YARGITAY KARARI
DAİRE : 17. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/7447
KARAR NO : 2014/7363
KARAR TARİHİ : 08.05.2014
MAHKEMESİ : Bursa 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 20/02/2013
NUMARASI : 2011/229-2013/118
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabul kısmen reddine dair verilen hükmün süresi içinde davacı vekili ve davalı E.. P.. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacılar vekili, davalıların işleten, sürücü ve trafik sigortacısı olduğu araçla müvekkilinin yolcusu olduğu aracın karıştığı kazada davacının yaralandığını belirterek fazlaya dair haklarını saklı tutarak 10.000,00.-TL maddi tazminat, ayrıca 40.000,00.-TL manevi tazminatın davalılardan olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle tahsilini talep etmiş, talebini ıslah dilekçesi ile arttırmıştır.
Davalı H.. S.. A.Ş. vekili, gerçek zarardan, kusur oranında poliçe limiti ile sorumlu olduklarını, hatır taşımasının dikkate alınması gerektiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı E.. P.. vekili, kazada kusurun kendilerinde olmadığını, davacının müterafik kusurunun bulunduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı E.. K..’a usulüne uygun davetiye tebliğine karşın duruşmalara katılmamış ve davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, toplanan kanıtlara ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; davalı sürücünün % 85 oranında kusurlu olduğu ve davacının % 46 oranında maluliyetinin bulunduğu, ayrıca davacının alkollü sürücünün aracında hatır için taşındığından % 40 oranında hakkaniyet indirimi yapılması gerektiği kabul edilerek, davanın kısmen kabul kısmen reddi ile çalışma gücü kaybı için 78.708,00.-TL maddi tazminatın sigorta şirketinden dava, diğer davalılardan olay tarihinden, ayrıca 30.000,00.-TL manevi tazminatın sigorta şirketi dışındaki davalılardan olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile tahsiline karar verilmiş;hüküm, davacı vekili ve davalı E.. P.. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde ve özellikle, oluşa uygun olarak düzenlenen uzman bilirkişi raporunda belirtilen kusur oranının hükme esas alınmasında bir usulsüzlük bulunmamasına ve manevi tazminatın takdirinde BK’nın 47. maddesindeki (6098 sayılı TBK m. 56) özel haller dikkate alınarak hak ve nesafet kuralları çerçevesinde hüküm kurulmuş olmasına göre, davalı E.. P.. vekilinin yerinde görülmeyen tüm, davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine karar verilmesi gerekmiştir.
2-Dava Borçlar Kanunu’nun 46. maddesi (6098 sayılı TBK md. 54) gereğince maddi ve 47. maddesi (TBK m. 56) gereğince manevi tazminat istemine ilişkindir.
Hatır taşımaları bir menfaat karşılığı olmadığı cihetle, bu gibi taşımalarda BK’nın 43. maddesi uyarınca tazminattan uygun bir indirim yapılması, gerek öğretide gerekse Yargıtay İçtihatlarında benimsenmiş ve yerleşmiş bulunmaktadır. Hatır taşımasından ya da kullanmadan sözedebilmek için yaralanan ya da ölen karşılıksız taşınmış olmalıdır. Taşınan veya kullananın yararının sözkonusu olduğu durumda hatır taşıması ilişkisi gündeme geleceğinden işletenin sorumluluğu genel hükümlere göre değerlendirilecek ve ödenceden indirim yapılacaktır. Bu bakımdan hatır taşıma ilişkisinin değerlendirilmesinde taşıma ya da kullanmanın kimin çıkar ve yararına olduğunun saptanması önemlidir. Yarar ekonomik olabileceği gibi, ortak toplumsal değerleri de ilgilendirebilir. Ancak taşıma ve kullanmada işletenin veya eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin bir çıkarı veya yararının bulunması halinde hatır taşımasından sözedilemeyecektir. Ayrıca Hakim tazminattan mutlaka indirme yapmak zorunda değilse de bunun dahi gerekçesini kararında tartışması ve nedenlerini göstermesi gerekir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun “Genel Hükümlerin Uygulanması” başlıklı 87. maddesi “Yaralanan veya ölen kişi, hatır için karşılıksız taşınmakta ise veya motorlu araç, yaralanan veya ölen kişiye hatır için karşılıksız verilmiş bulunuyorsa, işletenin veya araç işleticisinin bağlı olduğu teşebbüs sahibinin sorumluluğu ve motorlu aracın maliki ile işleteni arasındaki ilişkide araca gelen zararlardan dolayı sorumluluk, genel hükümlere tabidir” hükmünü içermektedir.
Sözkonusu hükümden de anlaşılacağı üzere Yasakoyucu hatır veya nezaket için hiçbir bedel almadan yolcu götüren aracın işleticisini ve buna bağlı olarak sürücü ve işletenin sorumluluğunu yüklenen zorunlu mali sorumluluk sigortasının sorumluluğunu genel hükümlere tabi tutmuştur. Bu bakımdan mahkemece alkollü araç kullanan sürücünün aracına binen davacının bu müterafik kusuru yönünden BK’nın 44. maddesi gereğince indirim yapmasının yanında hatır taşıması nedeni ile de davalılar yararına BK’nın 43. maddesi uyarınca indirim yapmış ise de davalıların aracında olmayan davacı aleyhine hatır taşıması indirimi yapılması doğru görülmemiş ve bu yönden kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı E.. P.. vekilinin tüm, davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine, aşağıda dökümü yazılı 5.569,34 TL kalan onama harcının temyiz eden davalı E.. P..’ndan alınmasına 8.5.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.