YARGITAY KARARI
DAİRE : 16. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2016/4918
KARAR NO : 2018/8040
KARAR TARİHİ : 20.12.2018

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay’ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
… sonucu 813 parsel sayılı 22.200 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz vergi kaydı, harici satış ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle … adına bağ niteliği ile tespit edildikten sonra, … komisyon kararı ile iki parçaya ifraz edilerek 813 parsel sayılı 8000 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz bağ vasfı ile … adına, 14.200 metrekarelik bölümü ise aynı vasıfla ve 1178 parsel numarası altında … adına kayıt miktar fazlası olarak ifrazen tespit ve tapuya tescil edilmiştir. Davacılar … …mirasçıları, tapu kaydı, irsen intikal ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak … adına tespit ve tescil edilen 1178 parsel numaralı taşınmaza yönelik olarak tapu iptal ve tescil istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne çekişmeli 1178 parsel sayılı taşınmazın davalı … adına olan tapu kaydının iptali ile dosya arasında bulunan veraset ilamındaki payları oranında … …mirasçıları adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı … vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, çekişmeli 1178 parsel sayılı taşınmazın davacıların üst soyu tarafından bağ olarak kullanıldığı ve zilyetliğe dayalı mülk edinme şartlarının davacılar lehine gerçekleştiği gerekçesiyle yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Davacı taraf, çekişmeli 813 parsel sayılı taşınmazın, murisleri İbrahim …adına kayıtlı Mart 1935 tarih 4 ve 7 numaralı tapu kayıtları kapsamında kaldığını, İbrahim …mirasçısı olup aynı zamanda bir kısım davacıların murisi(babası) olan … …’nun kendi hissesine düşen yeri adi senetle dava dışı …’ya sattığını ve geçersiz bu satışa dayanarak tespitin … adına yapıldığını, itiraz üzerine tapulama mahkemesinin 1979/170 Esas sayılı dava dosyasında yapılan yargılama sırasında çekişmeli 813 parsel sayılı taşınmazın kök muris İbrahim …’na ait olduğunun dosya kapsamıyla tespit edildiğini; ancak tapulama mahkemesinin anılan dava dosyasının tebligat noksanlıkları nedeniyle … Müdürlüğü’ne iadesine karar verilmesi üzerine … Komisyonu’nun 9.12.2005 tarih ve 3 numaralı kararı ile 813 parselin … Komisyonu’nun 1978/108 sayılı kararı gibi askı ilanına alınmasına karar verildiğini belirterek 17.1.2006 tarihinde kesinleşen … komisyon kararı sonucunda 813 parselden ifrazen … adına tespit ve tesciline karar verilen 1178 parsel sayılı taşınmaza yönelik olarak kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile birlikte tapu kaydına da dayanarak dava açmıştır.
Çekişmeli taşınmazın ifrazdan önceki tesis … parseli olan 813 parsel numaralı taşınmaz 119 tahrir nolu vergi kaydı ile İbrahim Kuş’un zilyetliğinde iken, bu şahsın taşınmazı 1963 yılında haricen …’ya sattığı ve taşınmazla alakasını kestiği, uygulanan vergi kaydının güney hududu “tepe ve mera” okumakta ise de aslında kayalık olduğu ve malikin zuhur eden miktar fazlalığı üzerinde kazandırıcı zamanaşımı ile zilyet ve tasarrufunda bulunduğu yazılarak 22.200 metrekare yüzölçümlü olarak … adına tespit edildikten sonra, muris İbrahim …’nun bir kısım mirasçıları vs. tarafından tespite yapılan itiraz üzerine … Komisyonu’nun 1978/108 sayılı kararı ile, çekişmeli 813 parselin esasen tapulu olduğu ve tapu kaydı hudutlarında eşhası mütegayyibe ismi olduğundan miktarı ile muteber olduğu, kayıt maliki mirasçılarının bu yerleri tespit maliki (…’ya) 15 yıl önce sattıkları gerekçesiyle bu taşınmazın kayıt miktar fazlası olan 14.200 metrekaresinin aynı adanın son parsel numarası verilmek suretiyle … adına, kayıt miktarı olan 8.000 