YARGITAY KARARI
DAİRE : 17. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/19964
KARAR NO : 2014/669
KARAR TARİHİ : 21.01.2014
MAHKEMESİ : Sakarya 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 13/03/2012
NUMARASI : 2011/373-2012/60
Taraflar arasındaki tasarrufun iptali davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı Altan Akbıyık vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili, davalı borçlu K.Madencilik Petrol San ve Tic.Ltd.şti.’nin alacaklılarından mal kaçırmak amacıyla Sakarya 3.İcra Müdürlüğünün 2008/2762 sayılı takip dosyasındaki 98.000.00 TL’lik alacağını 24.3.2010 tarihinde davalı A.. A..’a temlik ettiğini belirterek temlik tasarrufunun iptaline karar verilmesini talep etmiş; 20.12.2011 tarihli dilekçesi ile 10.000,00 TL olan dava değerini 58.500,00 TL olarak ıslah etmiştir.
Davalı borçlu şirket savunma yapmamıştır.
Davalı A.. A.. vekili, takip konusu alacağın gerçek olmadığını,davacının Sakarya 3.İcra Müdürlüğünün 2008/2762 sayılı takip dosyasına verdiği teminat mektubunun paraya çevrilmesini geciktirmek ve takip dosyasındaki borçlu müşterisini korumak amacıyla bu davayı açtığını, dava konusu takipteki çekin zamanaşımına uğraması nedeniyle davacının takip hakkını kaybettiğini,aciz belgesi sunulmadığını, temlik konusu alacağın kesinleşmediğini belirterek, davanın K. Tarım Hayvancılık Gıda Tarım İth.İhr.San ve Tic.Ltd.Şti. Yetkilisi C. K.’ya ihbar edilmesi gerektiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Dava, ihbar olunan K.Tarım Hayvancılık Petrol Nakliye Gıda İth.İhr.San ve Tic.Ltd.Şti.yetkilisi C.K., davacıya borçlarının olmadığını, davacı ile kredi sözleşmesinin 400.000,00 TL ödenerek tasfiye edildiğini,davacının takip konusu çek nedeniyle alacağı bulunmadığını,davalı borçlu ile davacı arasında kredi ilişkisi bulunmadığını, davalı Altay’a kefilliği nedeniyle borçları olduğunu ve dava konusu temlik işleminin de bu amaçla yapıldığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece iddia,savunma,toplanan delillere göre, temlik alacaklısı davalı A.. A..’ın temlik tutarında alacağı olmadığı,davalılar arasında hukuki ilişkiye rastlanmadığı, temlikin ivazsız düzenlendiği, borçlu şirketin İstanbul’a naklinden sonra temliknamenin düzenlendiği, davacı haczinin temlik nedeniyle sonuçsuz kaldığı, borçlu şirket merkezinin nakli, nakil yapılan adreste faaliyet göstermediği ve şirket yöneticilerinin değişmesinden sonra temliknamenin düzenlemesinin davacı bankaya zarar verme kastı ile hareket edildiği düşüncesi yarattığı, çek tevdi bordrosunu alacağın varlığını ispatlamaya yeterli olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne, davalılar arasındaki 24.3.2010 tarihli 98.000,00 TL miktarlı temlik işleminin davacının takip dosyasındaki alacak miktarı dikkate alınarak ve ıslah göz önünde bulundurularak 58.500,00 TL’lik kısmının iptaline karar verilmiş; hüküm, davalı A. A. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava İİK 277 ve devamı maddeleri gereğince açılmış tasarrufun iptali istemine ilişkindir. İİK’nun 277 ve izleyen maddelerinde düzenlenen tasarrufun iptali davalarında amaç, borçlunun haciz yada iflasından önce yaptığı ve aslında geçerli olan bazı tasarrufların geçersiz ya da “iyiniyet kurallarına aykırılık” nedeniyle alacaklıya karşı sonuçsuz kalmasını ve dolayısıyla o mal üzerinden cebri icraya devamla alacağın tahsilini sağlamaktır. Davacı, iptal davası sabit olduğu takdirde, tasarruf konusu mal üzerinde cebri icra yolu ile hakkını almak yetkisini elde eder.
