YARGITAY KARARI
DAİRE : 16. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2016/4281
KARAR NO : 2018/7560
KARAR TARİHİ : 10.12.2018
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay’ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; yapılan araştırma ve incelemenin yetersiz olduğu belirtilerek “hüküm tarihinden sonra yürürlüğe giren 6360 sayılı Yasa uyarınca … Belediyesi Büyükşehir Belediyesine dönüştürüldüğüne göre Büyükşehir Belediye ve İlçe Belediye Tüzel Kişiliği’nin davaya dahil edilmesi suretiyle taraf koşulu sağlanması, daha sonra dava konusu taşınmazın … adına oluşturulan tapu kaydının oluşturulduğu 2004 yılından geriye doğru 15-20-25 yıl öncesine ait stereoskopik hava fotoğrafları getirtilip fotogrametri ve jeodezi mühendisi bilirkişi aracılığıyla incelenmesi, çekişme konusu taşınmazın sırası ile değişik tarihlerdeki hava fotoğraflarına göre niteliğinin gösterilmesi, bu yerde imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığının ve tamamlandığının, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesine çalışılması, dosyadaki tanık ve yerel bilirkişi ifadeleri de bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan söz konusu bilirkişi raporlarıyla denetlenmesi, daha sonra iddia ve savunma çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi” gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda da…ın kabulüne, 3958 sayılı parselin 03.06.2013 tarihli fen bilirkişi raporunda gösterilen 21.125,00 metrekarelik bölümün davacı … adına tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı … vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, dava konusu taşınmazlarda davacı yararına 3402 sayılı … Kanunu’nun 14. maddesinde öngörülen koşulların gerçekleştiği kabul edilmek suretiyle hüküm kurulmuş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama karar için yeterli bulunmamaktadır. Mahkemece Yargıtay bozma ilamına uyulduğuna göre, bozma ilamında işaret edilen hususların eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Bozmaya uyulmakla, taraflar yararına usuli kazanılmış hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma gereklerinin yerine getirilmesi zorunludur. Mahkemece bozma ilamına uyulduğu halde, dava konusu taşınmazın … adına oluşturulan tapu kaydının oluşturulduğu 2004 yılından geriye doğru 15-20-25 yıl öncesine ait stereoskopik hava fotoğrafları getirtilip jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi aracılığıyla incelenmesi, çekişme konusu taşınmazın sırası ile değişik tarihlerdeki hava fotoğraflarına göre niteliğinin gösterilmesi, bu yerde imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığının ve tamamlandığının, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesine çalışılması gerekirken, uyuşmazlığın çözümüne etkili olmayan 1958 yılına ait hava fotoğrafı ile taşınmazın öncesine ait bilgi vermeyen 2001 yılı hava fotoğrafı incelemesi yapılmıştır.
Hal böyle olunca, sağlıklı sonuca varılabilmesi için, öncelikle, çekişmeli taşınmazın idari yoldan … adına tapu kaydının oluşturulduğu 2004 tarihten 15-20-25 yıl öncesine ilişkin stereoskopik hava fotoğrafları ilgili yerlerden getirtilerek dosya ikmal edilmeli, bundan sonra, mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, jeodezi ve fotogrametri mühendisi, 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu ve teknik bilirkişinin katılımı ile yeniden keşif icra edilmelidir. Mahallinde yapılacak keşif sırasında yerel bilirkişi ve tanıklardan, dava konusu taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandığı, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, imar-ihyaya konu edilip edilmediği, imar-ihyaya konu edilmiş ise imar-ihyanın ne zaman başlayıp bitirildiği etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı; komşu taşınmazların dayanak kayıtlarının dava konusu taşınmazın yönünü ne okuduğu belirlenmeli; bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli; dinlenen yerel bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişkiler giderilmeye çalışılmalı; ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan taşınmaz bölümünün toprak yapısını ve niteliğini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, taşınmaz üzerindeki bitki örtüsünü, taşınmazın imar-ihyaya konu olmaya başladığı ve imar-ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir ve komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarını da içerir ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiden ise yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik üç adet hava fotoğrafının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde taşınmazın sınırlarını ve niteliğini, taşınmazda imar-ihya tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor alınmalı, … tapusunun oluşum tarihi olan 2004 yılına kadar davacı lehine zilyetlikle edinme koşullarının oluşup oluşmadığı kesin olarak belirlenmeli; teknik bilirkişiye keşfi takibe elverişli, dava konusu taşınmazı, komşularıyla birlikte gösterir krokili rapor düzenlettirilmeli, bundan sonra toplanan ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece, belirtilen hususlar göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olduğu gibi, kabule göre (A) bölümünün tapu kaydı iptal edilmeden davacı adına tesciline karar verilmesi de isabetsiz olup, davalı … vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, 10.12.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.