YARGITAY KARARI
DAİRE : 16. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2017/113
KARAR NO : 2020/5535
KARAR TARİHİ : 20.11.2020

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay’ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu,
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; “Mahallinde yeniden keşif yapılarak, 3 ziraat mühendisi ile jeodezi ve fotogrametri mühendisinden oluşacak uzman bilirkişi heyeti aracılığı ile hava fotoğrafı incelemesi yapılması suretiyle çekişmeli taşınmazın imar planı sınırları içine alındığı ve Hazine adına tapu kaydının oluşturulduğu tarih itibariyle davacı yararına zilyetlikle iktisap koşullarının oluşup oluşmadığının tespit edilmesi” gereğine değinilmiştir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, çekişmeli 1049 ada 1 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişi raporunda (H) harfi ile gösterilen 3.331,83 metrekarelik kısmının tapu kaydının iptali ile davacı … adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı … vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyulduğu halde, bozma gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Bozma ilamına uyulmakla taraflar yararına usuli kazanılmış hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma ilamının gereklerinin tam ve eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Her ne kadar bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, çekişmeli taşınmaz bölümü üzerinde davacı yararına zilyetlikle mülk edinme koşullarının gerçekleşmiş olduğu gerekçesi ile yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Şöyle ki; Mahkemece, çekişmeli taşınmazın niteliğinin belirlenmesi hususunda ziraat bilirkişilerinden alınan raporda taşınmazın imar ihya edildiği ve uzun süredir tarımsal amaçlı kullanıldığı, üzerinde 15-25 yaş aralığında bağ ve muhtelif meyve ağaçlarının bulunduğu belirtilmiş, hava fotoğraflarının incelenmesi sonucu sunulan jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi raporunda, 1985 tarihli hava fotoğrafı için “işlenmemiş üzerinde tarımsal faaliyet olmayan hali arazi niteliğinde olduğu” yönünde teknik değerlendirmede bulunulmuş olup, taşınmaz bölümünün hava fotoğrafının çekildiği 1985 tarihindeki niteliği konusunda jeodezi mühendisi bilirkişi raporu ile ziraatçı bilirkişisinin raporu arasındaki çelişki giderilmeden hüküm kurulması cihetine gidilmiştir. Öte yandan, bozma ilamında işaret edildiği halde çekişmeli bölümün kadastro tespit günü itibariyle niteliğinin ne olduğu, imar-ihyaya muhtaç bir yer olup olmadığı, davalı … adına tapu kaydının oluşturulduğu tarih ve çekişmeli taşınmaz bölümünün ilk kez hangi tarihte imar planı sınırları içine alındığı açıklığa kavuşturulmamıştır.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece öncelikle dava konusu taşınmazın imar planı kapsamında kalıp kalmadığı ilgili belediyeden sorularak belirlenmeli ve imar planı kapsamında ise imar planının onaylı bir örneği dosyaya getirtilmeli, davalı … adına ihdasen tapu kaydının oluştuğu 2008 tarihinden ya da taşınmaz tapu kaydının oluşumundan daha önceki bir tarihte imar planı kapsamına alınmış ise imar planının onay tarihinden 15-20-25 yıl öncesi zaman dilimi içerisinde çekilmiş farklı tarihlere ait en az 3 adet stereoskopik hava fotoğrafı ve bu hava fotoğrafları kullanılarak üretilmiş memleket haritaları ile temin edilebilen en eski ve yeni tarihli uydu fotoğrafları dosya arasına konulmalı, dava konusu taşınmaza komşu taşınmazların kadastro tutanak ve dayanakları getirtilip dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen ve davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile üç kişilik uzman ziraat mühendisi bilirkişi heyeti, jeodezi ve fotogrametri mühendisi ve teknik bilirkişinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve yapılacak bu keşifte dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, taşınmazın öncesinin ne olduğu, kim tarafından, ne zamandan beri ve ne suretle kullanıldığı, imar ve ihyaya konu edilip edilmediği, imar ve ihyaya konu edilmiş ise ihyanın hangi tarihte başlayıp, ne zaman bitirildiği hususlarında maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, yerel bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanakları ve dayanakları ile denetlenmeli, beyanları arasında oluşacak çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmeye çalışılmalı; ziraatçı bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmazın niteliğiyle ilgili önceki tarihli ziraat bilirkişi raporlarını da irdeler mahiyette toprak yapısını eğimini bitki desenini zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetlik var ise zilyetliğin şeklini ve süresini, imar ve ihyaya konu edilip edilmediğini, imar ve ihyaya konu edilmiş ise ihyanın hangi tarihte başlayıp, ne zaman bitirildiğini bildiren, taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmiş, üzerindeki ağaçların cinsini ve yaşını da gösteren, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri mühendisinden, belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğrafları üzerinde stereoskop aletiyle inceleme yaptırılmak suretiyle çekişme konusu taşınmazın hava fotoğraflarında gösterilmesi istenilmeli ve taşınmazın önceki ve şimdiki niteliğinin, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle kullanılıp kullanılmadığının, imar-ihyaya muhtaç olup olmadığının, imar-ihyaya muhtaç yerlerden ise imar-ihyasına ne zaman başlanıldığının ve hangi tarihte tamamlandığının belirlenmesine çalışılmalı; teknik bilirkişiden, keşif ve uygulamayı denetlemeye elverişli, çekişmeli taşınmaz bölümü ile davalı … adına idari yoldan oluşan 1553 parsel sayılı taşınmazın paftası çakıştırılmak sureti ile taşınmaz bölümünün 1553 sayılı parselin paftasında nereye tekabül ettiğini gösterir ayrıntılı rapor ve harita düzenlemesi istenilmeli ve bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 20.11.2020 gününde oybirliği ile karar verildi.