YARGITAY KARARI
DAİRE : 16. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2019/228
KARAR NO : 2021/2959
KARAR TARİHİ : 29.03.2021
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay’ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı … ve arkadaşları, Sancaktepe İlçesi Paşaköy Mahallesi çalışma alanında bulunan ve 1968 yılında yapılan kadastro sırasında tespit harici bırakıldıktan sonra, 14.06.2012 tarihinde 1237 parsel numarasıyla 385.796,35 metrekare yüzölçümlü olarak ihdasen Hazine adına tarla vasfıyla tescil edilen taşınmazın bir bölümü hakkında, imar-ihya ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak dava açmıştır. Yargılama sırasında müdahil Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, çekişmeli taşınmazın bulunduğu bölgenin arsa üretim alanı kapsamına alındığını öne sürerek davaya katılmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, … İli Sancaktepe İlçesi Paşaköy F22c21b pafta, 1237 parsel sayılı 385.796,35 metrekare olan taşınmazda fen bilirkişisi’nin 17.6.2013 tarihli ve ekli krokisinde (E) harfi ile gösterdiği 16.379.45 metrekarelik kısımla ilgili taşınmazın davalı Hazine adına olan tapu kaydının iptali ile veraset ilamı göz önüne alınarak davacılar adına … 4/16, Yaşar Gürdağ (Beyaz) 3/16, … 3/16, … 3/16, Bahriye Gürdağ 3/16 hisse yazılarak tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili ve feri müdahil (…) Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, çekişmeli taşınmazın, hükme esas alınan 17.06.2013 tarihli teknik bilirkişi rapor ve krokisinde (E) harfi ile gösterilen 16.379,45 metrekarelik bölümü üzerinde, davacılar yararına kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile iktisap koşullarının gerçekleştiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş ise de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm kurmak için yeterli bulunmamaktadır.Bir arazinin niteliğinin, imar-ihyaya muhtaç yerlerden ise imar ihyanın tamamlandığı tarihin, üzerinde sürdürülen zilyetliğin süresinin ve hangi tasarruflarla sürdürüldüğünün belirlenmesinde en önemli delil hava fotoğraflarının incelenmesi olup, bu amaçla çekişmeli taşınmazın idari yoldan Hazine adına tescil edildiği 2002 yılından 15-20-25 yıl öncesine ait üç ayrı tarihte çekilmiş hava fotoğrafları üzerinde inceleme yapılması gerekirken, 1982 yılına ait tek hava fotoğrafının incelemesiyle yetinilmiş, çekişmeli taşınmaz bölümünün evveliyatı, kullanım süresi, niteliği, üzerindeki imar ihya işlemlerinin tamamlanıp tamamlanmadığı ve taşınmazın geriye kalan bölümünden ne şekilde ayrıldığı, aralarında ayırıcı unsur bulunup bulunmadığı hususlarına ilişkin somut verilere dayalı açıklama içermeyen ziraatçi bilirkişi raporu hükme esas alınmış, komşu parsellere ait tespit tutanakları ve dayanak kayıtları getirtilerek çekişmeli taşınmaz bölümü yönünü ne olarak okudukları belirlenmemiş ve bu yolla yerel bilirkişi ve tanık sözleri denetlenmemiş, yerel bilirkişi ve tanıkların soyut içerikli beyanlarına ve yetersiz bilirkişi raporlarına dayanılarak hüküm kurulması cihetine gidilmiştir. Bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile hüküm verilemez.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece öncelikle, taşınmaz bölümüne ait eski ve yeni tarihli ortofoto ve uydu fotoğrafları ile Harita Genel Müdürlüğü web sitesinin harita sorgulama sayfasına girilerek, taşınmaz bölümünün bulunduğu köyü/mahalleyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafı bulunduğu araştırılıp belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya arasına alınmak suretiyle, buradan elde edilen verilere göre Hazine adına idari yoldan tapu kaydının oluştuğu 2002 yılından 15-20-25 yıl öncesine ilişkin farklı dönemlerde çekilmiş stereoskopik hava fotoğraflarının en az üç tanesi tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğü’nden getirtilerek dosya arasına konulmalı, komşu parsellere ait tespit tutanakları ve dayanak belgeler celp edilerek dosya ikmal edildikten sonra mahallinde, yerel bilirkişiler ve tanıklar ile üç kişilik ziraatçi bilirkişi kurulu, inşaat mühendisi bilirkişisi, fen bilirkişisi ve jeodezi-fotogrametri mühendisi bilirkişisinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve yapılacak bu keşifte dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, çekişmeli taşınmaz bölümünün öncesi itibariyle kime ait olduğu, kimden kime ne zaman ve ne şekilde intikal ettiği, kim tarafından ne zamandan beri ve hangi tasarruflarla zilyet edildiği, taşınmaz bölümünün önceki niteliğinin ne olduğu, imar-ihya gerektiren yerlerden olup olmadığı, böyle yerlerden ise imar- ihyaya konu edilip edilmediği ve edilmiş ise imar-ihyasının hangi tarihte tamamlandığı ve üzerindeki zilyetliğin hangi tasarruflarla sürdürüldüğü hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı; yerel bilirkişiler ve tanıkların beyanları arasında doğabilecek çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılarak giderilmeye çalışılmalı; yerel bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsellere ait tutanak ve dayanağı kayıtlarla denetlenmeli; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiden, çekişmeli taşınmazın kadastro paftasındaki konumunun bilgisayar programı aracılığıyla uydu ve hava fotoğraflarına aktarılması suretiyle, hava ve uydu fotoğraflarının ait oldukları yıllara göre taşınmaz bölümünün niteliğini, kullanım sınırlarının oluşup oluşmadığını, imar-ihyaya konu olup olmadığını, olmuş ise imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığını ve imar-ihyanın hangi tarihte tamamlandığını, taşınmazın ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığını, zilyetliğin hangi tasarruflarla sürdürüldüğünü ve çekişmeli taşınmaz bölümünün taşınmazın geriye kalan bölümünden ne şekilde ayrıldığını, aralarında ayırıcı unsur bulunup bulunmadığını ve kullanım sınırlarının oluşup oluşmadığını belirten rapor düzenlemesi istenilmeli; ziraatçi bilirkişi kurulundan, taşınmaz bölümünün evveliyatını, toprak yapısını, niteliğini ve zilyetlikle mülk edinilebilecek yerlerden olup olmadığını, varsa üzerindeki bitki örtüsünü, ağaçların cinslerini ve yaşlarını, imar-ihya gerektiren yerlerden olması halinde imar-ihyasının hangi tarihte başlayıp ne zaman tamamlandığını ve üzerindeki zilyetliğin hangi tasarruflarla sürdürüldüğünü, çekişmeli taşınmaz bölümünün taşınmazın geriye kalan bölümünden ne şekilde ayrıldığını, aralarında ayırıcı unsur bulunup bulunmadığını, komşu taşınmazlarla karşılaştırmalı şekilde açıklayan, taşınmaz bölümünün her yönünden çekilmiş ve üzerinde taşınmaz bölümünün sınırlarının kabaca işaretlendiği renkli fotoğraflarını içerir, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; fen bilirkişisinden ise, keşfi takibe ve denetlemeye elverişli haritalı rapor düzenlemesi istenilmeli; mahkeme hakiminin, çekişmeli taşınmaz bölümünün konumuna, niteliğine ve çevre parsellerle karşılaştırılmalı olarak fiziksel özelliklerine ilişkin gözlemi keşif tutanağına aynen yansıtılmalı; bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek davacı yararına kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile iktisap koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği belirlenmeli ve sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek, eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden feri müdahile iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 29.03.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.