Bu tür davaların dinlenebilmesi için, davacının borçludaki alacağının gerçek olması, borçlu hakkındaki icra takibinin kesinleşmiş olması, iptali istenen tasarrufun takip konusu borçtan sonra yapılmış olması ve borçlu hakkında alınmış kesin veya geçici aciz belgesinin (İİK. madde 105 ve 143) bulunması gerekir.Bu ön koşulların bulunması halinde ise İİK.nun 278, 279 ve 280. maddelerinde yazılı iptal şartlarının bulunup bulunmadığı araştırılmalıdır. Özellikle İİK.nun 278.maddesinde akdin yapıldığı sırada kendi verdiği şeyin değerine göre borçlunun ivaz olarak pek aşağı bir fiyat kabul ettiği ve yasanın bağışlama hükmünde olarak iptale tâbi tuttuğu tasarrufların iptali gerektiğinden mahkemece ivazlar arasında fark bulunup bulunmadığı incelenmelidir. Aynı maddede sayılan akrabalık derecesi vs. araştırılmalıdır. Keza İİK.nun 280.maddesinde malvarlığı borçlarına yetmeyen bir borçlunun alacaklılarına zarar vermek kastıyla yaptığı tüm işlemler, borçlunun içinde bulunduğu mali durumu ve zarar verme kastının işlemin diğer tarafınca bilindiği veya bilinmesini gerektiren açık emarelerin bulunduğu hallerde tasarrufun iptal edileceği hususu düzenlendiğinden yapılan işlemde mal kaçırma kastı irdelenmelidir. Öte yandan İİK.nun 279.maddesinde de iptal nedenleri sayılmış olup bu maddede yazılan iptal nedenlerinin gerçekleşip gerçekleşmediği de takdir olunmalıdır.
Dava koşulları yönünden somut olay incelendiğinde ;dava konusu takibin 7.1.2010 keşide tarihli 38.500,00 TL meblağlı çeke dayandığı, borçlu hakkındaki icra takibinin kesinleştiği, anılan çekin davacı bankaya 17.8.2009 tarihli çek tevdi bordrosu ile teminat olarak dava dışı kredi borçlusu K. Tarım Hayvancılık Petrol Nakliye İth.İhr.San ve Tic.Ltd.Şti.tarafından verildiği anlaşılmaktadır.Borçlu hakkındaki icra takibinin kesinleşmiş olması, her zaman takip konusu alacağın gerçek bir alacak, yani davacının gerçekten alacaklı, borçlunun da gerçekten borçlu olduğunu göstermez. Borçlu hakkındaki icra takibinin kesinleşmiş olmasına rağmen davacının gerçekten alacaklı olup olmadığının mahkemece res’en değerlendirilmesi gereklidir. Davacı banka tarafından dava dışı K. Tarım Hayvancılık Petrol Nakliye İth.İhr.San ve Tic.Ltd.Şti.’ne asıl borçlu,K.T. C.K. ve S. K. Tarım Ürünleri Kim.Güb.ve T.Tic.Koll.Şti., C. K.,L. K. ‘nın kefil olduğu 21.4.2009 tarihli kredi sözleşmesi gereğince 1.365.000,00 TL kredi kullandırıldığı,bu kredinin 8.10.2009 tarihinde 919.459,27 TL üzerinden kat edildiği,borcun ödenmemesi üzerine de kredi borçluları ve kefilleri hakkında davacı banka tarafından 25.8.2009 tanzim 5.10.2009 vadeli senede dayalı olarak kambiyo senedine özgü yolla İstanbul 14.İcra Müdürlüğünün 2009/32450 sayılı dosyası ile 14.10.2009 tarihinde 840.589,86 TL üzerinden takip başlatıldığı,anılan dosyadan 7.8.2012 tarihli 924.629,00 TL’lik aciz belgesi alındığı; yine davacının İstanbul 24.İcra Müdürlüğünün 2009/42863 sayılı dosyası ile kefil C. K. aleyhine ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takip yaptığı ipotek konusu taşınmazın 30.7.2010 tarihinde alacağa mahsuben davacı banka tarafından 172.000,00 TL bedelle alındığı ancak satışın iptal edildiği anlaşılmaktadır.
