YARGITAY KARARI
DAİRE : 17. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/16486
KARAR NO : 2018/10815
KARAR TARİHİ : 15.11.2018

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davacılar vekili, davalı … vekili, davalı … tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
Davacılar vekili, 20.07.2010 tarihinde davalı …’ın sevk ve idaresindeki … plakalı kamyon ile, müvekkillerinin … plakalı aracına çarparak kazaya sebebiyet verdiği, kaza sonucunda ….’ın vefat ettiği, …, …, …, … ve…’un ağır yaralandığını, davacı …’ın müteveffanın eşi, diğer davacıların ise müteveffanın çocukları olduğunu, müteveffanın defnine kadar geçen sürede yapılan masraf ve cenaze giderlerini, yaralanması sebebiyle bir müddet çalışamayan …’ın işgücü kaybı zararını, … ve …’nin hastane masraflarını, yine …’nin ölüm sebebiyle meydana gelen destekten yoksunluk zararını maddi tazminat olarak talep ettiklerini, murislerinin ölümü, … ve …in kendilerinin yaralanması, ayrıca kazada davacı …in iki küçük çocuğunun yaralanması sebebiyle manevi zararlarınında bulunduğunu, … şirketinin maddi tazminatlardan ve poliçe limiti ile sınırlı olarak sorumlu tutulması suretiyle, davacı …’nin eşinin ölümü sebebiyle 100.000,00 TL, kendisinin yaralanması sebebiyle 50.000,00 TL, davacı …’in babasının ölümü sebebiyle 50.000,00 TL, kendisinin yaralanması sebebiyle 50.000,00 TL, reşit olmayan çocukları… ve …’in yaralanması sebebiyle 25.000,00 TL, davacı …’nin babasının ölümü sebebiyle 50.000,00 TL manevi tazminatın, ayrıca ….’ın ölümü, … ve …’ın yaralanması sebebiyle 200,00 TL maddi tazminatın kaza tarihi olan 20.07.2010 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak müvekkillerine verilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen davada davacı vekili, kaza sonucunda …’ın felç kaldığı, yatalak duruma düştüğü ve bakıcı yardımı olmaksızın hayatını idame ettiremeyecek duruma geldiğini, …. ve….’ın ağır yaralandığı, hatta….’ın yüzünde sabit iz kaldığını, kazada …’ın ölümü sebebiyle, davacı …’in eşini, davacılar … ve…’un ise babalarını kaybettiğini, …’ın yaralanması sebebiyle yatalak olduğu dönemde bakıcı giderlerinin olduğunu, … ve kendisinin yaralanmasına ilişkin manevi tazminat talebinin, yine ….’ın ölümü sebebiyle … ve …’nun manevi tazminat taleplerinin 2010/580 esas sayılı dosyada talep edildiğini, bu dosyada ise tahsilde tekerrür teşkil etmemek kaydıyla bu davacılara ilişkin manevi tazminat talebi yönünden sadece … … A.Ş’den talep edildiğini, … … A.Ş.’nin ünvanının 28.02.2011 tarihinde Sompo Japan … A.Ş. olarak değiştiğini, 01.10.2010 tarihli talebe rağmen .
… şirketince ödeme yapılmadığını, … A.Ş. nin … poliçe limitini aşan risklerden manevi tazminatları da kapsar şekilde … plakalı aracın ihtiyari mali mesuliyet sigortacısı olması nedeniyle sorumlu olduğunu, poliçe ile manevi tazminatında teminat kapsamına dahil edildiğini, 04.10.2010 tarihli talebe rağmen bu … şirketince de ödeme yapılmadığını belirterek, Davacı … için eşi ….’ın ölümü sebebiyle 100.000,00 TL, kendisinin yaralanması sebebiyle 50.000,00 TL manevi tazminatın, Davacı …’nun babası ….’ın ölümü sebebiyle 50.000,00 TL manevi tazminatın poliçe limiti ile sınırlı olarak davalı …Ş den, Davacı … için oğlu …’ın ölümü sebebiyle 50.000,00 TL manevi tazminat, kendisinin ağır yaralanması nedeniyle meydana gelen bakıcı gideri ve koltuk değneği gideri 1.000,00 TL maddi tazminat, Davacı … için kardeşi …’ın ölümü sebebiyle 50.000,00 TL manevi tazminatın, Davacı …’ın eşi …’ın ölümü nedeniyle 100.000,00 TL manevi tazminatın, kendisinin yaralanması sebebiyle 200.000,00 TL manevi tazminatın, eşinin ölümü sebebiyle 1.000,00 TL destekten yoksunluk zararı talebi, kendisinin yaralanması sebebiyle 1.000,00 TL bakıcı gideri, sürekli işgücü kaybı sebebiyle 1.000,00 TL, kendisinni sürekli maluliyeti sebebiyle yapılan faturalı masraflar ile kalan yaşamı boyunca kullanacağı ilaç, ortopedik yatak, sonda, altbezi gibi masrafları için 2.000,00 TL maddi tazminat, Davacı…. için babasının ölümü sebebiyle 100.000,00 TL manevi tazminat, Annesi …’ın felç kalması sebebiyle 50.000,00 TL manevi