YARGITAY KARARI
DAİRE : 16. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2017/4397
KARAR NO : 2021/2817
KARAR TARİHİ : 26.03.2021
MAHKEMESİ :KADASTRO MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay’ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sırasında, Kulu İlçesi Kozanlı/Yeşilova Mahallesi çalışma alanında bulunan 175 ada 13 parsel sayılı 23.943,83 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, beyanlar hanesinde … tarafından kullanıldığı şerhi verilerek, doğal sit alanı olduğu gerekçesiyle davalı Hazine adına tespit edilmiştir. Davacı …, irsen intikal, taksim ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak, tespitin iptali ile adına tescili istemiyle dava açmıştır. Mahkemece, usule ilişkin bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, çekişmeli 175 ada 13 parsel sayılı taşınmazın kadastro tespitinin iptali ile beyanlar hanesine 1. derece doğal sit alanında kaldığı şerhi verilerek davacı … adına tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, çekişmeli taşınmaz üzerinde, davacı yararına zilyetlikle kazanım koşullarının gerçekleştiği kabul edilerek yazılı şekilde karar verilmiştir. Ancak, … Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu Müdürlüğü’nün dosya içerisine konulan cevabi yazılarında, çekişmeli taşınmazın sit alanında kaldığı belirtilmiş olduğu halde “sit niteliği” açıklanmadığı gibi, taşınmazın sit haritasındaki yeri gösterilmemiş ve ayrıca niteliğinin belirlenmesi yönünden sit haritası uygulamasının arkeolog bilirkişinin katılımı ile yapılması gerektiği düşünülmemiş olduğundan, yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır.
Hal böyle olunca; Mahkemece öncelikle, çekişmeli taşınmaza ait eski ve yeni tarihli ortofoto ve uydu fotoğrafları ile Harita Genel Müdürlüğü web sitesinin harita sorgulama sayfasına girilerek, taşınmazın bulunduğu köyü/mahalleyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafı bulunduğu araştırılıp belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya arasına alınmak suretiyle, buradan elde edilen verilere göre çekişmeli taşınmazın tespit tarihinden 15-20 ve 25 yıl öncesine ait farklı dönemlerde çekilmiş stereoskopik hava fotoğraflarının en az üç tanesi tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğü’nden getirtilerek dosyasına konulmalı; dosya bu şekilde keşfe hazır hale getirildikten sonra da mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek üç kişilik yerel bilirkişi kurulu, tespit bilirkişilerinin tümü ve taraf tanıkları ile fen bilirkişisi, jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi, arkeolog bilirkişi ve üç kişilik ziraatçı bilirkişi kurulunun katımıyla yeniden keşif yapılmalı ve yapılacak bu keşifte, yerel bilirkişi ve tanıklardan, çekişmeli taşınmazın önceki ve şimdiki niteliğinin ne olduğu, taşınmaz üzerindeki zilyetliğin hangi tarihte ve ne zaman başladığı, zilyetliğin ne şekilde sürdürüldüğü, kimden kime ve nasıl intikal ettiği hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, dinlenen bilirkişi ve tanık beyanlarında çelişki oluştuğu takdirde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişki giderilmeye çalışılmalı; tespite aykırı sonuca ulaşılması halinde tespit bilirkişileri tanık sıfatıyla dinlenilmeli; bilirkişi ve tanık beyanları komşu parsellere ait tespit tutanağı ve dayanağı kayıtlarla denetlenmeli; arkeolog bilirkişiden, sit alanı haritası ile kadastro paftasını çakıştırması istenilerek çekişmeli taşınmazın doğal ya da arkeolojik sit alanında kalıp kalmadığı ve kalmakta ise hangi derecedeki sit alanında kaldığı hususunda ve ayrıca taşınmazın sit haritaları üzerindeki konumunu da gösterir şekilde ayrıntılı rapor aldırılmalı; … mühendisi bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmazın tarımsal niteliğini bildiren, zilyetliğin sürdürülüş şeklini ve süresini açıklayan, komşu parsellerle karşılaştırmalı biçimde toprak yapısını, eğimini ve bitki desenini irdeleyen, taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş ve sınırları işaretlenen fotoğrafları ile desteklenmiş ayrıntılı rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiye yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelemesi yaptırılarak, çekişme konusu taşınmazın önceki ve şimdiki niteliği, arazinin ekonomik amaca uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle kullanılıp kullanılmadığı ve kullanımın hangi tarihten itibaren olduğu konusunda ayrıntılı rapor düzenlettirilmeli ve belirtilen dönemlere ilişkin memleket haritaları ile uydu fotoğrafları yapılacak inceleme sırasında dikkate alınmalı; fen bilirkişisinden, keşfi takibe imkan verir ayrıntılı rapor ve kroki düzenlemesi istenilmeli ve bundan sonra toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar göz ardı edilerek eksik incelemeyle yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup davalı Hazine vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulüyle hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 26.03.2021 gününde oybirliği ile karar verildi.