YARGITAY KARARI
DAİRE : 16. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2019/2837
KARAR NO : 2021/4917
KARAR TARİHİ : 07.06.2021

MAHKEMESİ :KADASTRO MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : KADASTRO TESPİTİNE İTİRAZ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay’ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; “Mahkemece yapılan araştırma ve incelemenin hüküm vermek için yeterli olmadığı belirtilerek, çekişmeli taşınmaza karşılık gelen … Tevzi Komisyonu’nun 287 sayılı parseli hakkında ne gibi bir işlem yapıldığı ve tablendikatif listesi ilgili yerlerden sorularak araştırılması, belirtmelik tutanağı ve haritası, eki olan diğer tüm belgeler ve belirtmelikte uygulanan kayıtlar, varsa dağıtım cetvelleri ile çekişmeli taşınmazı dıştan çevreleyen tüm taşınmazların onaylı tutanak örnekleri ile dayanağı olan kayıtlar getirtilmesi, dosya tamamlandıktan sonra taşınmaz başında yaşlı, yansız, komşu köylerde ikamet eden şahıslar arasında seçilecek yerel bilirkişiler ile aynı yöntem ile gösterilecek taraf tanıkları, sağ olan belirtmelik bilirkişileri ile uzman fen ve ziraat bilirkişi katılımı ile keşif yapılması, yapılacak keşifte belirtmelik tutanak ve ekleri, çekişmeli taşınmaza belirtmelikte uygulanan 39 tahrir nolu vergi kaydı ile komşu parsellere uygulanan vergi kayıtları uygulanarak kapsamlarının belirlenmesi, komşu parsellere ait vergi kayıtlarının çekişmeli parsel yönünü ne olarak okudukları hususu üzerinde durulması, 39 tahrir nolu vergi kayıt maliki Hamza Uzun ile davacı arasında akdi ya da irsi ilişki bulunup bulunmadığı hususunun açıklığa kavuşturulması, belirtmelik tutanaklarında taşınmazın öncesinin ne olduğu ve kimin işgalinde bulunduğu hususundaki bilgiler doğrultusunda dinlenecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıklarından taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, kime ait olduğu ve kimden nasıl intikal ettiği, kim tarafından ne zamandan beri ne suretle kullanıldığı, kullanmanın ekonomik amaca uygun bulunup bulunmadığı, taşınmazın öncesinin kamu yararına tahsis edilen mera, otlak ve harman yeri gibi yerlerden olup olmadığı, taşınmazın sınırında bulunan meradan açılıp açılmadığının sorulması, teknik bilirkişiye uygulanan vergi kayıtlarının kapsamını belirtir, taşınmazların belirtmelik tutanak ve haritasında konumunu gösterir ve keşfi takibe imkan verir kroki düzenlettirilmesi, ziraat bilirkişisinden önceki ziraat bilirkişi raporu da değerlendirilerek taşınmazın niteliği, toprak yapısı, bitki örtüsü ve taşınmazın sınırda bulunan meranın devamı niteliğinde olup olmadığı, mera ile arasında doğal ya da yapay ayırıcı sabit sınırın bulunup bulunmadığı ve komşu taşınmazlara göre arz ettiği özellikler konusunda karşılaştırmalı rapor alınrak sonucuna göre karar verilmesi” gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, çekişmeli 103 ada 31 nolu parsele ilişkin mera olarak yapılan sınırlandırmanın iptali ile tespitteki yüzölçümü ve çayır vasfı ile davacı … mirasçıları adına 20.09.2018 tarihli miras paylaşım raporundaki payları oranında tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili ile davalı … vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyulduğu halde, bozma gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Bozma ilamına uyulmakla taraflar yararına usuli kazanılmış hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma gereklerinin tam ve eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Her ne kadar bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda, dava tarihine kadar, davacılar yararına zilyetlikle mülk edinme koşullarının gerçekleştiği gerekçesiyle yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama karar vermek için yeterli bulunmamaktadır. Şöyle ki, çekişmeli 103 ada 31 sayılı parsele karşılık gelen 287 sayılı komisyon parseli hakkında ne gibi bir işlem yapıldığı hususu açıklığa kavuşturulmamış, çekişmeli taşınmaz mera olarak tespit edilmesine ve doğu ile batı sınırında mera bulunmasına rağmen yöntemince mera araştırması yapılmamış, bu kapsamda zirai bilirkişi raporunda çekişmeli taşınmazların mera parsellerinden ne şekilde ayrıldığı, aralarında doğal ya da yapay ayırıcı unsurlar bulunup bulunmadığı açıklanmamış, komşu parsellerin tespitlerine esas tapu kayıtlarında dava konusu taşınmaz yönünü “p.287 … ve müşterekleri tarlası” okumasına rağmen bu husus üzerinde durulmamıştır. Diğer taraftan, mahkemece, yukarıda belirtilen eksiklikler dosya kapsamına getirtilmediği gibi; bozma sonrasında yapılan keşif sonrası alınan bilirkişi raporunda dağıtım paftası ile kadastro paftasının ölçekleri eşitlettirilerek çakıştırma da yapılmamıştır. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca, sağlıklı bir sonuca varılabilmesi için Mahkemece öncelikle, dava konusu taşınmaza karşılık gelen toprak tevzi komisyonunun 287 sayılı parseli hakkında ne gibi bir işlem yapıldığı ilgili kurumlardan sorularak, dava konusu taşınmaz ile komşu taşınmazlara ait toprak tevzi haritası ile belirtmelik tutanakları getirtilmeli, davacılar ile… arasında akdi ya da ırsi ilişkisinin bulunup bulunmadığı araştırılarak buna ilişkin nüfus kayıt örnekleri, veraset ilamı ya da varsa sözleşmelerin dosya arasına konulması sağlanarak dosya ikmal edilmeli, bundan sonra mahallinde; fen bilirkişisi, üç kişilik ziraat bilirkişi kurulu, komşu köylerde ve aynı köyde ikamet eden yerel bilirkişiler ve taraf tanıklarının katılımı ile yeniden keşif yapılmalıdır. Yapılacak keşif sırasında, yerel bilirkişi ve tanıklardan çekişmeli taşınmazın öncesinin ne olduğu, kime ait bulunduğu, kimden kime nasıl intikal ettiği, kim ya da kimler tarafından hangi tarihten itibaren ne şekilde kullanıldığı, öncelerinin kadim mera olup olmadığı hususlarında maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, fen bilirkişisinden keşfi takibe elverişli, toprak tevzi haritası ölçeği ile kadastro paftası ölçeği eşitlenerek ve çakıştırma yapılmak suretiyle çekişmeli taşınmaz ile komşu taşınmazların tevzi haritasındaki konumlarını gösteren denetime açık, krokili; ziraatçı bilirkişi kurulundan çekişmeli taşınmazı komşu taşınmazlar ile birlikte ele alan, önceki ve şimdiki niteliğini ortaya koyan, ne kadar süredir tarım arazisi olarak kullanıldığını, mera vasfında olup olmadığını, toprak yapısı, üzerindeki bitki örtüsünü, üzerinde meraya özgü bitkiler olup olmadığını ve mera ile arasında ayırıcı unsur bulunup bulunmadığını izah eden ve taşınmazların farklı yönlerden çekilmiş fotoğraflarını da içeren ayrıntılı ve gerekçeli raporlar alınarak bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar gözetilmeksizin, eksik araştırmayla yetinilerek yazılı olduğu üzere hüküm kurulmuş olması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden, kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edene iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 07.06.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.