YARGITAY KARARI
DAİRE : 17. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/20048
KARAR NO : 2013/18060
KARAR TARİHİ : 19.12.2013

MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın yetkisizlik nedeniyle usulden reddine dair verilen hükmün süresi içinde davacılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili, davalıların malik, sürücü, işleten ve trafik sigortacısı olduğu yolcu otobüsünde bulunan müvekkilleri desteği …’in meydana gelen kazada vefat ettiğini belirterek destekten yoksun kalma nedeni ile toplam 6.000,00.-TL maddi tazminatın ve toplam 100.000,00.-TL manevi tazminatın sigorta şirketinden poliçe limiti ile sınırlı olarak temerrüt tarihinden, diğer davalılardan olay tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile tahsilini talep etmiştir.
Davalı … Pet. Ür. Oto. Tur. İnş. Taah. Gıda Paz. Tic. San. Ltd. Şti. vekili, yetkili mahkemenin … Asliye Hukuk Mahkemesi olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
… … Tur. Sey. Ve Tic. Ltd. Şti. vekili, yetkili mahkemenin … Asliye Hukuk Mahkemesi olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma ve toplanan kanıtlara göre; davalıların yetki itirazlarının HMK’nin 7, 10, 14 ve 16. maddeleri uyarınca yerinden bulunduğu, olayın haksız fiilden kaynaklandığı ve … ilinde meydana geldiği, yetki itirazında bulunan davalılar yönünden dosyanın tefriki ile … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin yetkili olduğu gerekçesi ile davanın yetkisizlik nedeniyle usulden reddine karar verilmiş, hüküm davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava Borçlar Kanunu’nun 6098 sayılı TBK 53 ve 56. maddeleri gereğince maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Davacı vekili davayı müvekkillerinin murisinin yolcusu olduğu aracın malik, bir unvan altında aracı işleten teşebbüs sahibi, sürücü ve trafik sigortacısına yöneltmiş, mahkemece yetki itirazında bulunun davalılar yönünden dosya tefrik edilmiş ve yetkisizlik kararı verilmiştir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 110. maddesi ile … Genel Şartlarının C.7.maddesinde, motorlu araç kazalarından dolayı hukuki sorumluluğa ilişkin davaların sigortacının merkez veya şubesinin veya sigorta sözleşmesini yapan acentenin bulunduğu yer mahkemelerinden birinde açılabileceği gibi, kazanın vuku bulduğu yer mahkemesinde de açılabileceği düzenlenmiştir. Bunun yanında Dairemiz yerleşik içtihatları uyarınca zorunlu mali sorumluluk sigorta poliçesi ile sigortalı araçların vermiş olduğu zararların tazminine yönelik olarak trafik sigortasını yapan sigorta şirketine yönelik açılan davalarda bir şubeden daha yetkili organı olan Bölge Müdürlüklerinin bulundu yer mahkemesinde de dava açılabileceği kabul edilmektedir. Somut olayda, kaza … İlinde vuku bulmuş, sigorta poliçesi de … İlinde tanzim edilmiştir. Davacı vekili davayı, sigortacının bir acenteden daha yetkili organı olan Bölge Müdürlüğünün bulunduğunu düşündüğü …’da açtığı anlaşılmakla birlikte bu konuda mahkemece yeterli araştırma yapılmaksızın yetki itirazında bulunan davalılar yönünden yetki itirazlarının kabulü ile tefrik edilen bu dosya yönünden yetkisizlik kararı verilmiştir. Buna göre mahkemece … Sigorta A.Ş.’nin … İlinde Bölge Müdürlüğü’nün bulunup bulunmadığının bağlı olduğu ticaret sicil müdürlüğü, Türkiye Sigorta, … ve Emeklilik Şirketleri Birliği ve … Sigorta A.Ş.’den sorularak belirlenmesi ve Bölge Müdürlüğü’nün bulunduğunun belirlenmesi halinde 2918 Sayılı KTK’nin 110.maddesi gereğince bir şubeden daha yetkili organ olan bölge müdürlüğünün bulunduğu … ilinde de dava açılabileceği gözetilerek yetki itirazının reddine karar verilmesi gerekirken eksik araştırma ve inceleme ile yazılı olduğu şekilde karar verilmiş olması doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacılara geri verilmesine 19.12.2013 gününde üye …’ın karşı oyu ve oyçokluğuyla karar verildi.

-KARŞI OY-
Dava, trafik kazasından kaynaklanan maddi tazminat istemine ilişkindir.
Davacı temyiz incelemesi yapılan bu dosyanın tefrik edildiği … Asliye 1. Ticaret Mahkemesi’nin 2012/572 esas sayılı dosyasında davacılar murisinin yolcusu olduğu aracın trafik sigortacısına da davasını yöneltmiştir.
Mahkemece kaza yerinin … İli olduğu, davalıların süresinde yetki itirazında bulundukları dikkate alınarak yetki itirazında bulunan temyiz incelemesi yapılan dosya davalıları yönünden dosya tefrik edilerek davalıların yetki itirazlarının HMK’nin 7, 10, 14 ve 16. maddeleri gereğince yerinde olduğu gerekçesi ile yetkisizlik nedeni ile davanın usulden reddine karar verilmiştir.
T.C. Anayasasının 142 maddesinde “Mahkemelerin kuruluşu, görev ve yetkileri, işleyişi ve yargılama usullerinin kanunla düzenleneceği”
2918 Sayılı Karayolları Trafik Yasası’nın 110/2 maddesinde “motorlu araç kazalarından dolayı hukuki sorumluluğa ilişkin davaların, sigortacının merkez veya şubesinin veya sigorta sözleşmesini yapan acentenin bulunduğu yer mahkemelerinden birinde açılabileceği gibi kazanın vuku bulduğu yer mahkemesinde de açılabileceği”,
6100 Sayılı HMK 16. maddesinde de “haksız fiilden doğan davalarda haksız fiilin işlendiği veya zararın meydana geldiği yahut gelme ihtimalinin bulunduğu yer ya da zarar görenin yerleşim yeri mahkemesinin de yetkili” bulunduğu öngörülmüştür.
