YARGITAY KARARI
DAİRE : 16. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2016/448
KARAR NO : 2018/6341
KARAR TARİHİ : 05.11.2018

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay’ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
… sonucunda, … İlçesi … Köyü çalışma alanında bulunan 102 ada 18 parsel sayılı 2.404,01 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz tapu kaydına dayanılarak davalı … Köyü Tüzel Kişiliği adına, 110 ada 66 parsel sayılı 4.277,12 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz ise devletin hüküm ve tasarrufu altındaki tarım alanına dönüştürülmesi mümkün olan yerlerden olduğu gerekçesiyle ham toprak vasfıyla davalı … adına tespit ve tescil edilmiştir. Davacı …, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak çekişmeli 102 ada 18 parsel sayılı taşınmazın bir bölümü, 110 ada 66 parsel sayılı taşınmazın ise tamamı hakkında tapu iptali ve tescil istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı … tarafından temyiz edilmiştir.
1- Dosya içeriğine, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacının yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle 102 ada 18 parsel sayılı taşınmaz yönünden usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA,
2- Dava konusu 110 ada 66 parsel sayılı taşınmaza ilişkin hükme yönelik temyiz itirazları bakımından yapılan incelemede; Mahkemece, davacı taraf yararına zilyetlikle iktisap koşullarının oluşmadığı kabul edilerek yazılı şekilde karar verilmiş ise de, yapılan inceleme, araştırma ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Bir arazinin kullanım süresi ile niteliğini ve varsa üzerindeki imar-ihya işlemlerinin tamamlandığı tarihi en iyi belirleme yöntemi hava fotoğraflarıdır. Hava fotoğraflarının dosya arasına konulması ve bu fotoğrafların stereoskop aletiyle incelenmesi gerekir. Stereoskopik çift hava fotoğrafı, bir stereoskop altında incelendiğinde arazinin üç boyutlu görülmesi, taşınmazın çekim tarihindeki sınırlarının ve niteliğinin belirlenebilmesi, bu yolla kullanılan ve kullanılmayan alanların net bir biçimde tespitinin yapılabilmesi mümkündür. Hal böyle olmasına rağmen mahkemece uyuşmazlığın çözüme kavuşturulmasında hava fotoğraflarından yararlanılmamış, çekişmeli taşınmaza komşu parsellerin … tespit tutanakları ve varsa dayanakları, hükmen yada ihdasen oluşan tapu kayıtları bulunmakta ise oluşumlarına ilişkin ilam, belge ve haritalar, davalı olanlar bulunmakta ise dava dosyaları getirtilip incelenmemiş, mahallinde yapılan keşifte tespit bilirkişilerinin beyanlarına başvurulmamış, ziraat bilirkişisinin taraflar arasındaki uyuşmazlığı çözmekten uzak ve hüküm kurmaya elverişli bulunmayan raporuna dayanılarak karar verilmiştir. Böylesine eksik ve yetersiz bir incelemeye dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca, sağlıklı bir sonuca varılabilmesi için, öncelikle … tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait farklı tarihlerde çekilmiş en az üç adet stereoskopik çift hava fotoğrafı ile aynı tarihler arasında düzenlenen fotoplan, fotometrik ve fotogrametrik paftalar, hava fotoğrafları kullanılarak üretilmiş memleket haritaları ile temin edilebilen en eski ve yeni tarihli uydu fotoğrafları dosya arasına konulmalı, çekişmeli taşınmaza komşu tüm parsellerin … tespit tutanakları ve varsa dayanakları, hükmen yada ihdasen oluşan tapu kayıtları bulunmakta ise oluşumlarına ilişkin ilam, belge ve haritalar, davalı olanlar bulunmakta ise dava dosyaları getirtilmeli, dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek üç kişilik yerel bilirkişi kurulu, tespit bilirkişilerinin tümü ve taraf tanıkları ile bir fen, bir jeodezi ve fotoğrametri mühendisi ile üç kişilik ziraat mühendisinden oluşacak bilirkişi kurulunun huzuruyla keşif yapılmalıdır.
Yapılacak keşifte, yerel bilirkişiler ve taraf tanıklarından çekişmeli taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, kime ait olduğu, kimden kime ne şekilde intikal ettiği, evveliyatı itibariyle mera, yaylak, otlak gibi kamunun ortak kullandığı yerlerden ya da imar-ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığı, imar-ihyaya muhtaç yerlerden ise ihya çalışmalarına en erken ne zaman başlanıldığı ve imar-ihyanın ne zaman tamamlandığı, taşınmaz üzerindeki zilyetliğin hangi tasarruflarla kim tarafından ne şekilde sürdürüldüğü, taşınmazın sınırlarında geçmişten bugüne kadar herhangi bir değişiklik olup olmadığı hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, bilirkişi ve tanık beyanları arasında çelişki olduğu takdirde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişki giderilmeli, tespite aykırı sonuca ulaşılması halinde tespit bilirkişileri tanık sıfatıyla dinlenilmeli, ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan çekişmeli taşınmazın eğimini, niteliğini, toprak yapısını, bitki örtüsünü, evveliyatı itibariyle mera, yaylak, otlak gibi kamu orta mallarından yada imar-ihya gerektiren yerlerden olup olmadığını, imar-ihya gerektiren yerlerden ise imar-ihyanın hangi tarihte başlayıp tamamlandığını, ekonomik amaca uygun zilyetliğin hangi tarihten beri hangi tasarruflar ile sürdürüldüğünü ve çekişmeli taşınmazın kullanım durumunu kesin olarak belirleyen, bilimsel verilere dayalı ve komşu taşınmazlarla mukayese edilecek şekilde düzenlenmiş rapor aldırılmalı, çekişmeli taşınmaz ve çevresinin yakın plan panoramik fotoğrafları çektirilip fotoğraflar üzerinde çekişmeli taşınmaz sınırları kabaca işaretlettirilmeli, jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişiye yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş hava fotoğrafları üzerinde stereoskop aletiyle inceleme yaptırılarak; çekişmeli taşınmazın önceki ve şimdiki niteliğini, mera, yaylak ya da otlak gibi kamu orta malı niteliğinde olup olmadığını, sınırlarını, taşınmaz üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini, varsa imar-ihyanın tamamlanma tarihini açıklayan rapor düzenlettirilmeli, sunulan raporda çekişmeli taşınmazın memleket haritası ve uydu fotoğrafları üzerindeki konumu gösterilmeli; fen bilirkişisinden keşfi takibe ve denetlemeye imkan verir ayrıntılı rapor ve kroki aldırılmalı, mahalli bilirkişi ve tanık beyanları, teknik raporlar ile komşu parsel tutanakları ve dayanak kayıtlarıyla denetlenmeli, bundan sonra toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar göz ardı edilerek yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, davacının temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 05.11.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.