YARGITAY KARARI
DAİRE : 16. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2016/4522
KARAR NO : 2018/5844
KARAR TARİHİ : 16.10.2018
MAHKEMESİ :… MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : … TESPİTİNE İTİRAZ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay’ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
… sırasında Iğdır, … (Sıçanlı) köyü çalışma alanında bulunan 155 parsel sayılı 10.000 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz zilyedi lehine kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği süresinin dolmadığı ve devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olduğu belirtilerek … adına tespit edilmiştir. … komisyonunca … Yaman’ın itirazının kabulüne taşınmazın … Yaman adına tespitine karar verilmiştir. Davacı … çekişmeli taşınmazın devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olduğu iddiası ile dava açmıştır. Mahkemece usule ilişkin bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın reddine, çekişmeli taşınmazın … Yaman mirasçıları adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, … vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Taraflar arasındaki çekişme, dava konusu taşınmaz üzerindeki imar-ihyanın tamamlanıp tamamlanmadığı, dava konusu taşınmazın tarım arazisi niteliğini kazanıp kazanmadığı ile tarım arazisi niteliğini kazanmışsa davalı taraf yararına 3402 sayılı … Kanunu’nun 14 ve 17. maddelerinde öngörülen zilyetlikle mülk edinme şartlarının oluşup oluşmadığı hususlarındadır. Mahkemece, çekişmeli taşınmazın tarım arazisi niteliğinde olduğu ve tespit gününe kadar davalı taraf yararına 3402 sayılı … Kanunu’nun 14. maddesinde öngörülen zilyetlikle mülk edinme şartlarının oluştuğu gerekçesiyle yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de yapılan araştırma ve inceleme hüküm için yeterli bulunmamaktadır. Mahkemece iddia ve savunmanın açıklığa kavuşturulması için yapılan ilk keşif sonucu düzenlenen ziraat bilirkişi raporunda taşınmazın taşlık kayalık olduğu, ikinci keşif sonucu düzenlenen ziraat bilirkişi heyet raporu ile zilyetliğin tespitten geriye 20 yıl önce tamamlandığı rapor edilmiştir. Bu durumda her iki ziraat bilirkişi raporunun birbiri ile çeliştiği anlaşılmasına rağmen mahkemece ortaya çıkan bu çelişki giderilmemiştir. Yetersiz araştırma ve soruşturma ile hüküm kurulamaz.
Doğru sonuca ulaşılabilmesi için, öncelikle Harita Genel Komutanlığı’ndan taşınmazın bulunduğu yere ait tespit tarihinden geriye doğru 15-20-25 yıl öncesine ait üç ayrı zamanda çekilmiş streoskopik hava fotoğrafları bulunup bulunmadığı sorulmalı, varsa getirtilmeli; yine aynı tarihler arasında düzenlenen fotoplan, fotometrik ve fotogrametrik paftalar ilgili kurumlardan getirtilerek dosya içine konulmalı, ardından taşınmaz başında jeodezi ya da fotogrametri mühendisi ve ziraat fakültelerinin toprak bölümü öğretim üyelerinden seçilecek üç kişilik ziraat bilirkişi kurulundan oluşturulacak bilirkişi kurulu huzuruyla yeniden keşif yapılmalı, keşif sırasında dinlenilecek tarafsız yerel bilirkişiler ve taraf tanıklarından taşınmazın öncesinin ne olduğu, taşınmaz üzerinde zilyetliğin bulunup bulunmadığı, varsa hangi tarihte ve ne zaman başladığı, zilyetliğin sürdürülüş biçimi, kimden kime ve nasıl intikal ettiği etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişiye hava fotoğrafları üzerinde streoskopik inceleme yaptırılmalı, ziraat bilirkişi kurulundan çekişmeli taşınmazın belirtilen iktisap evresi içindeki niteliği ve kullanım durumunu kesin olarak belirleyen raporlar alınmalı, taşınmaz ve çevresinin yakın plan ve panoramik fotoğrafları çektirilip mahkemece onaylandıktan sonra dosya arasına konulmalı, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Eksik incelemeyle yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, davacı … vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulüyle hükmün BOZULMASINA,16.10.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.
T/Ö