YARGITAY KARARI
DAİRE : 16. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2017/1948
KARAR NO : 2020/6505
KARAR TARİHİ : 28.12.2020
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay’ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı …, … İlçesi … Mahallesi çalışma alanında bulunan ve kadastro sırasında tespit harici bırakılan taşınmaz hakkında, irsen intikal ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak adına tescili istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, fen bilirkişisi … tarafından hazırlanan rapora ekli krokide (A) harfi ile gösterilen 9297.873 metrekare yüzölçümlü taşınmazın davacı adına tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine, Sincan Belediye Başkanlığı ve … vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, çekişmeli taşınmaz üzerinde, davacı lehine zilyetlikle edinme koşullarının oluştuğu gerekçesiyle yazılı şekilde hüküm kurulmuştur. Ne var ki; fen bilirkişi … tarafından hazırlanan raporda çekişmeli taşınmazın 2002 yılında yapılan mera çalışmaları esnasında 501 parsel numarasıyla mera olarak sınırlandırıldığının belirtildiği, ziraat mühendisi bilirkişisi tarafından da taşınmazın 501 sayılı mera parseli içerisinde kaldığı açıklandığı halde, bu parsele ilişkin tapu kaydı getirtilmeden ve yöntemine uygun şekilde mera araştırması yapılmaksızın, tek ziraat mühendisi tarafından düzenlenen zirai raporla yetinilerek karar verilmiştir. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca; sağlıklı sonuca varılabilmesi için Mahkemece öncelikle, 501 parsel sayılı taşınmaza ilişkin tapu kaydı getirtilerek dosya arasına konulmalı, ayrıca çekişmeli taşınmaza ait temin edilebilen en eski ve yeni tarihli ortofoto ve uydu fotoğrafları ile Harita Genel Müdürlüğü web sitesinin harita sorgulama sayfasına girilerek, taşınmazın bulunduğu köyü/mahalleyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafı bulunduğu araştırılıp belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgi sayfanın çıktısı dosya içerisine konulmak suretiyle buradan elde edilen verilere göre çekişmeli taşınmazın tapu kaydının oluştuğu tarihten 15-20-25 yıl öncesine (bulunmadığı takdirde bu tarihlere en yakın tarihlere) ait farklı dönemlerde çekilmiş en az üç adet stereoskopik hava fotoğrafı tarihi açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğünden dosya arasına getirtilmeli, taşınmaza komşu durumunda bulunan taşınmazların kadastro tespit tutanakları ile dosya ikmal edilmeli; daha sonra mahallinde taşınmazın önceki durumlarını bilebilecek yaşta ve yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan aynı köyde ve komşu köylerde ikamet eden şahıslar arasından seçilecek ayrı ayrı 3’er kişilik yerel bilirkişi kurulu ve taraf tanıkları ile 3 kişilik ziraat bilirkişi kurulu jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi ve fen bilirkişisi hazır olduğu halde yeniden keşif icra edilmeli ve bu keşif sırasında dinlenilecek mahalli bilirkişi ve tanıklardan, taşınmazın kime ait olduğu, öncesinde kim tarafından kullanıldığı, kimden kime ne şekilde intikal ettiği, evveliyatının mera, yaylak, kışlak ya da genel harman yeri olup olmadığı, taşınmazın devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olması halinde imar-ihyaya konu edilip edilmediği, imar-ihyaya konu edilmişse ihyanın hangi tarihte başlayıp ne zaman bitirildiği etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı; taşınmazlar üzerindeki zilyetliğin hangi tarihte başladığı hususu tereddüde yer bırakmayacak şekilde belirlenmeli; bilirkişi ve tanık sözleri, komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli, yargılama boyunca dinlenen bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişki giderilmeye çalışılmalı; taşınmazın niteliğine fiziksel özelliklerine ve mera parseli ile arasında doğal ya da yapay ayırıcı unsur bulunup bulunmadığına ilişkin mahkeme hakiminin gözlemi keşif tutanağına aynen yansıtılmalı; fen bilirkişisine, keşfi takibe ve denetlemeye imkan verir rapor ve harita düzenlettirilmeli; ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan, taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarının da yer aldığı, çekişmeli taşınmazı komşu parsellerle birlikte ele alan, mera ile aralarında ayırıcı unsur bulunup bulunmadığını taşınmazın öncesini ve mevcut niteliğini açıklayan, somut verilere ve bilimsel esaslara dayanan ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişinden hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde, taşınmazın sınırlarını ve niteliğini mera parseli ile aralarında ayırıcı unsur bulunup bulunmadığını, hava fotoğraflarının çekildiği tarihlerdeki niteliğinin ne olduğunu, imar-ihyaya konu edilip edilmediğini, imar-ihyası tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor düzenlemesi istenilmeli; bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar göz ardı edilerek eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olduğu gibi, kabule göre de, her ne kadar dava tapusuz taşınmazın tescili istemi ile açılmış ise de yargılama sırasında çekişmeli taşınmaz hakkında tapu kaydının olduğu anlaşıldığına göre, hüküm kurulurken hangi taşınmazın tapusunun iptal edilip kimin adına tescil edildiğinin açıkça yazılması gerekirken tapu kaydı iptal edilmeksizin tescil hükmü kurulması da isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edene iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 28.12.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.