T.C. Anayasasının 142. maddesi hükmünden de açıkça anlaşıldığı üzere mahkemelerin görev ve yetkileri ancak kanunla düzenlenebilmektedir. İdari bir kararla mahkemelerin yetki ve görevlerinin tayini mümkün olmadığı gibi yargı kararları ile de yasa ile açıkça yetki verilmeyen bir mahkemenin yorum yolu ile yetkili kılınması da mümkün bulunmamaktadır.
2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu, dava tarihinde yürürlükte bulunan 6100 sayılı HMK 16. (mülga HUMK 21) maddesine paralel olarak 110/2 maddesi hükmünü getirmiş olup prensip olarak motorlu araç kazalarından kaynaklanan davalara uygulanır. Dolayısıyla işletene (KTK 85), motorlu araçlarla ilgili mesleki faaliyette bulunana (KTK 104) yarış düzenleyicilere (KTK 105) aracı çalan ya da gasp edenlere (KTK 107), sigortacıya (KTK 97) ve işletenle birlikte müteselsil sorumlu olan kişilere (KTK 88) mesela araç sürücüsüne karşı açılacak tüm davalar bu madde kapsamına girmektedir. Şu durum karşısında madde kapsamı dışındaki yerlerden birinde bir dava açıldığı ve yetki yönünden karşı konulduğu takdirde istenilen ve madde kapsamında yer alan mahkemelerden birine dosya gönderilmek üzere yetkisizlik nedeni ile dava dilekçesi red edilmelidir (Y4HD., 27.4.1989 gün 1037/4037 sayılı kararı, Karahasan-Tazminat Davaları S.367-369, Nomer, 2918 Sayılı KTK’ya göre motorlu araç işleteninin hukuki sorumluluğu İBD 1992 S.1-3 S.86, Havutçu-Gökyayla, uygulamada 2918 sayılı KTK’ya göre hukuki sorumluluk).
TTK 1301. maddesine dayanılarak açılacak sigorta rücu davalarında ise KTK 110/2 maddesinde öngörülen yetki kuralının uygulanması mümkün değildir. Bu tür uyuşmazlıklarda ise yetki itirazının HMK’da düzenlenen yetki kurallarına göre çözümlenmesi gerekir (YHGK., 26.5.1990 gün 319/464 sayılı kararı, Işık Ulaş Sigorta Hukuku S.468).
KTK 110/2 maddesindeki kural sigortacının sorumluluğunun söz konusu olduğu durumlar için öngörülmüş olup bu kural davacı yararına getirilmiştir. Davalı olan sigorta şirketinin bu kuraldan yararlanması mümkün değildir (… … Kazalarından Doğan Hukuk ve Ceza Sorumlulukları S.394, Işıl Ulaş Uygulamalı Zarar Sigortalar Hukuku S.1052-1053).
Somut uyuşmazlıkta; davacılar murisi davalıya zorunlu mali sorumluluk poliçesi ile sigortalı araçta yolcu olarak bulunduğu sırada meydana gelen trafik kazasında vefat ettiği, kazanın … İlinde meydana geldiği, davalılar … Pet. Ür. Oto. Tur. İnş. Taah. Gıda Paz. Tic. San. Ltd. Şti. ve … … Tur. Sey. ve Tic. Ltd. Şti.’nin süresinde yetki itirazında bulunarak yetkili mahkemenin … Asliye Ticaret Mahkemesi olarak bildirdiği, mahkemenin yetki itirazında bulunan davalılar yönünden dosyayı tefrik ederek bu dosyada yetki itirazı doğrultusunda yetkisizlik kararı verdiği anlaşılmıştır.
Kararı davacılar vekili temyiz etmiş, sayın çoğunluğun görüşü doğrultusunda karar davanın sigortacının bir acenteden daha yetkili organı olan Bölge Müdürlüğünün bulunduğu yerde açılıp açılmadığının araştırılması gerektiğinden bahisle bozulmuştur.
Mevcut olayda haksız fiil … İlinde gerçekleşmiştir. Davalılar … Pet. Ür. Oto. Tur. İnş. Taah. Gıda Paz. Tic. San. Ltd. Şti. ve … … Tur. Sey. ve Tic. Ltd. Şti.’nin ticari merkezi … İli adresinde bulunmaktadır. Trafik poliçesini yapan davalı sigortanın acentası ise … İlinde bulunmaktadır. Davacılarin yerleşim yeri Karaman İlindedir. Ancak dava, davalı … Sigorta A.Ş.’nin “Bölge Müdürlüğü”nün bulunduğu düşünülen … İlinde açılmıştır.
Dava tarihinde taraflardan hiç kimse … İlinde ikamet etmemektedir. Ayrıca 2918 Sayılı yasanın 110/II. maddesinde belirlenen davalının şirket merkezi-şube-acentasıda …’da olmayıp kazada … İlinde meydana gelmiştir. Sırf Bölge Müdürlüğünün …’da olması açılan davanın …’da görülmesini gerektirmez. Ancak Bölge Müdürlüğü “Şube” olarak aynı yerde tescilli ise yetkili olduğu düşünülebilir.
Bu nedenlerle açılan davada davalının süresinde yapmış olduğu yetki itirazının yerinde bulunduğu verilen kararın onanması gerektiği görüşünde olduğumdan sayın çoğunluğun görüşüne katılmıyorum.
…