tazminat, kendisinin yüzünde sabit iz kalacak şekilde ağır yaralanması nedeniyle 20.000,00 TL manevi tazminat, babası …’ın ölümü sebebiyle 1.000,00 TL destekten yoksunluk zararı, kendisinin ağır yaralanması sebebiyle kol askısı, ilaç ve tedavi masrafları, kazada kırılan gözlük bedeli için 200,00 TL, Davacı … … için babasının ölümü sebebiyle 100.000,00 TL manevi tazminat, Annesi …’ın felç kalması sebebiyle 50.000,00 TL manevi tazminat, kendisinin ağır yaralanması nedeniyle 10.000,00 TL manevi tazminat, babası …’ın ölümü sebebiyle 1.000,00 TL destekten yoksunluk zararı, …’ın cenaze gideri … plakalı aracın kurtarıcı ve çekici gideri 500,00 TL yi, davalı … Sigortayı manevi tazminatdan sorumlu tutmamak suretiyle, … … A.Ş’yi ise diğer … şirketinin poliçe limitini aşan zararlardan, ayrıca manevi tazminattan da poliçe limitleri ile sınırlı olarak sorumlu tutmak suretiyle, davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak müvekkiline verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacılar vekili, ıslah ile taleplerini artırmışlardır. 19.03.2015 tarihli dilekçesi ile; bir kısım maddi tazminat taleplerini atiye terk ettiklerini bildirmişlerdir.
Davalı Basmacıoğlu … Nakliye Tic ve San. Ltd Şti vekili, 21.01.2010-21.01.2011 dönemi için müvekkilince dava dışı … sigortaya manevi tazminatı da kapsar … yaptırıldığını, bu sebeple davanın bu … şirketine ihbarını, kusuru olmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı …Ş. vekili, Kazaya karışan … plakalı aracın trafik sigortacısı olduklarını ve ancak poliçe limiti ile sorumlu tutulabileceklerini, aleyhlerine dava açılmasına sebebiyet vermedikleri için taraflarından faiz talep edilemeyeceğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, toplanan delillere ve benimsenen bilirkişi raporuna göre;davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili,davalı … vekili,davalı … tarafından temyiz edilmiştir.
1-Davalı …’ın adli yardım talebinin incelenmesinde; dosya içerisinde bulunan belgelerin incelenmesine göre 6100 sayılı H.M.K.’nın 336. maddesi uyarınca davalı …’ın adli yardım talebinin kabulü ile hükmün temyiz incelemesine geçilmiştir.
2-Mahkemece 8.10.2015 tarihli ek karar ile HUMK’nun 434/4 maddesi gereğince davalı …Ş kararı temyiz etmemiş sayılmasına karar verilmiş ise de bu karar usul ve yasaya uygun değildir. Gerçekten de davalıya çıkartılan muhtırada davalıya eksik harcı tamamlaması için 7 günlük süre verilmiş olup muhtıra davalı …Ş 24.7.2015 tarihinde tebliğ edilmiştir. Davalı …Ş ise eksik harcı 31.7.2015 tarihinde, sürede yatırmıştır. Mahkemece bu husus gözden kaçırılarak harcın süresinde yatırılmadığından bahisle yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, ek kararın ortadan kaldırılmasına karar vermek gerekmiştir.
3-İşin esasına yönelik temyiz incelemesinde ise;
Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına;davalı …Ş vekilinin tüm temyiz itirazların reddine, davalı … vekilinin, davacılar vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
4-Dava trafik kazasından kaynaklanan destekten yoksun kalma tazminatı ile manevi tazminata ilişkindir.
Borçlar Kanunu’nun 47. maddesi hükmüne göre hakimin özel halleri göz önünde tutarak manevi zarar adı ile hak sahibine verilmesine karar vereceği bir para tutarı adalete uygun olmalıdır. Hükmedilecek bu para, zarara uğrayanda manevi huzuru doğurmayı gerçekleştirecek tazminata benzer bir fonksiyonu olan özgün bir nitelik taşır. Bir ceza olmadığı gibi, mamelek hukukuna ilişkin zararın karşılanmasını da amaç edinmemiştir. O halde, bu tazminatın sınırı onun amacına göre belirlenmelidir. Takdir edilecek miktar, mevcut halde elde edilmek istenilen tatmin duygusunun etkisine ulaşmak için gerekli olan kadar olmalıdır. 22.06.1966 günlü ve 7/7 sayılı … İçtihadı Birleştirme Kararı’nın gerekçesinde takdir olunacak manevi tazminatın tutarını etkileyecek özel hal ve şartlar da açıkça gösterilmiştir. Bunlar her olaya göre değişebileceğinden hakim bu konuda takdir hakkını kullanırken ona etkili olan nedenleri de karar yerinde objektif ölçülere göre isabetli bir biçimde göstermelidir.
