YARGITAY KARARI
DAİRE : 17. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/15545
KARAR NO : 2017/1853
KARAR TARİHİ : 23.02.2017
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davacılar vekili ile davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacılar vekili, davalıların işleteni ve sürücüsü olduğu kamyonetin müvekkili …’ın sevk ve idaresindeki ve müteveffa …’ın yolcu bölmesinde bulunduğu traktöre arkadan çarparak…’ın ölümüne ve müvekkilerden …’ın da yaralanmasına sebep olduğu, olayda traktörün hasarlandığı, yüklü olan tonlarca kayısının ziyan olduğunu açıklayıp 50.000,00’er TL destekten yoksun kalma tazminatın, müvekkili … için 5.000,00 TL maddi tazminat ile oğullarının ölümü sebebi ile 50.000,00’er TL manevi tazminatın, …’ın yaralanması sebebi ile 5.000,00 TL manevi tazminatın tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … vekili; müekkili şirkete sigortalı araç sürücüsünün kusurunu kabul etmediğini, sürücüden başka yolcu taşınmasının yasak olduğu traktörde davacılar murisinin de bulunduğunu bu nedenle davacıların kazada ağır kusurlu olduğunu, zararın doğmasına ve artmasına neden olduğunu ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı …; kusur oranını kabul etmediğini, davacıların tazminat taleplerinin çok yüksek olduğunu ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … ve Sanayi Ltd. Şti. vekili; müvekkilinin kusurunun bulunmadığını, kusur oranını kabul etmediklerini, davacı …’ın sevk ve idaresindeki traktörde yolcu taşımasının yasak olduğunu ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece toplanan delillere ve benimsenen bilirkişi raporuna göre davanın kısmen kabulü ile davacı …’ın, desteği…’ın ölümü nedeniyle 47.568,33 TL maddi, 25.000,00 TL manevi, davacı …’ın, desteği…’ın ölümü nedeni ile 50.000,00 TL, 25.000,00 TL manevi tazminatın tahsiline, davacı …’in yaralanmasından dolayı maddi tazminata ilişkin davasının reddine, davacı …’ın kendisinin yaralanması nedeni ile manevi tazminata ilişkin davasının kısmen kabulü ile 1.000,00 TL’nin tahsiline karar verilmiş, hüküm; davacılar vekili, davalı … vekili, davalılar … Ticaret ve Sanayi Ltd. Şti. ve … vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davalı … vekili, davacılar vekili, davalılar … Ticaret ve Sanayi Ltd. Şti. ve … vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine, karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, trafik kazasından kaynaklanan maddi-manevi tazminat istemine ilişkindir.
Zararın meydana gelmesinde veya artmasında mağdurun da kusurunun bulunması halinde söz konusu olan müterafik kusur 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 52. maddesinde düzenlenmiştir. Mağdurun kusurunun zararın meydana gelmesinde başlıca etken olması halinde zarar verenin sorumluluğunun kalkması söz konusu olabileceği gibi belirlenen kusura göre zarar ve ziyandan indirim yapılmasını da gerektirebilir.
Somut olayda, dosyada bulunan tespit tutanağına göre, müteveffa desteklerin kaza esnasında traktörde yolcu olarak bulunduğu iddia edilmiştir. Traktörün çamurluk kısmında veya römorkunda yolcu taşınması Karayolu Trafik Yönetmeliği’ne göre bazı özel şartlara tabidir.
Bu durumda, mahkemece, gerçek zararın belirlenmesi için 6098 sayılı TBK’nin 52. maddesi uyarınca tazminattan indirim yapılması gerekip gerekmediği hususunda karar yerinde tartışılıp değerlendirilerek karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
3-Destekten yoksun kalma zararının hesabında vefat edenin gelirinin belirlenmesi tazminatın doğru tespitinde önemli bir yer tutmaktadır. Çalışma hayatının aktif çalışma dönemi ve emeklilik dönemi olan pasif devre olarak ayrılması ve özel yasalarında çalışma süreleri ayrık olarak belirtilmemiş (asker, polis vb. gibi) kişiler yönünden 60 yaşın aktif çalışma devresi, bakiye yaşam süresi varsa bu
sürenin de pasif çalışma dönemini oluşturduğu, destekten yoksun kalma nedeniyle tazminatın hesabında pasif devrede de zararın oluşacağı ve bu zararın asgari ücret düzeyinde bir zarar olacağının kabulünün gerektiği Dairemizin yerleşmiş içtihatlarındandır.
