YARGITAY KARARI
DAİRE : 16. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2019/2478
KARAR NO : 2019/4411
KARAR TARİHİ : 14.06.2019

MAHKEMESİ :KADASTRO MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : KADASTRO TESPİTİNE İTİRAZ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay’ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle, “çekişmeli 104 ada 62 ve 74, 114 ada 16 ve 122 ada 1 parsel sayılı taşınmazlar hakkında kurulan hükme yönelik davalı Hazinenin sair temyiz itirazlarının yerinde bulunmadığı belirtilmiş ve birleşen dosyada dava konusu oldukları halde, haklarında hüküm verilmeyen 101 ada 9, 109 ada 3 ve 44, 110 ada 68, 69, 75, 80, 94, 102, 104 ve 108, 112 ada 31, 120 ada 106 ve 109, 129 ada 10, 131 ada 2, 133 ada 3 parsel sayılı taşınmazlarla ilgili yöntemine uygun şekilde araştırma yapılarak davacılar lehine iktisap koşullarının oluşup oluşmadığının tespit edilmesi, taşınmazların muristen mi yoksa üçüncü kişilerden mi intikal ettiğinin belirlenmesi, davaya konu ve dava dışı tüm taşınmazlar birlikte dikkate alınarak miktar sınırının aşılıp aşılmadığının değerlendirilmesi” gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne ve dava konusu 101 ada 9, 109 ada 3 ve 44, 110 ada 68, 69, 75, 80, 94, 102, 104 ve 108, 112 ada 31, 120 ada 106 ve 109, 129 ada 10, 131 ada 2, 133 ada 3 parsel sayılı taşınmazların, davacılar Kazım, İsmail ve … mirasçıları adına miras payları oranında tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, bir kısım davacılar vekili ile davalı Hazine vekili tarafından ayrı ayrı temyiz edilmiştir.
Mahkemece, çekişmeli taşınmazlar üzerinde davacı taraf yararına zilyetlikle kazanım koşullarının gerçekleştiği kabul edilerek yazılı şekilde karar verilmiş ise de, yapılan inceleme, araştırma ve uygulama hüküm vermeye yeterli değildir. Şöyle ki; çekişmeli 110 ada 68, 69, 94 ve 104 parsel sayılı taşınmazların sınırlarında orman parseli bulunmasına ve eldeki dava genel mahkemeden aktarılan tescil davası olmasına rağmen, mahallinde yapılan keşfe orman bilirkişisi götürülmemiş ve orman hususunda herhangi bir araştırma yapılmamıştır. Diğer taraftan, çekişmeli 109 ada 3 ve 44, 110 ada 102, 104 ve 109, 112 ada 31, 120 ada 106 ve 109 parsel sayılı taşınmazların sınırlarında mera parselleri bulunmasına rağmen, yöntemine uygun şekilde bir mera incelemesi de gerçekleştirilmemiştir. Öte yandan, çekişmeli 109 ada 3 ile 120 ada 106 ve 109 parsel sayılı taşınmazların kadastro tespitleri vergi kaydına dayalı olarak gerçekleştirilmesine rağmen, tespite esas vergi kayıtları yöntemince mahalline uygulanmamış, vergi kayıtlarının sınırları ve kapsadıkları alanlar fen bilirkişisi tarafından kroki üzerinde gösterilmemiştir. Ayrıca, bir taşınmazın geçmişteki ve şimdiki niteliği ile kullanım şeklini ve süresini en iyi belirleme yöntemi hava fotoğrafları olduğu halde, somut olayda hava fotoğraflarından hiç yararlanılmamış, mahallinde yapılan keşifte tek mahalli bilirkişinin dinlenilmesiyle yetinilmiş, tespit bilirkişileri ve tanıkların beyanlarına ise hiç başvurulmamıştır. Çekişmeli taşınmazların niteliği ile kullanım şekli ve süresi hususunda üç kişilik ziraatçi bilirkişi kurulundan bilimsel verilere dayalı gerekçeli rapor alınması gerekirken, tek ziraatçi bilirkişi tarafından düzenlenen raporla yetinilmiş ve yöntemine uygun şekilde belgesiz araştırması da yapılmamıştır. Yine, kadastro tespitine itiraz davalarında çekişmeli taşınmazlara ait tespit tutanaklarının asıllarının dosya içerisinde bulunması zorunlu olduğu halde, dava konusu 110 ada 75 parsel sayılı taşınmazın tutanak aslı da dosya arasına konulmamıştır. Bu şekilde eksik ve yetersiz bir incelemeye dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca, doğru sonuca varılabilmesi için öncelikle, dava konusu 110 ada 75 parsel sayılı taşınmaza ilişkin kadastro tespit tutanağının aslı dosya arasına konulmalı, aktarılan davaların açıldıkları tarihlerden 15-20-25 yıl öncesine ait farklı evrelerde çekilmiş en az üç adet stereskopik hava fotoğrafı, bu fotoğraflardan yararlanılarak üretilmiş memleket haritaları ile en eski ve yeni tarihli uydu fotoğrafları ilgili kurumlardan getirtilmeli, çekişmeli 109 ada 3 ile 120 ada 106 ve 109 parsel sayılı taşınmazların kadastro tespitlerine esas vergi kayıtları temin edilerek bu kayıtların revizyon durumları araştırılmalı, varsa revizyon gördükleri parsellerin tespit tutanakları ve dayanakları temin edilmeli, çekişmeli taşınmazların bulunduğu bölgede orman kadastrosu yapılıp yapılmadığı Orman İdaresinden sorularak yapılmış ise orman tahdidine ilişkin işe başlama, çalışma, işi bitirme ve sonuçlarının askı ilan tutanakları ile çekişmeli taşınmazların bulundukları yerleri orman tahdit sınır noktalarıyla birlikte gösterir onaylı orman tahdit harita örneği getirtilmeli, çekişmeli taşınmazlara komşu parsellerin tamamının tespit tutanakları ve dayanakları ile davalı iseler dava dosyaları temin edilmeli, davacılar adına aynı çalışma alanı içerisinde belgesizden tespit ve tescil edilen tüm taşınmazların tespit tutanakları ve dayanakları ile davalı iseler dava dosyaları getirtilmeli, dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra da mahallinde elverdiğince yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan, çekişmeli taşınmazların bulunduğu köyde ve komşu köylerde ikamet eden şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, tespit bilirkişilerinin tümü ve taraf tanıkları ile fen, orman, jeodezi ve fotogrametri uzmanı ve üç kişilik ziraatçi bilirkişi kurulunun katılımıyla yeniden keşif yapılmalıdır.
