YARGITAY KARARI
DAİRE : 17. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/2191
KARAR NO : 2015/12057
KARAR TARİHİ : 12.11.2015
MAHKEMESİ : ..Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde … vekili, …vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili; davalı tarafa ait araç sürücüsünün kusurlu olarak davacının aracına çarpması nedeniyle hasar meydana geldiğini, davacı tarafından ..Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/141 D.iş dosyası ile araçta 38.500,00 TL maddi zararın tespit edildiğini, davaya konu aracın ticari servis olarak kullanıldığını, hasara uğrayan aracın günlük kazancının 250,00 TL olduğunu, bu nedenlerle fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydı ile davacının aracında meydana gelen 38.500,00 TL maddi zarar ile çalışamadığı günler için şimdilik 10.000,00 TL olmak üzere toplam 48.500,00 TL’nin davalılardan kusurları oranında, davalı sigorta şirketleri açısından poliçe sorumluluk sınırı onanında dava tarihinden itibaren işleyecek olan avans faiziyle müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiştir. Davacı vekili 13.09.2013 tarihli dilekçesi ile bilirkişi raporu doğrultusunda gelir kaybının 2.356,91 TL artırılarak 12.356,91 TL üzerinden tahsilini talep etmiştir.
Davalılar; vekilleri aracılığı ile davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, toplanan delillere ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; davanın kabulü ile 38.500,00 TL maddi tazminatın dava tarihi olan 02.12.2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı sigorta şirketlerinin poliçe limiti ile sorumlu tutulmak kaydı ile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline ve 12.356,91 TL gelir kaybının dava tarihi olan 02.12.2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte ..nden müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmiş; hüküm, .. vekili, davalı …vekili ve .. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Davacı, davalı ..’nü hizmet kusuru nedeniyle dava etmiştir. Kamu hizmeti görmekle yükümlü olan davalı, kamu hizmeti sırasında verdiği zararlardan dolayı özel hukuk hükümlerine tabi değildir. İdari karar ve eylemlerden doğan zararlar niteliğinde bulunan zararın ödetilmesi istekleri 11.2.1959 günlü ve 17/15 sayılı Yargıtay İçtihatı Birleştirme Kararında değinildiği üzere tam yargı davasının konusunu oluşturur. Bu davaların ise 2577 Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 2. maddesi hükmünce idari yargı yerinde açılması gerekir. Yargı yolu dava şartlarından olup mahkemece resen incelenmesi ve dava dilekçesinin yargı yolu bakımından reddi gerekirken, işin esasına girilerek yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
2-Dava, trafik kazasından kaynaklanan maddi tazminat istemine ilişkindir.
Haksız fiil niteliğindeki trafik kazası nedeniyle TTK’nın 1283. maddesi uyarınca sigortacı, sigorta ettiren veya sigortadan faydalanan kimsenin ancak gerçekten uğradığı zararı tazmine mecburdur. Bunun yanında işletenin, Karayolları Trafik Kanunu’nun 85. maddesinde düzenlenen sorumluluğunun karşılanması sağlamak üzere 91. maddesinde mali sorumluluk sigortası yaptırılması öngörülmüştür.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 85/1. maddesinde, “bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yararlanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, araç işletenin bu zarardan sorumlu olacağı”, aynı yasanın 85/son maddesinde ise, “işleten ve araç işleticisi teşebbüsün sahibi, aracın sürücüsünün veya aracın
kullanılmasına katılan yardımcı kişilerin kusurundan kendi kusuru gibi sorumludur” hükümlerine yer verilmiş, Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları’nın A-1. maddesinde de, “sigortacı bu poliçede tanımlanan motorlu aracın işletilmesi sırasında bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına sebebiyet vermesinden dolayı 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na göre işletene düşen hukuki sorumluluğu, zorunlu sigorta limitlerine kadar temin eder” şeklinde ifade edilmiştir.
Yukarıda açıklanan madde hükümlerinden, Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası; motorlu bir aracın karayolunda işletilmesi sırasında, bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına neden olması halinde, o aracı işletenin zarara uğrayan 3. kişilere karşı olan sorumluluğunu belli limitler dahilinde karşılamayı amaçlayan ve yasaca yapılması zorunlu kılınan bir zarar sigortası türü olduğu anlaşılmaktadır.
