YARGITAY KARARI
DAİRE : 17. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/23571
KARAR NO : 2017/5003
KARAR TARİHİ : 04.05.2017
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı asıl ve birleşen davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davacılar vekili, davalı … vekili ile davalı …Ş vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacılar vekili, davalı … idaresindeki… plakalı kamyonet ile … ışıklı kavşağına doğru yön değiştirdiğinde …’ten … istikametine seyir halinde bulunan diğer davalı … idaresindeki … plakalı otomobilin sağ ön kısmına çarptıktan sonra ışıklı kavşağın sol cebinde bekleyen sürücü …’ya ait … plakalı otomobile arkadan çarpması sonucu müvekkillerinin murisi …’in ölümüne sebep olduğunu, … ve …’ın araç sürücüsü sıfatı ile …’ın kazaya sebep olan… plakalı araç maliki sıfatıyla, … şirketlerinin ise … poliçesiyle sorumlu olduklarını, … Cumhuriyet Savcılığı’nın 2007/455 Sor. ve 2007/27 fezleke dosyasında …’ın 1.derecede, …’ın 2.derecede kusurlu olduğunu belirterek davacı baba … için 40.000,00-TL, anne … için 40.000,00-TL, kardeşler … için 25.000,00-TL, … için 25.000,00-TL, … için 25.000,00-TL, … için 25.000,00-TL manevi tazminatın ve fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla … için 1.000,00-TL, … için 1.000,00-TL, defin masrafları için 1.000,00-TL maddi tazminat olmak üzere toplam 183.000,00-TL tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiş; 26.09.2013 tarihli ıslah dilekçesi ile maddi tazminat talebin davacı anne için 10.073,70 TL ve davacı baba için 11.726,16 TL olarak ıslah etmiştir.
Birleşen davada, davacı vekili, müvekkili …’nın ölen …’in kardeşi olduğunu belirterek 25.000,00 TL manevi tazminattan kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … vekili, müvekkilinin mülkiyeti kendisine ait … plakalı araç ile yanında eşi ve torunu ile gittiği alışverişten dönerken 95 evler sapağında sağ taraftan dikkatsiz bir şekilde yola çıkan … ve … idaresindeki… plakalı kamyonetin kendisine çarpması sonucu ışığın yanmasını bekleyen ve içinde maktulün bulunduğu … idaresindeki … plakalı taksiye çarptığını, araçta bulunan …’in vefat ettiğini, kazada müvekkili ve eşi ile torunun da yaralandığını, ceza dosyasının henüz kesinleşmediğini belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı … davaya cevap dilekçesinde, kazanın meydana gelmesinde kusurunun bulunmadığını, diğer davalı …’ın aşırı hızı nedeniyle olduğunu, ceza dosyasındaki kusur oranını kabul etmediğini, davalı …’nın önce kendisinin kullandığı araca çarparak yolun kenarına attığını, buna rağmen durmayarak yolun en solunda durmakta olan araca çarptığını, duran araca takla attırıp ölüme sebep olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … şirketleri vekilleri ayrı ayrı, kusur oranları dikkate alınarak ve poliçe teminatları ile sınırlı olarak sorumlukları bulunduğunu belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, davanın kısmen kabulü ile davacı baba … için 11.726,16-TL, davacı anne anne … için 10.073,70-TL maddi tazminatın ve davacı baba … için 8.000,00-TL, davacı anne … için 8.000,00-TL, Davacı Kardeşler … için 3.000,00-TL, … için 3.000,00-TL, … için 3.000,00-TL, … için 3.000,00-TL manevi tazminatın 2/2/2007 tarihinden geçerli olmak üzere yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara verilmesine, (davalılar … A.Ş. ve … … A.Ş. hakkında … limiti ile sınırlı ve dava tarihinden itibaren faiz geçerli olmak kaydıyla), davalı …Ş’nin diğer sigortadan karşılanmaması halinde … limiti ile sınırlı olmak kaydıyla sorumlu olmasına, fazlaya ilişkin taleplerin reddine; birleşen davada, davacı Kardeş … için 3.000,00-TL manevi tazminatın davalılar …, …, …, 2/2/2007 tarihinden geçerli olmak üzere yasal faizi ile birlikte alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin taleplerinin reddine karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili, davalı …Ş vekili ile davalı …Ş vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davacılar vekilinin, davalı …Ş vekilinin ve davalı …Ş vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Asıl dava, trafik kazasından kaynaklanan destekten yoksun kalma tazminatı ve manevi tazminat istemine; birleşen dava manevi tazminat istemine ilişkindir.
Somut olayda, davacı tarafça asıl davanın dava dilekçesinde 1.000,00 TL cenaze ve defin gideri talep edilmiştir. Davacı tarafın bu talebinden vazgeçtiğine dair bir beyanı bulunmadığı halde mahkemece, hiçbir gerekçe olmaksızın davacıların bu talebine ilişkin olarak olumlu ya da olumsuz bir karar verilmediği anlaşılmaktadır. Mahkemeler, davacı tarafça dava dilekçesi ile talep edilen her bir talep için ve ıslah edilen talep için gerekçesini belirterek olumlu ya da olumsuz bir karar vermek zorundadır. Hal böyle olunca mahkemece, davacı tarafın canaze ve defin gideri talebi ile ilgili olarak olumlu ya da olumsuz bir karar verilmesi gerekirken bu husus gözardı edilerek yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş ve bozma nedeni yapılmıştır.