metrekaresinin ise 813 parsel numarası altında tespit maliki … adına tesciline karar verilmiş ve neticeten … komisyonunun 09.12.2005 tarih ve 3 numaralı kararı ile 813 parselin … Komisyonu’nun 1978/108 sayılı kararı gibi askı ilanına alınmasına karar verilmiş ve bu karar 17.01.2006 tarihinde kesinleşmekle … adına miktar fazlası olarak komisyonca tespit edilen bölüm iş bu davaya konu 1178 parsel numarası altında tapuya tescil edilmiştir. Hal böyle olunca, taraflar arasındaki uyuşmazlığın çözümü için tapulama komisyon kararında bahsi geçen ve komisyonca çekişmeli taşınmazın ifrazen geldiği 813 parsele uygulanan tapu kayıtlarının getirtilerek çekişmeli taşınmaza yahut bir bölümüne uyup uymadığının denetlenmesi, çekişmeli taşınmaza uyuyor ise miktar fazlasının kazanılıp kazanılamayacağının tartışılıp değerlendirilmesi gerekirken, mahkemece bu hususta hiç bir araştırma ve inceleme yapılmamış olması, yine 813 parsel sayılı taşınmazın tespitine esas vergi kaydının güney hududunun “tepe ve mera” okuduğu ve davacı tarafça da dayanılan ve tapulama mahkemesinin 1979/170 Esas, 1987/45 Karar sayılı dosyasında yapılan keşiflerde alınan bir takım beyanlarda çekişmeli taşınmazın güneyinde tepe ve meranın mevcut bulunduğu belirtildiği halde, bu hususta da bir inceleme ve araştırma yapılmadan ve davacıların dayandığı Mart 1935 tarih 4 ve 7 numaralı tapu kayıtları dahi getirtilip değerlendirilmeden yalnızca zilyetliğe değer verilmek suretiyle yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.
O halde mahkemece, doğru sonuca varılabilmesi için öncelikle davacı tarafça dayanılan tapu kaydı ve komşu parsellere uygulanan tapu ve/veya vergi kayıtları ile çekişmeli taşınmazın … tespitine esas 119 numaralı tahrir kaydı ve 813 parselin … komisyonu tespitine esas tapu kayıtları ilk tesisinden itibaren bütün tedavülleri ile birlikte getirtilmeli, bundan sonra taşınmaz başında yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen ve davada yararı bulunmayan şahıslar arasından aynı ve komşu köylerden seçilecek yerel bilirkişi, taraf tanıkları hazır olduğu halde yeniden keşif yapılmalı; keşif sırasında davacının dayandığı tapu kaydı ve çekişmeli taşınmazın … komisyon tespitine esas tapu kaydı ile tespite esas vergi kaydı yerel bilirkişi aracılığı ile yöntemince uygulanmalı, dayanak tüm tapu kayıtlarının ve vergi kaydının çekişmeli taşınmazı kapsayıp kapsamadığı ve kapsamlarının neresi olduğu, hudutlarında okunan kaçak ve yitik kişi yerlerinin ve vergi kaydında okunan mera yerinin neresi olduğu ayrı ayrı belirlenmeye çalışılmalı, bu hususlar belirlenirken, dosya arasında bulunan Tapulama Mahkemesi’nin 1979/170 Esas sayılı dosyasındaki keşif beyanlarından da yararlanılmalı ve bu beyanlar tanık ve mahalli bilirkişilere okunarak bilgilerine başvurulmak suretiyle, tapu kayıtlarının kapsamları, hudutlarında yer alan sabit sınırlardan başlanılmak suretiyle belirlenmeye çalışılmalı ve fen bilirkişisinden, dava dışı 813 parsel ve bu parselden ifrazen oluşan davaya konu 1178 parsel sayılı taşınmazı bir arada değerlendiren ve tapu kayıt uygulamasını gösteren, keşfi takibe elverişli rapor alınmalı; davacıların dayanağı tapu kayıtlarının, dava dışı 813 parsel sayılı taşınmazı kapsaması halinde, çekişme konusu 1178 parsel sayılı taşınmazın 3402 sayılı Kanun’un 18/2. maddesi uyarınca devlete kalan yerlerden olup olmadığı yahut meradan açma olup olmadığı, dolayısıyla zilyetlikle kazanımı mümkün yerlerden olup olmadığı değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek, eksik incelemeyle yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, davalı … vekilinin temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulüyle hükmün BOZULMASINA, 20.12.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.