Hakimin bu takdir hakkını kullanırken, ülkenin ekonomik koşulları, tarafların sosyal ve ekonomik durumları, paranın satın alma gücü, tarafların kusur durumu, olayın ağırlığı, olay tarihi gibi özellikleri göz önünde tutması ve buna göre manevi tazminat takdir edilmesi gerektiği açıkça ortadadır. (HGK 23/06/2004, 13/291-370)
Yukarıda belirtilen hususlar dikkate alındığında, davacı …’a takdir edilen manevi tazminat hariç hem asıl hem birleştirilen dosyadaki takdir olunan manevi tazminatın bir miktar fazla olduğu görülmüş ve hakkaniyete uygun bir manevi tazminata hükmedilmek üzere kararın bozulması gerekmiştir.
5-Borçlar Kanunu’nun “Zarar Miktarının Tayini” başlıklı 43. maddesinde Hakim, hal ve mevkiin icabına ve hatanın ağırlığına göre tazminatın suretini ve şümulünün derecesini belirleme konusunda taktir hakkı tanınmış, yine “Tazminatın Tenkisi” başlıklı BK’nın 44. maddesinde (6098 sayılı TBK md. 52) ise zararın meydana gelmesinde veya artmasında mağdurun da kusurunun bulunması halinde sözkonusu olan müterafik kusur düzenlenmiştir.
BK’nın 43. maddesi gereğince tazminattan indirim yapılması “kusur oranı”, “hatır taşıması”, “görevin gerektirdiği zorunluluklar” gibi nedenlerle sözkonusu olabilirken, BK’nın 44. maddesi gereğince zarar görenin “zarara razı olması”, “zararın artmasına ve failin hal ve mevkiini ağırlaştırması” gibi nedenlerle mümkün olabilmektedir. Bunun dışında soyut gerekçelerle hakkaniyet indirimi yapılması mümkün
değildir. Bu husus somut olay bakımından uygulaması sözkonusu olmasa da 6098 sayılı TBK’nın 55. maddesinde de düzenlenmiş ve hesaplanan tazminattan miktar esas alınarak artırma ve eksiltme yapılamayacağı belirtilmiştir.
Somut olayda dosya kapsamından BK’nın 43. ve 44. maddesi gereğince indirim yapılmasını gerektirir her hangi bir olgu bulunmamasına karşın mahkemece bilirkişi tarafından belirlenen tazminat miktarından soyut gerekçelerle tazminattan indirim yoluna gidilmesi doğru görülmemiş, kararın bozulmasını gerektirmiştir.
6-Kabule göre;
Davacılar lehine hesaplanan tazminatlardan, hakkaniyet inidirimi nedeniyle mahkeme tarafından belirlenen tazminat tutarları hüküm altına alınırken, davanın kısmen reddine karar verildiğinden, davalı taraf lehine vekalet ücretine hükmedilmiş tir.
…, yasal düzenlemeler gereği, TBK’nun 51. ve 52. maddelerinden kaynaklanan hakkaniyet ve takdiri indirimler nedeniyle, davanın kısmen reddedilmesi halinde, indirimden dolayı reddedilen kısım için davalı yararına vekalet ücreti takdir edilemeyeceği ve yargılama giderleri yönünden taraflar arasında paylaştırmaya gidilemeyeceğinin göz önüne alınması gerekirken, davalı yararına hakkaniyet indiriminden dolayı reddedilen kısım için vekalet ücretine hükmedilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin adli yardım talebinin KABULÜNE, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı …Ş vekilinin ek karara ilişkin temyiz itirazlarının kabulü ile ek kararın bozularak ortadan kaldırılmasına, (3) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı …Ş vekilinin tüm temyiz itirazların reddine, davalı … vekilinin, davacılar vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine,(4) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı … vekilinin temyiz itirazlarının kabulüne, (5) ve (6) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, aşağıda dökümü yazılı 2.115,54 TL fazla alınan harcın temyiz eden Sompo Japan … A.Ş.’ye geri verilmesine, peşin alınan
harcın istek halinde temyiz eden davalı …’a geri verilmesine, 15/11/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.