YARGITAY KARARI
DAİRE : 16. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2019/2736
KARAR NO : 2021/4904
KARAR TARİHİ : 07.06.2021
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay’ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sonucu … İli … İlçesi … Köyü çalışma alanında bulunan 152 ada 5, 8, 155 ada 8, 159 ada 21, 61 parsel sayılı 45.810,12, 3.269,66, 18.432,89, 7.939,39, 17.281,45 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlardan, 155 ada 8 parsel sayılı taşınmaz kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle tarla vasfıyla davalı … adına, 159 ada 21 parsel sayılı taşınmaz kimin zilyetliğinde olduğunun bilinememesi nedeniyle hak kaybına neden olunmaması için tarla vasfıyla davalı … adına tespit ve tescil edilmiş; 152 ada 5, 8 ve 159 ada 61 parsel sayılı taşınmazlar ise kamu orta malı mera vasfıyla sınırlandırılarak özel siciline kaydedilmiştir. Davacı … …, ırsen intikal, taksim ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak taşınmazların tapu kayıtlarının iptaline ve adına tescili istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulü ile çekişmeli 159 ada 21 parsel sayılı taşınmazın davalı … adına olan tapu kaydının iptaline davacı … … adına tapu kayıt ve tesciline, çekişmeli 152 ada 5, 8, 159 ada 61 ve 155 ada 8 parsel sayılı taşınmazlar hakkında davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı … … vekili ile davalı … vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, çekişmeli 159 ada 21 parsel sayılı taşınmaz üzerinde davacı yararına zilyetlikle mülk edinme koşullarının gerçekleştiği, çekişmeli 152 ada 5, 8, 159 ada 61 ve 155 ada 8 parsel sayılı taşınmazlar hakkında ise davacı yararına zilyetlikle mülk edinme koşullarının gerçekleşmediği kabul edilmek suretiyle yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de; yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Şöyle ki, çekişmeli taşınmazların önceki niteliğinin ne olduğu tam olarak belirlenmemiş, toprak tevzi haritası ile belirtmelik tutanağının ilgili kısımları ve dava dilekçesine ekli olup davacı tarafından dayanılan 11.05.1929 tarih, 9 cilt, 819 sayfa, 30.04.1929 tarih, 5 cilt, 444 sayfa numaralı, 09.05.1929 tarih, 8 cilt, 715 sayfa numaralı ve 09.05.1929 tarih 10 cilt, 891 sayfa numaralı tapu kayıtları usulüne uygun şekilde dosya arasına getirtilmeden keşif yapılmış, tapu kayıtlarının dava konusu taşınmazı kapsayıp kapsamadığı belirlenmeden yalnızca zilyetlik durumuna göre karar verilmiştir. Eksik inceleme ve araştırmaya dayalı olarak hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca, sağlıklı bir sonuca varılabilmesi için öncelikle davacının dayanadığı tapu kayıtlarının revizyon durumu araştırılmalı, revizyon gördüğü taşınmaz ya da taşınmazlar bulunması halinde bu taşınmazların tespit tutanakları ile davacının dayandığı tapu kayıtlarının tesisinden itibaren tüm tedavülleri ile varsa haritası ve çekişmeli taşınmaza komşu parsellerin kadastro tespit tutanakları ve varsa dayanakları, hükmen ya da ihdasen oluşan tapu kayıtları bulunmakta ise oluşumlarına ilişin ilam, belge ve haritalar, başka davanın konusu olanlar bulunmakta ise ilgili dava dosyaları ile yörede yapılan toprak tevzi komisyonu çalışmalarında çekişmeli taşınmazların hangi tevzi parseline isabet ettiği araştırılmalı, taşınmazlara ait tevzi haritası, belirtmelik tutanakları ve tablendigatifler getirtilmeli, dosya bu şekilde keşfe hazır hale getirildikten sonra mahallinde, çekişmeli taşınmazın bulunduğu köy ile komşu köylerden yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen ve davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, üç kişilik uzman ziraat mühendisi bilirkişi heyeti ve fen bilirkişi hazır olduğu halde yeniden keşif yapılmalı; yapılacak keşifte her bir taşınmaz başında davacının dayanağı tapu kayıtları tek tek yerel bilirkişi yardımı ve fen bilirkişi eli ile uygulanmalı, fen bilirkişisinden belirtmelik tutanakları, varsa tevzii haritası ile davacının dayandığı tapu kaydı haritası ile kadastro paftası haritası ölçekleri eşitlenerek ve zemine çakıştırılarak uygulanmasını ve buna göre kayıtlarının kapsamlarını gösterir krokili rapor alınmalı, kayıtların haritasının fenni sıhhatte uygun olmaması halinde ise sınırları itibariyle uygulanarak, tek tek kapsamları kroki de gösterilmeli, belirtmelik tutanağında uygulanan kayıtlar varsa bu kayıtlarda zemine uygulanarak aynı yöntemle kapsamları belirlenmeli, söz konusu tapu kayıtlarının kısmen veya tamamen çekişmeli taşınmazları kapsamadığının anlaşılması halinde ise, ihtilafın zilyetlik hükümlerine göre çözümlenmesi gerektiği göz önünde bulundurularak, yerel bilirkişi ve tanıklardan taşınmazın öncesinin ne olduğu, kimden kime kaldığı, zilyetliğin ne zaman başladığı, kim tarafından, ne zamandan beri kullanıldığı, kamu orta malı niteliğinde mera, yaylak gibi yerlerden olup olmadığı hususlarında maddi olaylara dayalı bilgi alınmalı, tanıklar ile yerel bilirkişilerin beyanları çeliştiği takdirde yüzleştirme yapılarak çelişkilerin giderilmesine çalışılmalı, keşifte alınan beyanlar komşu parsellerin tutanak ve dayanağı kayıtlar ile denetlenmeli, ziraat bilirkişinden taşınmazların eğimi, toprak yapısı ve zilyetlikle mülk edinmeye elverişli yerlerden olup olmadıkları konusunda bilimsel verilere dayalı rapor alınmalı, taşınmazların değişik yönlerden fotoğrafları çektirilerek rapora eklenmeli ve bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece açıklanan şekilde araştırma yapılmaksızın, eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davacıya iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 07.06.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.