Davacı banka vekili, 14.7.2011 ve 1.11.2011 tarihli duruşmalarda 17.8.2009 tarihli çek tevdi bordrosunu sunarak davalı K.Madencilik Petrol San ve Tic.Ltd.Şti ile davacı banka arasında direk bir ticari ilişki bulunmadığını, asıl borçlu K.Tarım Ltd.Şti’nin takip konusu çeki tahsil için bankaya verdiğini beyan etmiştir. Yine dosya kapsamından dava konusu iptali istenen temlik işlemine konu Sakarya 3.İcra Müdürlüğünün 2008/2762 sayılı dosyasındaki alacağın, Sakarya 3.Asliye Hukuk Mahkemesinin 27.4.2010 tarih 2008/132 Esas 2010/197 karar sayılı itirazın iptaline ilişkin ilam alacağı olduğu, anılan ilamda davacı alacaklının K. Madencilik Petrol San ve Tic.Ltd.Şti., davalı borçlunun ise A.Konut ve O..Paz.San Tic.AŞ olduğu, tehiri icra için davacı Anadolubank AŞ.tarafından A. AŞ lehine 5.5.2010 tarihinde 47.000,00 TL’lik teminat mektubu verildiği, ilamın 7.3.2011 tarihinde K.Madencilik Petrol San ve Tic.Ltd Şti lehine onanması ile Anadolu Bank AŞ. tarafından verilen teminat mektubunun alacaklının 2.5.2011 tarihli talebine uygun olarak 5.5.2011 tarihinde paraya çevrildiği ve 6.5.2011 tarihinde temlik alacaklısı A.. A.. vekiline ödendiği, eldeki tasarrufun iptali davasının ise 3.5.2011 tarihinde açıldığı anlaşılmaktadır.Dava ihbar olunan, davacı bankanın asıl borçlusu Ka-ya Tarım Hayvancılık Petrol Nakliye Gıda İth.İhr.San ve Tic.Ltd.Şti.yetkilisi Canib Kaya’nın 8.3.2012 tarihli dilekçesi ekindeki belgelerden de İstanbul 10.İcra Müdürlüğünün 2009/8150 takip, Sakarya 6.İcra Müdürlüğünün 2009/273 Talimat sayılı dosyasından, A.. A..’ın Sakarya Adapazarı Semerciler Mahallesi 299 ada 34 parsel 1 nolu dükkanını Kaya Tarım Hayvancılık Petrol Nakliye Gıda İth.İhr.Ltd.Şti ve Canib Kaya’nın Kuveyt Türk Katılım Bankasına olan borçları nedeniyle adı geçen banka lehine ipotek verdiği ve taşınmazın 17.6.2010 tarihinde ihale ile 445.000,00 TL bedelle alacağa mahsuben adı geçen banka tarafından alındığı, yine A.. A..’ın adına kayıtlı Serdivan Köyü 13351 parselde kayıtlı 40.108,08 m2 tarlasını da K. Tarım Hayvancılık Petrol Nakliye Gıda İth.İhr.Ltd.Şti’nin borçlarına istinaden Y.Enteğre Ağaç San ve Tic.Ltd.Şti lehine 10.9.2009 tarihinde 1.500.000,00 TL bedelle 1.derece ipotek verdiği anlaşılmaktadır.
Dosyadaki mevcut maddi ve hukuki olgular birlikte değerlendirildiğinde; davacı bankanın takip konusu yaptığı 7.1.2010 keşide tarihli çek yönünden davalı borçlu K.Madencilik Petrol San.ve Tic.Ltd.Şti hakkındaki icra takibi kesinleşmiş olmasına rağmen anılan çekin davacı vekilinin beyanı ile sunduğu kredi sözleşmelerinden de anlaşıldığı gibi dava dışı kredi borçlusu K.Tarım Hayvancılık Petrol Nakliye Gıda İth.İhr.San ve Tic.Ltd.Şti.’nin borcu için verilen teminat ve tahsil amacıyla verilen çekler olduğu, davacı bankanın kredi borçlusu şirket hakkındaki kambiyo senedine dayalı takibi ile ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla yaptığı takiplerin devam ettiği, dolayısıyla teminat ve tahsil amacıyla verilen dava konusu çek nedeniyle davacının gerçek alacaklı olmadığı,yine iptali istenen 24.3.2010 tarihli temlik tasarrufunun da karşılıksız olmadığı,temlik alacaklısı davalı Altay’ın davacının takip konusu çekinden ve takibinden önce iki adet taşınmazını K. Tarım Hayvancılık Petrol Nakliye Gıda İth.İhr.Ltd.Şti’nin borçları nedeniyle ipotek verdiği; ipotek verdiği taşınmazlardan birisinin ipotek alacaklısı tarafından 17.6.2010 tarihli ihaleden 445.000,00 TL bedelle alındığı, ihalenin 25.6.2010 tarihinde kesinleştiği dolayısıyla iptali istenen 24.3.2010 tarihli temlik işleminin de karşılıksız olmadığı, davalı Altay’ın ipotek veren sıfatıyla davacı bankanın asıl borçlusu K. Tarım Hayvancılık Petrol Nakliye Gıda İth.İhr.San ve Tic.Ltd.Şti. ve K. Madencilik Petrol San ve Tic Ltd.Şti’nden alacaklı olduğu anlaşılmakla davanın öncelikle davacının alacağının gerçek bir alacak olmaması nedeniyle davanın önkoşul yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi gerekirken dosya kapsamı ve mevcut delil durumuna uygun düşmeyen gerekçe ile davanın kabulü isabetli görülmemiştir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı A.. A.. vekilinin temyiz itirazların kabulü ile hükmün BOZULMASINA peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı A.. A..’a geri verilmesine 21.1.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.