YARGITAY KARARI
DAİRE : 17. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2012/2424
KARAR NO : 2012/12653
KARAR TARİHİ : 16.11.2012
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
Kooperatif Şerefiye bedelinin tespitine ilişkin istem neticesinde… Asliye Ticaret ve …Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Dava, delil tespiti istemine ilişkindir.
…Asliye Ticaret Mahkemesince, istemin HMK 383. md. uyarınca çekişmesiz yargı kapsamında kaldığı gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir.
… Sulh Hukuk Mahkemesi ise, 1163 sayılı K.K.’nun 55. maddeye göre yönetim kurulunun esas sözleşmedeki görevlerini ifa edeceğini, talebin ise Esas sözleşme 61. maddesinden kaynaklandığından Kooperatifler Kanunu kapsamındaki uyuşmazlığın Ticaret Mahkemesinde görüleceği gerekçesiyle görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur.
Kanunda çekişmesiz yargı işlerinin neler olduğu düzenlenmiştir.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 382/1 maddesinde “Çekişmesiz yargı, hukukun, mahkemelerce, aşağıdaki üç ölçütten birine veya birkaçına göre bu yargıya giren işlere uygulanmasıdır…” hükmü ile “ilgililer arasında uyuşmazlık olmayan haller, ilgililerin ileri sürebileceği herhangi bir hakkın bulunmadığı haller ve hakimin re’sen harekete geçtiği haller … ” olmak üzere çekişmesiz yargının genel çerçevesi belirlenerek, mümkün olduğunca çekişmesiz yargı işleri sayılarak belirtilmiştir. Ancak bu sayma sınırlı olmadığından yasa maddesinde sayılmayan fakat çekişmesiz yargı ölçütlerini taşıyan diğer işlerin de çekişmesiz yargı işi olarak kabulü gerekir. Yani, 382. maddede sayılmamakla beraber çekişmesiz yargının ölçütlerinden birini veya birkaçını taşıyan bir iş de çekişmesiz yargı işi olarak değerlendirilmelidir.
Somut olayda, davacı kooperatif vekili, kooperatif konut kuralarının çekildiğini, ancak aradaki standart farklılıkların giderilmesi için Esas sözleşme 61. maddesi uyarınca şerefiye bedelinin tespit edilmediğini belirterek, bu bedelin mahkeme kanalıyla ve bilirkişi marifetiyle belirlenmesini istemiştir. Halbuki, esas sözleşme uyarınca şerefiye bedelinin kooperatif yönetim kurulunca belirlenmesi gerektiği gibi, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nda Kooperatifçe hasımsız olarak açılabilecek bu nitelikte bir dava türü de bulunmamaktadır. Bu nedenle davacı tarafın, şerefiye bedelinin mahkeme kanalıyla tespit ettirmek istediği ve talebin de icrai bir sonuca yönelmediği anlaşıldığından, istemin delil tespiti olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.
Yapılan değerlendirmelere göre, delil tespitine ilişkin taleplerin 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 382. maddesinde belirtilen çekişmesiz yargı işlerinden sayılmalıdır. Aynı yasanın 383. maddesinde, çekişmesiz yargı işlerinde görevli mahkemenin aksine bir düzenleme bulunmadığı sürece sulh hukuk mahkemesi olacağı hükmüne yer verilmiştir. Yine, HMK.’nun 401/1 maddesinde “Henüz dava açılmamış olan hâllerde delil tespiti, esas hakkındaki davaya bakacak olan mahkemeden veya üzerinde keşif yahut bilirkişi incelemesi yapılacak olan şeyin bulunduğu veya tanık olarak dinlenilecek kişinin oturduğu yer sulh mahkemesinden istenir.” hükmüne yer verilmiştir. Bu durumda, delil tespitine ilişkin uyuşmazlığın Sulh Hukuk Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 Sayılı HMK.’nun 21. ve 22.(1086 sayılı HUMK.’nun 25. ve 26.) maddeleri gereğince …. Sulh Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 16/11/2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.