YARGITAY KARARI
DAİRE : 16. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2019/2793
KARAR NO : 2021/4912
KARAR TARİHİ : 07.06.2021

MAHKEMESİ :KADASTRO MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay’ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; “Mahkemece yapılan araştırmanın hüküm vermek için yeterli olmadığı belirtilerek, öncelikle, kadastro tespit tarihinden 15, 20 ve 25 yıl öncesine ilişkin üç farklı tarihe ait hava fotoğraflarının Harita Genel Komutanlığı’ndan getirtilmesi, dosya keşfe hazır hale getirildikten sonra mahallinde; yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, önceki keşfe katılanlardan olmamak üzere ziraatçı bilirkişi, jeolog bilirkişi ve fen bilirkişisinden oluşacak bilirkişi heyeti aracılığıyla yapılacak keşifte; ziraatçı bilirkişiden, çekişmeli taşınmazın tamamının ya da bir bölümünde kullanım varsa bu bölümün geçmişteki ve şimdiki niteliğinin, üzerindeki bitki örtüsünün, ne kadar süredir ve ne şekilde kullanıldığının, taşınmazın toprak yapısıyla ilgili ve komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmenin ve taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarının yer aldığ,; jeolog bilirkişiden, çekişmeli taşınmazın sınırındaki derenin aktif dere niteliğinde olup olmadığı, taşınmazın dere sularının etkisi altında kalıp kalmadığı hususlarında değerlendirmeyi içerir ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınması; fen bilirkişisinden ise, çekişmeli taşınmazın ziraatçı bilirkişi raporundaki farklı değerlendirmeye tabi tutulan bölümlerini ayrı ayrı gösteren keşfi takibe elverişli raporlar alınması; keşif mahallinde dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, çekişmeli taşınmaz bölümlerinin önceki ve şimdiki niteliği, zilyetliğin başlangıcı, sürdürülüş biçimi ve tespit tarihine kadar davacı … yararına 20 yıllık kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği süresinin dolup dolmadığı hususlarında bilgi alınması; hava fotoğrafları jeodezi veya fotogrametri uzmanı harita mühendisi bilirkişiye tevdi edilerek, stereoskop aletiyle incelenmesi suretiyle, çekişme konusu taşınmazın hava fotoğraflarında gösterilmesinin istenilmesi ve bu yerin önceki ve şimdiki niteliğinin, imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığının ve tamamlandığının, arazinin ekonomik amacına uygun olarak zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesine çalışılması ve sonucuna göre karar verilmesi” gereğine değinilmiştir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, çekişmeli 183 ada 3 parsel sayılı taşınmazın kadastro tespitinin iptaline, 14.11.2014 tarihli fen bilirkişisi raporunda (A) harfiyle gösterilen 492,486 metrekare yüzölüçümlü kısmın davacı … adına son parsel numarası verilerek tapuya tesciline, geri kalan 40.242,544 metrekarelik kısmın 183 ada 3 parsel olarak davalı Hazine adına kadastro tutanağındaki tespit gibi tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili, davalı Hazine temsilcisi ve fer’i müdahil vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1- Davacı …’un temyiz itirazları yönünden yapılan değerlendirmede; Kural olarak hukuki yararı bulunmayan kurum ve kişilerin hükmü temyiz hakkı bulunmamaktadır. Dava konusu 109 ada 2 parsel sayılı taşınmaz hakkında verilen önceki hüküm, temyiz incelemesinden geçerek bu parsel yönünden kesinleşmiş olup, temyize konu 183 ada 3 parsel sayılı taşınmaz hakkında yeni oluşturulan hükümde de davacı … aleyhine bir durum yaratılmadığı, bu nedenle davacının hükmü temyizde hukuki yararı bulunmadığı anlaşılmakla, davacının temyiz inceleme isteminin REDDİNE,
2- Davacı …’un temyiz itirazlarının incelenmesine gelince; Mahkemece bozma ilamına uyulduğu halde, bozma ilamının gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Bozma ilamına uyulmakla taraflar yararına usuli kazanılmış hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma ilamının gereklerinin tam ve eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Her ne kadar bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, fen bilirkişi raporunda (A) harfiyle gösterilen çekişmeli taşınmaz bölümü üzerinde davacı … … yararına zilyetlikle mülk edinme koşullarının gerçekleştiği, (B) harfiyle gösterilen bölüm yönünden ise, bu bölümde imar ihyanın yapılmadığı kabul edilerek yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Şöyle ki; Mahkemece, hükmüne uyulan bozma ilamı doğrultusunda, kadastro tespit tarihinden 15, 20 ve 25 yıl öncesine doğru üç farklı tarihe ait hava fotoğrafları Harita Genel Müdürlüğünden getirtilerek, hava fotoğrafları üzerinde jeodezi veya fotogrametri uzmanı harita mühendisi bilirkişinden dava konusu taşınmazın niteliği hakkında rapor alınmış ise de, hazırlanan raporda 1973 yılında hava fotoğrafında A ile gösterilen kısmın imar ihya edilerek tarımsal amaçlı olarak kullanıldığı, 1983 ve 1994 yılı hava fotoğraflarında ise dava konusu taşınmaz bölümü üzerinde imar ihya çalışmalarının devam ettiği ancak 2004 yılında imar ihya çalışmalarının durduğu belirtilmiş olup, çekişmeli taşınmaz bölümlerinin imar-ihyasının tamamlanmış olup olmadığı hususunda açıklama yapılmadığından, yöntemine uygun hava fotoğrafı incelemesi yaptırıldığından söz edilemez.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece, dava dosyası arasında bulunan hava fotoğrafları, konusunda uzman 3 kişilik jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi kuruluna tevdii edilerek, bilirkişi kurulundan, belirtilen tarihlerde çekilmiş hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelenmesi suretiyle, yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda çekişme konusu taşınmaz bölümleri hava fotoğraflarında gösterilerek, taşınmaz bölümlerinin imar-ihyasının hangi tarihte başlanıp tamamlandığını, ekonomik amaca uygun zilyetliğin hangi tarihten beri ve hangi tasarruflarla sürdürüldüğünü ve kullanım durumunu kesin olarak belirleyen, somut verilere ve bilimsel esaslara dayalı, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı bundan sonra sonucuna göre karar verilmelidir.
Mahkemece bu husus göz ardı edilerek, eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak karar verilmesi isabetsiz olduğu gibi, kabule göre de; taşınmazın baraj gölü suları altında kaldığı belirlenmiş olduğu halde mülkiyetin tespiti yerine, tescile karar verilmesi de isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 07.06.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.