma tazminatı olan 90.328,73 TL’nin ve çocuklar Akif ve Ayşenur için 10.000,00 TL, eş Zeynep için 30.000,00 TL olmak üzere toplam 50.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiştir.
Davalılar vekili, davanın zamanaşımına uğradığını, müteveffanın alkollü araç kullanması nedeniyle kusurlu olduğunu, müteveffanın emniyet kemeri takmadığını, talep edilen manevi tazminatın fahiş olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma ve toplanan delillere göre, davanın kısmen kabulü ile davacı … için 10.475,51 TL destekten yoksun kalma tazminatının ve 5.000,00 TL manevi tazminatın, davacılar … ve … için 3.000,00’er TL manevi tazminatın 04/09/2008 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili ile davalılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Davalılar vekilinin ve davacılar vekilinin davacılar için hükmedilen manevi tazminata ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesinde; dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde ve özellikle manevi tazminatın takdirinde TBK’nun 56 (eski BK 47) maddesindeki özel haller dikkate alınarak hak ve nasafet kuralları çerçevesinde karar verilmesinde bir usulsüzlük bulunmamasına göre davacılar vekili ile davalılar vekilinin yerinde görülmeyen manevi tazminata dair temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun bulunan hükmün bu yönden onanması gerekmiştir.
2-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davacılar vekilinin ve davalılar vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan ve yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
3-Dava, trafik kazasından kaynaklanan destekten yoksun kalma tazminatı ve manevi tazminat istemine ilişkindir
Dava konusu kazayla ilgili dosya arasında bulunan … Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. Sayılı eldeki dosyanın davacıları tarafından karşı aracın zorunlu mali mesuliyet sigorta poliçesini yapan sigorta şirketi …Anonim Türk Sigorta Şirketine karşı açmış olduğu destekten yoksun kalma tazminatı davasında davanın kısmen kabulü ile, davacılar … için 7.585,47 TL, … için 7.585,47 TL, … için 64.829,06 TL, olmak üzere toplam 80.000,00 TL tazminatın davalıdan alınıp davacılara verilmesine karar verilmiş olup bu karar tarafların kararı temyiz etmemesi üzerine 12.05.2011 tarihinde kesinleşmiştir. Karşı aracın zorunlu mali mesuliyet sigorta poliçesi teminatının 125.000,00 TL olduğunun anlaşılması üzerine, aynı davacılar tarafından aynı sigorta şirketine karşı bakiye limit 45.000,00 TL’nin tahsili için … Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. Sayılı dosya ile dava açılmış, davanın takipsiz bırakılması sonucunda davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir. Davacılar vekili, … Asliye Ticaret Mahkemesinin 2010/169 E. 2011/152 K. Sayılı kararı gereğince 25.04.2011 tarihli dekont ile asıl alacak ve ferileri ile toplam 104.490,00 TL ödenmesi karşılığında ve yine … Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. Sayılı dosyadan istenen bakiye limit 45.000,00 TL nedeniyle 11.05.2011 tarihli dekont ile asıl alacak ferileri
ile toplam 47.585,00 TL ödenmesi karşılığında karşı araç trafik sigortacısı … Anonim Türk Sigorta şirketini ibra etmiştir.
