YARGITAY KARARI
DAİRE : 17. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/2975
KARAR NO : 2014/3528
KARAR TARİHİ : 13.03.2014

MAHKEMESİ : Antalya 4. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 17/03/1999
NUMARASI : 1996/410-1999/207

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabul kısmen reddine dair verilen hükmün süresi içinde davacılar vekili ve davalı B. Ak Dresdner Fin. Kir. A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:

-K A R A R-

Davacılar vekili, davalıların işleten, sürücü ve trafik sigortacısı olduğu araçların davacıların desteğinin sürücüsü olduğu araçla karıştığı trafik kazasında davacılar desteğinin vefat ettiğini belirterek her bir davacı için 10,00.-TL destek, 150,00.-TL manevi tazminat ve desteğin aracının hasar görmesi nedini ile 190,00.-TL maddi tazminatın sigorta şirketlerinin poliçe limiti ile sınırlı olarak olay tarihinden itibaren reeskont faizi ile tahsilini talep etmiştir.
Davalı İ.. A.. vekili, davanın reddini savunmuştur.
Davalı A .Sey. Tur. Tic. Ltd. Şti. vekili, husumet nedeni ile davanın reddini savunmuştur.
Davalı S.. Ö.., husumet nedeni ile davanın reddini savunmuştur.
Davalı G.. A.., davanın reddini savunmuştur.
Davalı B.. A.. vekili, kusur oranında, gerçek zarardan, poliçe limiti ile sorumlu olduklarını belirterek davanın reddini savunmuştur.
B AD. Fin. Kir. A.Ş. vekili, uzun süreli olarak aracı kiraya verdiklerini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı H.. K.. vasisine usulüne uygun davetiye tebliğine karşın duruşmalara katılmamış ve davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, toplanan kanıtlara ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; kazada davacılar desteğinin 1/8, davalı sürücü H.Naci …., davalı sürücü Gürkan’ın kusursuz olduğu kabul edilerek, …. plaka sayılı aracın işleteni S. E., sürücüsü Gürkan ve trafik sigortacısı İ.. A.. yönünden davanın reddine, davalı A. Sey. Tur. Tic. Ltd. Şti. yönünden aracın maliki olmadığı, şirketin sadece komisyonculuk yaptığı, şehirler arası yolcu taşıyan otobüslere komisyon karşılığı yolcu temin ettiği gerekçesi ile davanın reddine, davalı B. Ak D. Fin. Kir. A.Ş. yönünden uzun süreli aracı kiraya verdiğinden sorumluluğun bulunmadığı gerekçesi ile davanın reddine, diğer davalılar yönünden davanın kısmen kabul kısmen reddi ile her bir davacı için ayrı ayrı 10,00.-TL olmak üzere toplam 30,00.-TL destek tazminatı, yine her bir davacı için ayrı ayrı 15,00.-TL olmak üzere toplam 45,00.-TL manevi tazminat ve araç hasarı nedeni ile 166,25.-TL maddi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile tahsiline karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili ve davalı B.Ak D. Fin. Kir. A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde, dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre davalı B. Ak . Fin. Kir. A.Ş. vekilinin tüm, davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine karar verilmesi gerekmiştir.
2-Dava Borçlar Kanunu’nun 45. maddesi (6098 sayılı TBK m. 53) gereğince destekten yoksun kalma tazminatı ve manevi tazminatın tahsili istemine ilişkindir.
İşleten tanımı 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 3. maddesinde “Araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehni gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse işleten sayılır” şeklinde yapılmıştır.
2918 sayılı KTK’nın 85. maddesi “Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün unvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar” hükmünü içermektedir. Görüldüğü gibi sözkonusu maddede araç işleticisinin bağlı olduğu teşebbüs sahibi de meydana gelen zarardan sorumlu tutulmuştur. Bu bakımdan motorlu aracın bir teşebbüsün unvanı veya işletme adı altında işletilmesi halinde yani aracın işletilmesine katılma halinde girişimci işleten ile birlikte sorumlu olacaktır. Her ne kadar olay tarihinde 2918 sayılı KTK’nın 85. maddesinde 17/10/1996 – 4199/28. maddesi ile yapılan ve madde metnine “motorlu aracın bir teşebbüsün unvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi” ibaresi eklenmemiş ise de, maddedeki değişiklik uygulamanın ortaya çıkardığı haklı bir gereksinime dayanmaktadır ve Yargıtay işleten kavramını genişleterek araç sahibi ve kiracısının yanında “motorlu aracın işletilmesine etkili biçimde katılan” girişimcileri de işleten ile birlikte sorumlu tutan kararları yerleşik duruma gelmiştir (Aşçıoğlu Çetin, Trafik Kazalarından Doğan Hukuk ve Ceza Sorumlulukları, Ankara 2008, s. 22).
Somut olayda kazaya karışan aracın davalı A.Sey. Tur. Tic. Ltd. Şti. unvanı altında şehirlerarası yolcu taşıma otobüsü olarak faaliyet gösterdiği dosya kapsamından anlaşılmaktadır. Bu bakımdan mahkemece somut olayda kazaya karışan motorlu aracın davalı A. Sey. Tur. Tic. Ltd. Şti. unvanı altında kesilen biletle işletilmesi bakımından KTK’nın 85/I. maddesi ve yukarıda yapılan açıklamalar gereğince sorumlu olduğu dikkate alınarak bu yönden değerlendirme yapılması gerekirken yazılı olduğu şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalı B. Ak Dresdner Fin. Kir. A.Ş. vekilinin tüm, davacılar vekillerinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacılara geri verilmesine, aşağıda dökümü yazılı 44.124,20 TL kalan harcın temyiz eden davalı BNP Ak Dresdner Fin. Kir. AŞ’den alınmasına 13.03.2014 tarihinde oybirliği ile karar verildi.