YARGITAY KARARI
DAİRE : 17. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/14886
KARAR NO : 2014/13356
KARAR TARİHİ : 15.10.2014
MAHKEMESİ : Rize 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 15/04/2014
NUMARASI : 2012/340-2014/273
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkilinin aracını, davalıya ait kapalı otoparka bıraktığını, 24.9.2011 tarihinde meydana gelen sel ve heyelan sonucu, otoparkın çamurlu suyla dolduğunu ve aracın kullanılmaz hale geldiğini, hasarlı aracın 5.000 TL’sına 3.kişiye sıtıldığını tespit raporuna göre aracın piyasa değerinin 27.000 TL olduğunu, davalının zararı karşılamadığını belirterek 27.000 TL’nın davalıya müracaat (26.9.2011) tarihinden işleyecek yasal faiziyle davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı vekili, olay tarihinde il genelinde yağan şiddetli yağmur nedeniyle sel su baskını ve heyelan meydana geldiğini, kopan ağaç ve toprakların şiddetli yağan yağmurla birlikte şehrin içinden geçen dereleri taşındığını, otoparkında yakınındaki Dalyan nehrinin taşması sonucu sular altında kaldığını, otoparktan 8000 m3 su çıkarıldığını, davacı aracının suların tahliyesinden sonra 29.9.2011 tarihinde belediye ekiplerince otoparktan çıkartıldığını, yaklaşık 50 cm çamur içinde araçların kaldığını, tespit raporunu kabul etmediğini, otoparkın katlı olduğunu, Belediye Meclisince ücretinin belirlendiğini, davacının en düşük ücretin alındığı bodrum katına aracını bıraktığını, 1. ve 2.katların ücretinin daha fazla olduğunu, otoparkın imar mevzuatına ve mimari projeye uygun yapıldığını, suların tahliyesi için kanallar yapıldığını, otomatik su pompalarının bulunduğunu, müvekkilinin kusur ve sorumluluğunun olmadığını, alışılmış yağış dışında doğal afet yaşandığını, mücbir sebep olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile 15.000 TL tazminatın dava tarihinden işleyecek yasal faiziyle davalıdan tahsiline karar verilmiş; hüküm, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde, dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına, olay tarihinde il genelinde valilik oluru ile “Genel Hayata Etkili” kabul edilen yağışlar nedeniyle Bakanlar Kurulunca alınan afet kararı olmamasına, bu yağışların mücbir sebep sayılmamasına göre davalı Rize Belediyesi vekilinin tüm, davacı vekilinin aşağıdaki bedin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, davalı tarafından işletilen otoparka bırakılan, davacıya ait aracın, il genelinde meydana gelen şiddetli yağışlar sebebiyle, otoparka giren çamurlu sel sularının içinde kalarak, zarar görmesine dayanılarak açılan maddi tazminat istemine ilişkindir.
BK’nun 58.maddesi hükmü uyarınca, bir bina veya imal olunan herhangi bir şeyin maliki o şeyin fena yapılmasından yahut muhafazasındaki kusurdan dolayı sorumludur. Bu maddedeki sorumluluk objektif özen yükümlülüğüne aykırılıktan doğan ağırlaştırılmış bir kusursuz sorumluluk halidir. Diğer yandan özel hukuk sorumluluğu bakımından her zaman kusur (kast veya ihmal) unsurlarının bulunması zorunlu değildir. Bu gibi hallerde, zararın hukuka aykırı bir davranıştan doğması yani objektif koşulun gerçekleşmesi yeterli olup, ayrıca subjektif koşula diğer anlatımla kusura ihtiyaç yoktur. Kusursuz sorumluluk hallerinde durum böyledir. Zarar ihmalden de kaynaklanabilir ve ihmali yapan sorumlu olur. Davacı aracını, davalının işlettiği otoparka bırakmış, ve araç burada hasara uğramış olup, davacı ile davalı arasında BK’nun 463 vd.maddelerinde düzenlenen vedia (saklama) sözleşmesi ilişkisi kurulmuştur. BK’nun 463.maddesinde tanımlanan vedia sözleşmesi, öyle bir akittir ki, onunla müstevdi, mudi tarafından verilen şekil kabul ve onu emin bir mahalde hıfzetmeyi deruhte eder. Başka bir deyişle, saklama sözleşmesi ile saklayıcı, saklatanca kendisine bırakılan taşınır bir malı kabul etme ve onu güvenli bir yerde koruma borcu altına girer. Davacı davalının sözleşmenin kendisine yüklediği güven ve özenle koruma borcuna aykırı davranması nedeniyle oluşan zararını istemiştir. Davalı Belediye, kendisine güvenerek gelen müşterilerini her türlü tehlikeye