Mahkemece, … Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. 2011/152 K. Sayılı kararı gereğince 25.04.2011 tarihli dekont ile asıl alacak ve ferileri ile toplam 104.490,00 TL ödemeden … için hükmedilen 64.829,06 TL asıl alacak miktarı ile … Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. Sayılı dosyadan istenen bakiye limit 45.000,00 TL nedeniyle 11.05.2011 tarihli dekont ile asıl alacak ferileri ile toplam 47.585,00 TL ödemeden asıl alacak olan 45.000,00 TL güncellenmeksizin zarardan mahsup edilmiştir. Mahkemece, söz konusu ödemelerin dava dışı sigorta şirketine dava açılmasından sonra yapılmış olması karşısında güncellenmeksizin mahsup edilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Ancak, murisin kullandığı ve davacı …’e ait … plakalı aracın kasko sigorta poliçesini yapan dava dışı … Sigorta A.Ş tarafından davacı …’a eldeki dava öncesi 06.01.2009 tarihinde 36.000,00 TL yapılan ödemenin mahiyeti araştırılmaksızın zarar hesabından güncellemeksizin mahsup edilmesi yerinde olmamıştır. Mahkemece, 22.11.2011 tarihli müzekkere ile … Sigorta A.Ş’den 04.09.2008 tarihinde meydana gelen trafik kazasına karışan … plaka sayılı aracın kasko sigorta poliçesinden davacılara herhangi bir ödeme yapılıp yapılmadığının, yapılmış ise hangi tarihte ve ne miktar ödeme yapıldığı sorulmuş; … Sigorta A.Ş ise 08.12.2011 tarihli cevabı ile; … nolu kasko poliçesinden yapılan ödemeleri; maddi teminattan 24.03.2009 tarihinde 4.000,00 TL’nin davacı …’a, maddi teminattan 06.01.2009 tarihinde 36.000,00 TL’nin davacı …’a, maddi teminattan 14.01.2009 tarihinde 7.200,00 TL’nin davacı …’a ödendiğini bildirmiş olup her bir ödemenin hasar dosya numaralarının farklı olduğu anlaşılmaktadır. O halde, mahkemece yapılacak iş; … Sigorta A.Ş nezdinde yapılan … plaka sayılı aracın kasko sigorta poliçesi temin edilip anılan poliçede ihtiyari mali mesuliyet teminatı olup olmadığı tespit edilerek ödemelerin maddi teminattan yapıldığı bildirilmekle davacı …’a 06.01.2009 tarihinde 36.000,00 TL olarak yapılan ödemenin araç hasarı teminatı veya ölüm teminatından hangisi kapsamında ödendiğinin araştırılarak kaza tarihindeki yürürlükte bulunan İhtiyari Mali Mesuliyet Sigortası Genel Şartlarına göre 06.01.2009 tarihinde yapılan 36.000,00 TL ödemenin zarardan mahsup edilip edilemeyeceği tartışılarak sonucuna göre karar vermektir. Tüm bu nedenlerle mahkemece yazılı şekilde eksik inceleme ile karar verilmesi doğru görülmemiş ve bozma nedeni yapılmıştır.
4-6098 sayılı TBK’nun 53. (818 sayılı BK’nun 45/2.) maddesi gereği, ölüm neticesi olarak diğer kimseler müteveffanın yardımından mahrum kaldıkları takdirde, onların bu zararını da tazmin etmek lazım gelir. Yasa metninden de anlaşılacağı gibi destekten yoksun kalma tazminatının konusu, desteğin yitirilmesi nedeniyle yoksun kalınan zarardır. Buradaki amaç, destekten yoksun kalanların desteğin ölümünden önceki yaşamlarındaki sosyal ve ekonomik durumlarının korunmasıdır. Olaydan sonraki dönemde de, destek olmasa bile, onun zamanındaki gibi aynı şekilde yaşayabilmesi için muhtaç olduğu paranın ödettirilmesidir. Yoksun kalınan gerçek destek miktarının tespit edilebilmesi için öncelikle desteğin sağlığında elde ettiği net gelirin doğru saptanması icap eder. Destekten yoksunluk zararının hesabında müteveffanın gelirinin belirlenmesi tazminatın doğru tespitinde önemli bir yer tutmaktadır.
Dava dilekçesinde, desteğin işi ve gelirine ilişkin herhangi bir açıklamada bulunulmadan maddi tazminat isteminde bulunulmuş, … Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. Sayılı dosyasındaki dava dilekçesinde ise muris …’ın vefat etmeden 3-4 sene öncesinde emekli olduğu ve 2007 Mart ayında servis taşımacılığı işine başladığı, murisin kaza anına kadar yaptığı servis işinden 2008 yılı itibari ile 3.250,00 TL kazandığı, mirasçıların bu kazançtan mahrum kaldıkları, araç hurda olduğu için bu araç ile servis işini yapma imkanının da kalmadığı, davacıların aylık 3.250,00 TL ek gelirden mahrum kaldıkları bildirilerek maddi tazminat isteminde bulunulmuş; hükme esas alınan 31.01.2014 tarihli ek bilirkişi raporunda desteğin geliri alternatifli olarak hesaplanmış; mahkemece asgari ücretin 6.08 katı üzerinden yapılan seçenek hükme esas alınmıştır. … Asliye Ticaret Mahkemesinin … 0+
0 E. sayılı dava dosyasında eldeki davanın davalıları taraf olmadığından anılan dosya eldeki dava için kesin delil değil güçlü delil mahiyetinde olup … Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. Sayılı dosyasındaki hükme esas alınan raporda asgari ücretin 6.08 katı üzerinden hesap yapılması gerekirken hatalı biçimde asgari ücretin 4.879 katı üzerinden hesap yapılması eldeki dosyanın davalılarını bağlamayacağından eldeki dosyada mahkemece asgari ücretin 6.08 katı üzerinden yapılan hesaplama yöntem olarak doğrudur.