Yapılacak keşifte öncelikle, çekişmeli 109 ada 3 ile 120 ada 106 ve 109 parsel sayılı taşınmazların kadastro tespitlerine esas vergi kayıtları yöntemince mahalline uygulanmalı, kayıtlarda yazılı sınırlar yerel bilirkişilere tek tek okunarak bu sınırların zemin üzerinde gösterilmesi istenilmeli, bilirkişilerin gösteremediği sınırlanın tespiti için taraflara tanık dinletme imkanı sağlanmalı, bilirkişi ve tanıklarca gösterilen sınırlar fen bilirkişisi tarafından harita üzerinde işaretlenmeli, bu yolla tespite esas vergi kayıtlarının kapsamı duraksamasız şekilde saptanmalı; yerel bilirkişi ve tanıklardan çekişmeli taşınmazların öncesi itibariyle kime ait oldukları, kimden kime ne zaman ve ne şekilde intikal ettikleri, kim tarafından ne zamandan beri ve hangi tasarruflarla zilyet edildikleri, kök muristen mi yoksa üçüncü kişiden mi intikal ettikleri, kamu orta malı mera yada orman vasfı taşıyıp taşımadıkları, mera ve orman parselleri ile aralarında doğal ya da yapay ayırıcı bir unsur bulunup bulunmadığı hususlarında maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, beyanlar arasındaki çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmeli, tespite aykırı sonuca ulaşılması halinde tespit bilirkişileri tanık sıfatıyla dinlenilmeli, bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsellerin tespit tutanakları ve dayanaklarıyla denetlenmeli; üç kişilik ziraat mühendislerinden oluşan bilirkişi kurulundan, komşu parsellerle karşılaştırmalı biçimde çekişmeli taşınmazların kullanım biçimlerini, zilyetlik sürelerini, toprak yapılarını, eğimlerini ve bitki desenlerini açıklayıp tarımsal niteliklerini belirten, kamu orta malı mera olup olmadıklarını ve sınırlarında bulunan mera vasfındaki taşınmazlarla aralarında doğal ya da yapay ayırıcı unsur bulunup bulunmadığını ortaya koyan, önceki ziraat bilirkişi raporlarını irdeleyen, taşınmazların değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmiş ayrıntılı rapor alınmalı; orman bilirkişisinden, çekişmeli taşınmazların varsa kesinleşmiş orman tahdit hattının kapsamında kalıp kalmadıkları, orman ya da orman içi açıklık vasfı taşıyıp taşımadıkları ve ormandan açılıp açılmadıkları hususlarında bilimsel verilere dayalı gerekçeli rapor alınmalı, jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiye yukarıda belirtilen hava fotoğrafları üzerinde stereskop aletiyle inceleme yaptırılarak çekişmeli taşınmazların fotoğrafların çekildiği tarihlerdeki nitelikleri ile kullanım şekilleri ve süreleri hususunda ayrıntılı rapor düzenlettirilmeli; fen bilirkişisinden keşfi takibe imkan verir ve uygulanan kayıtların kapsadıkları alanları gösterir şekilde krokili rapor aldırılmalı, çekişmeli taşınmazların yakın plan renkli fotoğrafları çektirilerek sınırları fotoğraflar üzerinde işaretlenmeli böylelikle aktarılan dava dosyalarının açıldıkları tarihler itibariyle davacı taraf yararına zilyetlikle kazanım koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği kesin olarak saptanmalı, yapılacak değerlendirme sırasında çekişmeli 109 ada 3, 110 ada 75 ve 133 ada 3 parsel sayılı taşınmazlarla ilgili Mahkemenin önceki tarihli kabul kararlarının sadece davacılardan … mirasçılarının temyizi üzerine ve taraf teşkili noksanlığından bozulduğu, davalı Hazinenin temyiz itirazlarının ise yerinde görülmediği dikkate alınmalı, aynı çalışma alanı içerisinde davacılar adına belgesizden tespit edilen davaya konu ve dava dışı tüm taşınmazlar dikkate alınarak belgesiz araştırması yapılmalı, bundan sonra da toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar göz ardı edilerek eksik incelemeyle yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olduğu gibi, çekişmeli 104 ada 62 ve 74, 114 ada 16 ve 122 ada 1 parsel sayılı taşınmazlara ilişkin önceki tarihli hüküm bozulduğu halde bozma sonrası kurulan hükümde çekişmeli taşınmazlarla ilgili olarak olumlu ya da olumsuz herhangi bir karar verilmemiş olması, ayrıca yargılama sırasında vefat eden davacılar İsmail, Kazım ve …’ın bir kısım mirasçılarının gerekçeli karar başlığında davalı olarak gösterilerek aleyhlerine yargılama gideri ve vekalet ücretine hükmedilmesi de isabetsiz olup, bir kısım davacılar vekili ile davalı Hazine vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davacılara iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 14.06.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.