karşı korumak üzere gerekli güvenlik önlemlerini almak zorunda olup, bunu yapmadığı takdirde, meydana gelen zarardan sorumludur. Davalı, üzerine düşen tüm dikkat ve itinayı gösterse dahi bu hasarın meydana geleceğini ispat etmediği takdirde meydana gelen zararı ödediği otoparkın bodrum katına ücreti mükabilinde bırakmış olay tarihinde şiddetli yağışlar nedeniyle, çamurlu sel suları otoparka dolmuş, araçlar 5 gün sonra otoparktan çıkarılabilmiştir. Davacı aracı pert olmuştur. Bilirkişi raporlarında bodrum katın tek giriş ve çıkışı olduğu, otoparkın bodrum, zemin, 1. ve 2. katlarda oluştuğu, zeminin sebze hali, diğerlerinin otopark olarak kullanıldığı, otopark ücretinin Belediye meclisince belirlendiği, bodrum kattaki otopark ücretinin, diğer katlardakinden daha düşük olduğu, otoparkın yoldan 3.5 mt.düşük katta yapıldığı, 9000 m3 hacimli, 2700 m2 alanlı olduğu, bodrum katta 25 cm derinlikte 60×60 cm ebadında, bina tabanından sızan ve çevreden gelen suların toplanması için çukur yapıldığı, bu çukurunda saatte 14 m3 su boşaltacak kapasitede elektrikli dalgıç pompası bulunduğu, pompa şamandırasının çukur derinliği az olduğundan elle çalıştırıldığı, çukur ve pompanın su baskınında toplanacak suyu deşarj etmek için uygun büyüklükte olmadığı, bodruma girişin doğu ve batısında 3’er adet iki grup halinde 55×55 cm ebadında açık su toplama ızgaralarının olduğu, bunların 1 mt uzağında aynı ebatta açık bir ızgaranın daha bulunduğu, ızgaralar yetersiz olduğundan su baskını olduğu, su baskınlarını önleyici tedbirlerin alınması, müşterilerin bilgilendirilmesi ve acil durumlarda tahliye sağlanmasının gerektiği, otoparkın bodrum katına mevcut sistemle su girmesinin engellenmesinin mümkün olmadığı, otopark önünde ve girişte güçlü bir kapının olması veya giriş önünde su girişini önleyen sistemle su baskınlarının önlenebileceği, davalı Belediyenin sistemlerinin yetersiz olduğundan %55 oranında kusurlu, genel hayatı etkileyen yağışın zarar oluşmasında %45 oranında etkili olduğu, sovtaj indiriminden sonra 20.000 TL davacı zararı bulunduğu belirtilmiş, mahkemece, davacının da kendi tercihiyle ücreti daha az olan bodrum katına aracını bıraktığından bahisle BK’nun 44.maddesi gereğince tazminattan indirim yapılarak 15.000 TL yönünden dava kabul edilmiştir.
Davalı vedia akti gereğince teslim aldığı aracı, her türlü tehlikeye karşı korumak için gerekli güvenlik önlemlerini almak, güvenli bir yerde korumak, güven ve özenle koruma borcunu yerine getirmek zorundadır. Bilirkişi raporlarında da tespit edildiği gibi otoparktaki mevcut sistemde eksiklikler, yetersizlikler bulunmaktadır. Bu hali ile su baskınlarının önüne geçilemeyeceği belirtilmiştir. Olay tarihindeki yağış miktarı genel hayata etkili kabul edilmişse de mücbir sebep hali değildir. Davacının ücreti daha az olan bodrum katına aracını bırakması da müterafik kusur olarak değerlendirilemeyeceğinden BK’nun 44.maddesine göre tazminattan indirim yapılması doğru değildir. Davalı, otoparkın hangi katına bırakılırsa bırakılsın, araç zarar görmemesi için gerekli ve yeterli önlemleri almak zorundadır. Otoparkta araçların her türlü tehlikeden orunması için alınan önlemlerin ve sistemin yetersiz olduğu anlaşılmıştır.
Bu durumda mahkemece, davalı Belediyenin zararın meydana gelmesinde %100 oranında kusurlu olduğunun kabulü ile davacı aracında oluşan zarar karşılığı 20.000 TL tazminatın tamamının davalıdan tahsiline karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu biçimde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1 nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı Rize Belediye Başkanlığı vekilinin tüm, davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, 2 nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı H.. K.. vekilinin temyiz itirazının kabulü ile hükmün davacı yararına BOZULMASINA, aşağıda dökümü yazılı 768,45 TL kalan harcın temyiz eden davalı Rize Belediye Başkanlığından alınmasına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine 15.10.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.