YARGITAY KARARI
DAİRE : 16. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2016/5818
KARAR NO : 2018/7994
KARAR TARİHİ : 19.12.2018
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay’ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
… sonucunda … İli, Doğubayazıt İlçesi, Besler Köyü çalışma alanında bulunan 109 ada 49 parsel sayılı, 794.521,95 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan ve ekonomik yarar sağlanan yerlerden olması nedeniyle ham toprak vasfıyla … adına tespit ve tescil edilmiştir. Davacı …, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak tapu iptali ve tescil istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, 109 ada 49 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının 26.05.2015 havale tarihli fen bilirkişisi raporunda pembe renk kalemle gösterilen 14169.104 metrekarelik kısım kadar iptali ile fen bilirkişisi raporunda pembe renk kalemle gösterilen 14169.104 metrekarelik taşınmazın davacı … adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı … vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, çekişmeli taşınmaz bölümü üzerinde davacı lehine zilyetlikle kazanım koşullarının gerçekleştiği kabul edilerek yazılı şekilde karar verilmiş ise de, yapılan inceleme, araştırma ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Şöyle ki, dava konusu taşınmazın evveliyatını, kullanım süresi ile niteliğini ve varsa üzerindeki imar-ihya işlemlerinin tamamlandığı tarihi en iyi belirleme yöntemi hava fotoğrafları olduğu halde, Mahkemece hava fotoğrafları getirtilerek uzman bilirkişi marifetiyle incelenmemiş ve mahalli bilirkişi ve tanık beyanlarının doğruluğu hava fotoğrafları ile denetlenmemiştir. Yine dava konusu 109 ada 49 parsele komşu taşınmazların … tespit tutanakları ile tespite esas dayanak belgeler getirtilmediği gibi ziraat bilirkişisi tarafından düzenlenen yetersiz rapor esas alınarak karar verilmiştir. Bu şekilde eksik ve yetersiz bir incelemeye dayalı olarak hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca, doğru sonuca varılabilmesi için öncelikle, … tespit tarihinden geriye doğru 15-20-25 yıl öncesine ait en az üç ayrı evreye ilişkin stereoskopik hava fotoğrafları ile tespit tarihi öncesi ile tespit tarihine en yakın uydu fotoğrafları getirtilerek dosya arasına konulmalı, çekişmeli 109 ada 49 parsel sayılı taşınmaza komşu parsellerin … tutanak örnekleri ve varsa tesislerinden itibaren tüm tedavülleri ile birlikte tespitlerinin dayanağını oluşturan kayıtlar, tespitler kesinleşmişse … sonucu oluşan tapu kayıtları, hükmen kesinleşenler varsa mahkeme ilamlarının onaylı örnekleri getirtilerek dosyasına konulmalı, dosya bu şekilde keşfe hazır hale getirildikten sonra, mahallinde elverdiğince yaşlı, tarafsız, davada yararı bulunmayan ve yöreyi iyi bilen şahıslar arasından seçilecek üç kişilik yerel bilirkişi kurulu ve taraf tanıkları ile fen bilirkişisi, jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi ve ziraat bilirkişi eşliğinde yeniden keşif yapılmalı, yapılacak bu keşifte, yerel bilirkişi ve taraf tanıklarından çekişmeli taşınmaz bölümünün geçmişte ne durumda bulunduğu, kime ait olduğu, kimden kime nasıl intikal ettiği, kim tarafından, ne zamandan beri ve ne suretle kullanıldığı, imar-ihyaya konu edilip edilmediği, imar-ihyaya konu edilmiş ise ihyanın hangi tarihte başlayıp ne zaman bitirildiği etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı; bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli, komşu taşınmazların varsa … tespitlerine esas tapu ve vergi kayıtları yöntemine uygun şekilde mahalline uygulanarak bu kayıtlarda çekişmeli taşınmaz yönünün ne şekilde gözüktüğü belirlenmeli, ziraat bilirkişisinden çekişmeli taşınmaz bölümünün önceki ve şimdiki niteliği, taşınmaz üzerindeki zilyetliğin sürdürülüş şekli ve süresi, imar-ihyaya konu edilmiş ise ihyanın hangi tarihte başlayıp ne zaman bitirildiği hususlarını açıklayan, çekişmeli taşınmazın toprak yapısı ve bitki örtüsü ile çevresindeki taşınmazların toprak yapıları ve bitki örtülerinin mukayese edilmesi suretiyle hazırlanan, bilimsel verilere dayalı, ayrıntılı ve gerekçeli rapor aldırılmalı, ayrıca çekişmeli taşınmaz bölümünün değişik yönlerden ve komşu taşınmazlar ile arasındaki sınırları gösterecek şekilde çekilmiş yakın plan panoramik fotoğrafları dosyaya eklenmeli, yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik hava ve uydu fotoğrafları üzerinde jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiye stereoskop aletiyle inceleme yaptırılarak, çekişmeli taşınmazın önceki ve şimdiki niteliğinin ne olduğunun, arazinin varsa imar-ihya işlemlerinin tamamlanarak ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığının, zilyetliğin ne şekilde sürdürüldüğünün belirlenmesi istenilmeli, fen bilirkişisine keşfi takibe imkan verir ayrıntılı rapor ve kroki düzenlettirilmeli, bundan sonra iddia ve savunma çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece eksik incelemeyle yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, davalı … vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 19.12.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.