YARGITAY KARARI
DAİRE : 16. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2020/10047
KARAR NO : 2021/2469
KARAR TARİHİ : 12.03.2021

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay’ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sonucu, Mezitli İlçesi Mezitli Mahallesi çalışma alanında bulunan ve tescil harici bırakılmış olan 54.419,21 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz 2001 yılında ihdasen Hazine adına tescil edilmiş ve bilahare görülen tescil davaları sonucunda çeşitli parsellere ifraz edilmiştir. Davacı …, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak, taşınmazın tapu kaydının bir bölümünün iptali ve adına tescili istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, davalı …’na yönelik davanın husumet nedeniyle usulden reddine davalı Hazineye yönelik davanın kabulüne, 4317 parsel nolu taşınmazın fen bilirkişisi … Yekte tarafından düzenlenen 14.03.2016 tarihli krokide (A) harfi ile gösterilen, yeşil renge taralı 1.298,00 metrekarelik kısmının bu parselden ifrazı ile ayrı bir parsel numarası verilerek davacı … oğlu … adına tapuya kayıt ve tesciline, kalan kısmın Hazine üzerinde bırakılmasına karar verilmiş; hüküm, davacı vekili ve davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dosya içeriğine, toplanan delillere, kararda yazılı gerektirici nedenlere göre, davacı … vekilinin husumet nedeniyle ret kararı ve vekalet ücretine yönelik temyiz itirazları yerinde değildir.
Davalı Hazine vekilinin temyiz itirazlarının incelemesine gelince; Mahkemece, çekişmeli 4317 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişi raporunda (A) ile gösterilen bölümü üzerinde, davacı yararına zilyetlikle kazanım koşullarının oluştuğu gerekçesiyle yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır.
Dava, TMK’nın 713/1, 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 14 ve 17. maddeleri uyarınca kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. Dosya arasındaki bilgi ve belgelerden çekişmeli taşınmaz bölümünün bulunduğu alanın 1966 yılında yapılan kadastro çalışmaları sırasında “taşlık ve çalılık arazi” olarak tespit dışı bırakıldıktan sonra 2001 tarihinde ihdasen Hazine adına tescil edildiği anlaşılmaktadır. Çekişmeli taşınmaz bölümünün kullanım durumunu ve toprak yapısını açıklama bakımından yetersiz ve denetime elverişli olmayan … mühendisi bilirkişi raporu hükme esas alınarak, taşınmaz bölümü üzerinde imar-ihyanın ne zaman tamamlandığı duraksamasız biçimde belirlenmeden, taşınmazların niteliğinin belirlemesi hususunda en etkili yöntem hava fotoğraflarının incelenmesi olduğu halde, taşınmazın niteliğinin belirlenmesi hususunda kanaat edinmeye elverişli olmayan 1954-1956 tarihli hava fotoğrafları üzerinde inceleme yaptırılmak suretiyle karar verilmiş olması nedeniyle yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır.
Hal böyle olunca; Mahkemece öncelikle, çekişmeli taşınmaza ait eski ve yeni tarihli ortofoto ve uydu fotoğrafları ile Harita Genel Müdürlüğü web sitesinin harita sorgulama sayfasına girilerek, taşınmazın bulunduğu köyü/mahalleyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafı bulunduğu araştırılıp belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya arasına alınmak suretiyle, buradan elde edilen verilere göre çekişmeli taşınmazların Hazine adına tescil edildiği 2001 tarihinden 15-20 ve 25 yıl öncesine ait farklı dönemlerde çekilmiş stereoskopik hava fotoğraflarının en az üç tanesi tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğü’nden getirtilerek dosya arasına konulmalı, çekişmeli taşınmaza komşu parsellerin kadastro tutanakları ve varsa dayanakları ilk tesislerinden itibaren tüm tedavülleriyle birlikte temin edilerek dosya ikmal edildikten sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen ve davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile üç kişilik uzman … mühendisi bilirkişi heyeti, jeodezi ve fotogrametri mühendisi ve teknik bilirkişinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve yapılacak bu keşifte dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, taşınmazın öncesinin ne olduğu, kim tarafından, ne zamandan beri ve ne suretle kullanıldığı, imar ve ihyaya konu edilip edilmediği, imar ve ihyaya konu edilmiş ise ihyanın hangi tarihte başlayıp, ne zaman bitirildiği hususlarında maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, yerel bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanakları ve dayanakları ile denetlenmeli, beyanları arasında oluşacak çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmeye çalışılmalı; ziraatçı bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmazın niteliğiyle ilgili önceki tarihli … bilirkişi raporunu da irdeler mahiyette toprak yapısını, eğimini, bitki desenini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetlik var ise zilyetliğin şeklini ve süresini, imar ve ihyaya konu edilip edilmediğini, imar ve ihyaya konu edilmiş ise ihyanın hangi tarihte başlayıp, ne zaman bitirildiğini bildiren, taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmiş bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri mühendisinden, hava fotoğrafları üzerinde stereoskop aletiyle inceleme yaptırılmak suretiyle çekişme konusu taşınmazın hava fotoğraflarında gösterilmesi istenilmeli ve taşınmazın önceki ve şimdiki niteliğinin, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle kullanılıp kullanılmadığının, imar-ihyaya muhtaç olup olmadığının, imar-ihyaya muhtaç yerlerden ise imar-ihyasına ne zaman başlanıldığının ve hangi tarihte tamamlandığının belirlenmesine çalışılmalı; teknik bilirkişiden, keşif ve uygulamayı denetlemeye elverişli rapor ve harita düzenlemesi istenilmeli ve bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davacıya iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 12.03.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.