Ne varki; mahkemece, desteğin gelirine ilişkin yapılan araştırma yetersizdir.
Dava dışı taşıtıcı …Turizm Seyahat ve Pazarlama San. Ve Tic. Ltd. Şti. ile taşıyıcı davacı … arasında tanzim olunan taşıyan sıfatıyla muris …
tarafından imza edilen 18 maddelik “Personel Taşıma Sözleşmesi” başlıklı sözleşmeye bakıldığında; servis şoförünün personeli sabah ve akşam saatlerinde istenilen güzergahlarda taşıyacağı, sürücünün SSK-BAĞKUR ve araçtan elde ettiği gelirin vergisinin araç sahibi tarafından ödeneceği, servis şoförünün servis sırasında araca firma personeli dışında yolcu alamayacağı, ödemelerin çalışan ayın takip eden bir sonraki ayın 20 ile 25’i arasında yapılacağı, servis şoförünün servis sırasında … Turizm yönetmeliğine göre belirlenmiş kıyafetleri giyme zorunluluğu, … Turizm logosuz araç ile servis yapılamayacağı, taşıyıcının işi bırakmak istediğinde firmaya yazılı müracaat zorunluluğunu getiren maddeleri, araç kayıt malikinin davacı … olması, … Büyükşehir Belediyesi Toplu Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü personel servis aracına verilen 01.04.2008 tarihli izin belgesinde firma adının… Turizm, taşınan firmanın … Teks. San. Ve Tic. A.Ş, araç sahibinin …, araç şoförünün … olarak yazılı olduğu birlikte değerlendirildiğinde … Turizm Seyahat ve Pazarlama San. Ve Tic. Ltd. Şti. ile davacı … arasındaki sözleşmesel ilişkinin kira ilişkisi olup olmadığı, davacı … ile anılan firma arasındaki bağın ne olduğu, dosyadaki davacı …’ın banka hesap hareketlerindeki kayıtlarda anılan firma tarafından “maaş ödemesi” açıklaması ile yapılan ödemelerin davacı …’a muris sürücü … için yapılan bir maaş ödemesi olarak mı yapıldığı yoksa adına kayıtlı aracın firmaya sürücüsü ile birlikte kiralanması nedeni bir kira bedeli olarak mı ödendiğinin açıklığa kavuşturulması gerekmektedir. Yapılan araştırma ve irdeleme sonucunda, davacı …’ın banka hesap hareketlerindeki “maaş ödemesi” açıklamalı ödemelerin desteğin gelirinin olmadığının anlaşılması halinde destek gelirinin asgari ücret üzerinden hesap edilmesi gerekecektir.
Bu durumda mahkemece; desteğin elde ettiği gelirin net biçimde belirlenmesi bakımından eldeki dosya bakımından güçlü delil mahiyetinde olan … Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı dava dosyası, davalının da savunması dikkate alınmak suretiyle, yukarıda belirtilen şekilde araştırma yapılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik incelemeyle, yazılı biçimde hüküm tesisi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekili ile davalılar vekilinin davacılar lehine hükmedilen manevi tazminata ilişkin temyiz itirazlarının reddiyle buna dair hükmün ONANMASINA, (2) nolu bentte
açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin ve davalılar vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (3) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin, (4) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, aşağıda dökümü yazılı 8,20 TL kalan onama harcının temyiz eden davacılardan ve aşağıda dökümü yazılı 589,59 TL kalan onama harcının davalılardan alınmasına, 24/10/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.