Motorlu araçların işletilme tehlikesine karşı, zarar gören üçüncü şahısları, korumak amacıyla getirilmiş olan bu düzenleme ile öngörülen sorumluluğunun bir kusur sorumluluğu olmayıp, sebep sorumluluğu olduğu; böylece araç işletenin sorumluluğunun sebep sorumluluğunun ikinci türü olan tehlike sorumluluğuna ilişkin bulunduğu, öğretide ve yargısal içtihatlarla kabul edilmektedir (EREN Fikret, Borçlar Hukuku, 9. B, s. 631 vd.; KILIÇOĞLU Ahmet, Borçlar Hukuku, 10. B., s. 264 vd.).
2918 sayılı Kanunun 86. maddesinde ise, bu Kanun’un 85. maddesinde düzenlenen sorumluluktan kurtulma ve sorumluluğu azaltma koşullarına yer verilmiştir.
Bu düzenlemelere göre, araç işleteni veya araç işleteninin bağlı bulunduğu teşebbüs sahibi, kendisinin veya eylemlerinden sorumlu tutulduğu kişilerin kusuru bulunmaksızın ve araçtaki bozukluk kazayı etkilemiş olmaksızın kazanın bir mücbir sebepten veya zarar görenin veya üçüncü kişinin ağır kusurundan ileri geldiğini ispat ederse sorumluluktan kurtulabilecek; sorumluluktan kurtulamayan işleten veya araç işleticisinin bağlı olduğu teşebbüs sahibi ise kazanın oluşunda zarar görenin kusurunun bulunduğunu ispat ederse, hakim, durum ve şartlara göre tazminat miktarını indirebilecektir.
Bir zarar sigortası türü olan zorunlu mali sorumluluk sigortasında sigortacı işletenin sorumluluğunu yine ancak sorumlu olduğu çerçevede karşılamakla yükümlüdür. Bu bakımdan zorunlu mali sorumluluk sigorta poliçesi ile işletenin poliçe limiti dahilinde tazminat sorumluluğunu yüklenen sigorta şirketi gerçek zarardan, işletenin ve eylemlerinden sorumlu tutulduğu kişilerin kusuru oranında sorumlu tutulabilecektir.
Somut olayda; .. nezdinde trafik sigortalı araç sürücüsünün % 25 oranında kusurlu olduğu, …’nün ise %75 kusurlu olduğu belirlenmiş olması karşısında, bilirkişi tarafından yapılan tazminat hesabından davalının bu kusur oranında sorumlu olacağı dikkate alınarak tazminata hükmedilmesi gerekirken belirlenen tazminat tutarının tamamından sorumlu tutulması yukarıda yapılan açıklamalar karşısında doğru görülmemiş ve bozma nedeni kabul edilmesini gerektirmiştir.
3-Davalı …, 23.3.2012 tarihinde davacıya ödeme yaptığına ilişkin evrak sunmuştur. Mahkemece; davacı tarafa yapılan ödeme araştırılarak, zorunlu mali sorumluluk sigortasının kusur oranına göre sorumluluğundan, ödeme yapılan miktar düşülerek, davanın konusuz kalıp kalmadığı araştırılarak, sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmiş olması bozmayı gerektirmiştir.
4-Motorlu Kara Taşıt Araçları İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının 1.maddesine göre, sigortacı, zorunlu mali sorumluluk sigortası poliçe limitinin dışında (üstünde) kalan miktardan başlayıp, ihtiyari mali sorumluluk sigortası teminat limitine kadar sorumludur.
Davalı sürücünün %25 kusuruna tekabül eden tazminat, zorunlu mali sorumluluk sigortası limitleri dahilinde kaldığı anlaşıldığından …sorumluluğu başlamamıştır. Buna göre; mahkemece kusur oranına göre; önce zorunlu mali sorumluluk sigortasının sorumlu tutularak, poliçe limitinin üstünde kalan tazminat miktarı yönünden ihtiyari mali sorumluluk sigortasının sorumlu tutulması gerekirken bu kurala uyulmadan yazılı şekilde karar verilmiş olması doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1 numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı … temyiz itirazlarının kabulüne, 2 ve 3 numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı
…vekilinin temyiz itirazlarının kabulüne, 4 numaralı bentte açıklanan nedenlerle …vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 12.11.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.