YARGITAY KARARI
DAİRE : 16. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2021/1484
KARAR NO : 2021/2356
KARAR TARİHİ : 11.03.2021
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay’ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sonucu, … İlçesi … Köyü çalışma alanında bulunan 102 ada 17, 116 ada 6, 118 ada 30, 67, 72, 124 ada 1 ve 125 ada 1 parsel sayılı sırasıyla 10.056.63, 15.064.80, 1.267.63, 511.40, 241.89, 26.04 ve 2.060.84 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlar, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle, … adına tespit ve tescil edilmiştir. Davacı Hazine, çekişmeli taşınmazlar üzerinde davalının hakkı bulunmadığını ileri sürerek, tapu iptali ve adına tescili istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, kadastro çalışmaları neticesinde dava konusu 102 ada 17 parsel sayılı taşınmazın tarla vasfı ile, 116 ada 6 parsel sayılı taşınmazın tarla vasfı ile, 118 ada 30 parsel sayılı taşınmazın su deposu ve arsa vasfı ile, 118 ada 67 parsel sayılı taşınmazın arsa vasfı ile, 118 ada 72 parsel sayılı taşınmazın arsa vasfı ile, 124 ada 1 parsel sayılı taşınmazın su deposu ve arsa vasfı ile, 125 ada 1 parsel sayılı taşınmazın arsa vasfı ile … adına tespitinin yapıldığı, 124 ada 1 parsel sayılı taşınmazın üzerinde köyün içme suyunun biriktirildiği su deposunun, 125 ada 1 parsel sayılı taşınmazın üzerinde bir adet beton çeşmenin ve 118 ada 72 ve 30 parsel sayılı taşınmazın üzerinde bir adet içme suyunun biriktirildiği kaptajın bulunduğu, 102 ada 17 nolu parselin kültür tarımı yapmaya elverişli olduğu, 116 ada 6 nolu parselin çayır olarak kullanılıdığı, davalının senetsizden iktisap ettiği taşınmazların toplamının 40-100 dönüm sınırını geçmediği, taşınmazların … Hazinesi ile bir ilgisi olmayıp tamamen kültür arazisi çayır ve arsa niteliğinde olduğu, devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olmadığı gerekçeleri ile yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de, Mahkemece yapılan keşif ve sonrasında dosyasına sunulan bilirkişi raporları uyuşmazlığın çözümüne yeterli bulunmamaktadır. Dava konusu taşınmazlar başında yapılan keşifte usule aykırı olarak taşınmazlar tek tek gezilmemiş; taşınmazlar üzerinde sürdürülen zilyetliğin süresi ve niteliği hususunda mahalli bilirkişi ve tanıklardan maddi olaylara dayalı ayrıntılı beyan alınmamış; dava konusu 118 ada 30 ve 72 parsellere komşu mera parseli bulumasına rağman usulünce mera araştırması yapılmamış; uyuşmazlığın çözümünde hava fotoğraflarından yararlanılmamış; taşınmazların kullanım durumalarını ve niteliklerini kesin olarak belirlemekten uzak olan tek kişilik … bilirkişi raporu ile yetinilmiştir. Bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece öncelikle, tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait en az üç ayrı zaman dilimine ilişkin stereoskopik hava fotoğrafları ve dosya arasında bulunmayan dava konusu 124 ada 1 parsel sayılı taşınmaza komşu 124 ada 10 parsel sayılı taşınmazın kadastro tutanağı ve dayanakları getirtilmeli, bundan sonra yöreyi iyi bilen, elverdiğince yaşlı, yansız , davada yararı bulunmayan aynı köy ve komşu köyler halkından seçilecek ayrı ayrı üçer kişilik mahalli bilirkişi kurulu ve taraf tanıkları ile üç kişilik uzman … mühendisi bilirkişi kurulu, jeodezi ve fotogrametri mühendisi ve fen bilirkişisinin katılımıyla dava konusu taşınmazlar başında, taşınmazlar tek tek gezilmek ve her bir parselle ilgili mahkeme hakiminin gözlemi tutanağa geçirilmek suretiyle yeniden keşif yapılmalı ve yapılacak bu keşifte dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, nizalı taşınmazların geçmişte ne durumda bulunduğu, bilinen ilk zilyedinin kim olduğu, ne sıfatla kullanıldığı, kimden kime nasıl intikal ettiği, kim tarafından, ne zamandan beri ve ne suretle kullanıldığı, taşınmazların öncesinin mera olup olmadığı hususlarında maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, yerel bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanakları ve dayanakları ile denetlenmeli, beyanları arasındaki çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmeye çalışılmalı; … mühendisi bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmazların niteliğiyle ilgili önceki tarihli … bilirkişi raporunu da irdeler mahiyette, taşınmazların farklı nitelikteki bölümleriyle ve komşu parsellerle karşılaştırmalı biçimde, toprak yapılarını, eğimlerini, bitki desenini ve diğer yönlerden mera vasfında olup olmadığını, çekişmeli 118 ada 30 ve 72 parsellerin komşu mera parselinden ne şekilde ayrıldıklarını açıklayan, taşınmazların zirai durumlarını, üzerlerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini ve imar-ihya gerektiren yerlerden olmaları halinde imar-ihyalarının hangi tarihte tamamlandığını bildiren, taşınmazların değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmiş, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri mühendisinden stereoskopik hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde, taşınmazların sınırlarını ve niteliğini, öncesinin ne olduğunu, imar-ihyaya konu edilip edilmediğini, imar-ihya tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor düzenlemesi istenilmeli; fen bilirkişisine, yapılan keşfi takibe ve denetlemeye elverişli rapor ve kroki düzenlettirilmeli ve bundan sonra toplanan ve toplanacak deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir hüküm kurulmalıdır. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek, eksik araştırma ve incelemeyle yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulüyle hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 11.03.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.