3-Asıl davada mahkemece, davacı baba … için 11.726,16-TL, davacı anne … için 10.073,70-TL maddi tazminatın tüm davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verildiği halde davacılar lehine hükmedilen vekalet ücretinden sadece … şirketleri dışındaki davalılar …, … ve …’ın sorumlu tutulması hatalı olmuştur. Oysa, davalılar arasındaki sorumluluk müşterek ve müteselsil sorumluluk olup davacılar lehine hükmedilen maddi tazminata ilişkin vekalet ücretinden davalı … şirketlerinin de sorumlu tutulması gerekirken … şirketlerinin hariç tutulması doğru görülmemiştir.
4-a) 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun “Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Dışında Kalan Hususlar” başlıklı 92. maddesinde:
“Aşağıdaki hususlar, zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamı dışındadırlar.
a) İşletenin; bu Kanun uyarınca eylemlerinden sorumlu tutulduğu kişilere karşı yöneltebileceği talepler,
b) İşletenin; eşinin, usul ve füruunun, kendisine evlat edinme ilişkisi ile bağlı olanların ve birlikte yaşadığı kardeşlerinin mallarına gelen zararlar nedeniyle ileri sürebilecekleri talepler,
c) İşletenin; bu Kanun uyarınca sorumlu tutulmadığı şeye gelen zararlara ilişkin talepler,
d) Bu Kanunun 105 inci maddesinin üçüncü fıkrasına göre zorunlu mali sorumluluk sigortasının teminatı altında yapılacak motorlu araç yarışlarındaki veya yarış denemelerindeki kazalardan doğan talepler,
e) Motorlu araçta taşınan eşyanın uğrayacağı zararlar,
f) Manevi tazminata ilişkin talepler.”
hükmü ile, zorunlu trafik sigortacısının hangi zararlardan sorumlu olmadığı düzenleme altına alınmış; burada örnekseme yoluna gidilmeyip; tek tek ve tahdidi olarak sorumlu olunmayan haller sıralanmıştır.
Mahkemece asıl davada, davacı baba … için 8.000,00-TL, davacı anne … için 8.000,00-TL, Davacı Kardeşler … için 3.000,00-TL,… için 3.000,00-TL,… için 3.000,00-TL,… için 3.000,00-TL manevi tazminatın 2/2/2007 tarihinden geçerli olmak üzere yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara verilmesine karar verilmiş ise de, 2918 sayılı Yasanın 92. maddesinin f fıkrasındaki düzenlemeye göre davalı zorunlu mali mesuliyet … şirketleri manevi tazminattan sorumlu olmadığı halde,
davalı … şirketlerinin de manevi tazminattan sorumlu tutarak yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
5-Müteselsil sorumluluk Yasadan kaynaklanan bir sorumluluktur. Borçlar Kanunu’nun “müşterek borçluların mesuliyeti” başlığını taşıyan 142. Maddesinin 1. Fıkrasına göre “alacaklı, müteselsil)” borçluların cümlesinden veya birinden borcun tamamen veya kısmen edasını istemekte muhtardır. Aynı maddesinin 2. Fıkrasında ise ” borcun edasına kadar bütün borçluların mesuliyetinin devam edeceği” hükme bağlanmıştır.
2918 sayılı ….nun 88. Maddesi uyarınca da “bir motorlu aracın katıldığı bir kazada bir 3. Kişinin uğradığı zarardan dolayı birden fazla kişi tazminatla yükümlü bulunuyorsa bunlar müteselsil olarak sorumlu tutulur” denilmektedir.
Somut olayda, davalı …Ş kazaya karışan … plakalı otomobilin …’si; davalı …Ş ise… plakalı kazaya karışan kamyonetin …’sidir. Davacılar vekili, bu iki … şirketi ve diğer davalılar hakkında müşterek ve müteselsil sorumluluğa dayanarak dava açmış olup; her iki … … şirketi arasında sıralı sorumluluk söz konusu olmayıp, davalı her iki … şirketi maddi tazminatın tamamından müşterek ve müteselsil sorumludur. Ancak mahkemece, her iki … şirketinin maddi tazminatın tamamından müşterek ve müteselsil sorumluluğuna karar verildiği belirtiliği halde, hükmün devamında çelişki oluşturacak şekilde ve hatalı olarak davalı …’nin zararın diğer sigortadan (…) karşılanmaması halinde … limiti ile sınırlı olmak kaydıyla sorumlu olmasına karar verilmesi de doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin, davalı …Ş vekilinin ve davalı …Ş vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine; yukarıda (2 ve 3) numaralı bentlerde belirtilen nedenlerle davacılar vekilinin, (4) numaralı bentte belirtilen nedenlerle davalı …Ş vekilinin ve davalı …Ş vekilinin, (5) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı … vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacılara ve davalılar … … A.Ş ile … A.Ş’ne geri verilmesine 04/05/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.