YARGITAY KARARI
DAİRE : 17. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2009/4426
KARAR NO : 2010/1058
KARAR TARİHİ : 11.02.2010
Mahkemesi :İcra Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki istihkak davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı alacaklı tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı (üçüncü kişi) vekili, … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasında yazılan talimat uyarınca, … İcra Müdürlüğü’nün 2007/617 Talimat sayılı dosyasında yapılan 05.02.2007 günlü hacze konu menkulleri leasing sözleşmesi uyarınca kiraladıklarını, borçlularla ilgisinin bulunmadığını, bu nedenle haczin dışında tutulması gerektiğini belirterek tüm mahcuzlar üzerindeki haczin kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir.
Davalı (alacaklı) vekili, davacının finansal kiralama sözleşmesinin kiracısı olduğunu ve istihkak davası açma hakkının bulunmadığını, dayanılan leasing sözleşmesinin geçerli olmadığını, kiralayana malları satan Emil Plastik Ltd.Şti.nin üçüncü kiş ile aynı adreste faal olduğunun ticaret sicil kayıtlarından anlaşıldığını ve sat-geriye kirala ilişkisinin kanunen yasaklandığını, istihkak iddiasının alacaklıdan mal kaçırmak için danışıklı olarak ileri sürüldüğünü belirterek davanın reddine ve tazminata karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemece toplanan delillere göre; “mahcuzlarla ilgili finansal kiralama sözleşmesinin kiralayanı tarafından yapılan şikayet başvurusunun, sözleşmenin kiracının ikametgahındaki noterde tutulan özel sicile tescili yapılmadığından geçersiz olduğu gerekçesi ile reddedildiği ve buna ilişkin
kararın da kesinleştiği, ancak bu durumun üçüncü kişinin haklarını etkilemeyeceği, leasing sözleşmesi uyarınca üçüncü kişide olan menkuller yönünden davanın kabulü gerektiği” gerekçesi ile davanın kabulü ile haczin kaldırılmasına karar verilmiş; hüküm, davalı (alacaklı) vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Uyuşmazlık,üçüncü kişinin İİK’nun 96. vd. maddeleri uyarınca yönelttiği “istihkak” iddiasına ilişkindir.
HUMK’nun 76. maddesi uyarınca hakim, tarafların ileri sürdükleri maddi olay ve netice talepleri ile bağlı olup,onların hukuki nitelendirmesi ile bağlı değildir.Bu ilke ışığında davacı vekilinin, finansal kiralama sözleşmesi kapsamında kalan mahcuzlar üzerindeki haczin kaldırılması istemi, davanın niteliğini ortaya koymak açısından yeterlidir.Bunanla ilgili sonraki işlemler noksan harcın tamamlanmasını sağlayıcı niteliktedir.Ne var ki; davacının leasinge konu malların mülkiyetinin kendisine geçtiği ve leasing dışındaki malların da şirketlerine ait olduğu yönündeki yeni iddiaları ise ilk dilekçede yer almadığından, dava sebebinin genişletilmesi mahiyetinde olup, ıslah yolu ileri sürülmesi mümkündür.
3226 sayılı Yasa’nın 9. maddesi uyarınca finansal kiralama sözleşmesine konu malın mülkiyeti kiralayana ait olduğundan, istihkak davası açma hakkı da kiralayana aittir.Kiracının ise; ancak sözleşme süresi sonunda mülkiyetin kendisine geçtiği iddiası varsa, İİK’nu 96. vd. maddeleri uyarınca mülkiyet hakkına dayalı olarak istihkak davası açma hakkı bulunmaktadır.
Dava konusu,05.02.2007 günlü haciz sırasında Teo Plastik Ltd.Şti. çalışanları, asma katta borçlu şirketlerin faaliyet gösterdiğini belirtmişler, evrak aramasında da borçlu şirketlerden birisine ait belgeler ele geçmiştir. İİK’nun 97/a maddesindeki mülkiyet karinesi, borçlu, dolayısıyla alacaklı yararınadır ve ispat yükü kendisine düşen üçüncü kişi, ne finansal kiralama sözleşmesinin geçerli olduğunu, ne sözleşme kapsamındaki 5 adet mahcuza ilişkin tüm kira bedellerini (belirlenen KDV tutarıyla birlikte) yatırdığını ve mülkiyetin kendisine geçtiğini,ne de leasing dışındaki malları elde bulundurmanın haklı ve hukuki sebebini kanıtlamaya elverişli güçlü delilleri dosyaya sunamamıştır.
Öte yandan, haciz, davacı Teo Plastik Ltd. Şti.nin 13.10.2005’den itibaren ticaret sicilde şube olarak kayıtlı
bulunan üretim yerinde yapılmıştır. Bu adres aynı zamanda borçlular Viki İth. İhrc.Kağıt ve Doruk Oluklu Mukavva Ltd. Şirketleri’nin ticaret sicilde kayıtlı merkez adresleridir. İİK’nun 8/1. maddesi uyarınca aksi sabit oluncaya kadar geçerli bu haciz tutanağı ve ticaret sicil kayıtlarına göre üçüncü kişi ile borçlu şirketler arasında organik bağ bulunduğu, aynı yerde faaliyetlerini sürdürdükleri son derece açıktır.
Teo Plastik Ltd.Şti.ndeki payını 31.10.2006’da devrederek ayrılan Ozan Kundak’ın ise takip borçlusu iki şirketin de ortağı ve yetkilisi olduğu, resmi olarak ayrıldığı üçüncü kişi şirket ile olan bağını, borçlu şirketler üzerinden devam ettirmektedir.
İstihkak iddiasının da alacaklıdan mal kaçırmak için danışıklı olarak ileri sürüldüğü anlaşılmaktadır.
Bu durumda davanın tüm mahcuzlar yönünden reddi yerine, delillerin değerlendirilmesinde yanılgıya düşülerek davanın kabulüne karar verilmesi isabetli olmamıştır.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı (alacaklı) Şirinoğlu Factoring A.Ş.nin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı alacaklıya geri verilmesine 11.02.2010 gününde oybirliğiyle karar verildi.