Somut olayda, mahkemece hükme esas alınan maddi tazminat hesap raporunda aktif dönem ve pasif dönem ayrımı yapılmayarak hesaplama yapılmış olması doğru görülmemiştir.
4-Davalılar meydana gelen gerçek zarardan sorumlu olup, gerçek zararın hesabında; desteğin yaşı, eğitim süreci, geliri, cinsiyeti, kusuru durumu, yasal zorunluluklar gibi etkenler dikkate alınarak olağan hayat tecrübelerine göre muhtemel bakiye yaşam süresindeki geliri belirlenmelidir.
Somut olayda; destek, olay tarihinde 22 yaşında olup, üniversiteden yeni mezun olmuştur, askerlik çağına geldiğinde, askerlik vazifesinin de zorunlu olduğu gözetilerek, askere gideceğinin ve bu dönemde gelir elde edemeyeceğinin göz önünde bulundurulması gerekirken, hükme esas alınan bilirkişi raporunda bu yönde herhangi bir değerlendirme yapılmamıştır. Eksik inceleme ile hüküm kurulamaz.
Bu durumda mahkemece, aktüerya raporunu düzenleyen önceki bilirkişiden, desteğin, askerlik yapacağı dönemde gelir elde edemeyeceği değerlendirilerek, bu duruma göre gelirinin hesaplanması hususunda ayrıntılı ve Yargıtay denetime elverişli bir ek rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, yazılı olduğu biçimde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
Davacılar vekilinin ve davalılar … Ticaret ve Sanayi Ltd. Şti. ve … vekilinin davacı … lehine kendi yaralanması sebebi ile hükmedilen manevi tazminata yönelik temyiz itirazının incelenmesinde;
5-Manevi tazminat zenginleşme aracı olmamakla beraber, bu yöndeki talep hakkındaki hüküm kurulurken olay sebebiyle duyulan acı ve elemin kısmen de olsa giderilmesi amaçlanmalı ve bu sebeple tarafların sosyal ve ekonomik durumları ile birlikte olayın meydana geliş şekli de gözönünde tutularak, B.K.’nun 47. maddesindeki özel haller dikkate alınarak, hak ve nesafet kuralları çerçevesinde bir sonuca varılmalıdır. Zira, M.K’nun 4.maddesinde, kanunun takdir hakkı verdiği hallerde hakimin hak ve nesafete göre hükmedeceği öngörülmüştür.
Davacı … lehine kendi yaralanması sebebi ile manevi tazminatın takdirinde tarafların kusur durumları, davacının yaralanması, tedavi ve iyileşme süresi, yaralanmasının niteliği ve derecesi, kalıcı sakatlığı bulunup bulunmadığı gibi hususlar önemli olup mahkemece anılan
hususlarda herhangi bir araştırma yapılmadan ve tazminatın gerekçesi karar yerinde tartışılmadan yazılı şekilde eksik inceleme ile karar verilmesi de doğru görülmemiştir.
6-Bozma neden ve şekline göre davalı … vekilinin vekalet ücretine yönelik, davacılar vekilinin ve davalılar … Ticaret ve Sanayi Ltd. Şti. ve … vekilinin murisin ölümü sebebi ile hükmedilen manevi tazminat miktarlarına yönelik sair temyiz itirazının şimdilik incelenmesine yer olmadığına dair karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1 nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı … vekili, davacılar vekili, davalılar … Ticaret ve Sanayi Ltd. Şti. ve … vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, 2 nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı … vekili ve davalılar … Ticaret ve Sanayi Ltd. Şti. ve … vekilinin, 3 ve 4 nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı … Anomim Türk Sigorta Şirketi vekilinin, 5 nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı … vekili, davacılar vekili, davalılar … Ticaret ve Sanayi Ltd. Şti. ve … vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 6 nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı … vekili, davacılar vekili, davalılar … Ticaret ve Sanayi Ltd. Şti. ve … vekilinin sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden taraflara geri verilmesine 23/02/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.