YARGITAY KARARI
DAİRE : 16. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2016/4240
KARAR NO : 2018/7559
KARAR TARİHİ : 10.12.2018
MAHKEMESİ :… MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : … TESPİTİNE İTİRAZ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay’ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
… sırasında … İlçesi Oymaağaç Köyü çalışma alanında bulunan 132 ada 145 parsel sayılı 281.196,62 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan ve ekonomik yarar sağlanması mümkün olan yerlerden olduğu belirtilerek … adına tespit edilmiştir. Davacı …, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği iddiasına dayanarak dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, 16.10.2015 tarihli fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 5.056,56 metrekare bölümün tespitinin iptali ile davacı … mirasçıları adına payları oranında tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı … temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, davacı … lehine kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile taşınmaz edinme koşullarının gerçekleştiği kabul edilmek suretiyle yazılı şekilde karar verilmiş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Bir arazinin kullanım süresi ile niteliğini ve üzerindeki imar-ihya işlemlerinin tamamlandığı tarihi en iyi belirleme yöntemi hava fotoğrafları olduğu halde hava fotoğraflarından yararlanılmamış; tek ziraatçi bilirkişi tarafından yapılan inceleme ile yetinilmiş; raporda taşınmazın güney tarafının geçen dere nedeniyle tarıma elverişli olmadığı belirtildiği halde krokide dere işaretlenmemiş ve jeolog bilirkişiden taşınmazın niteliği konusunda görüş alınmamış; ayrıca davaya konu taşınmaza komşu taşınmazlara ait kayıtlar getirtilerek dava konusu taşınmaz yönünü ne okudukları da saptanılmamıştır.
Hal böyle olunca, sağlıklı sonuca varılabilmesi için, öncelikle, komşu taşınmazların tutanak örnekleri ile varsa dayanak belgeleri ve çekişmeli taşınmazın tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ilişkin stereoskopik hava fotoğrafları ilgili yerlerden getirtilerek dosya ikmal edilmeli, bundan sonra, mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, jeodezi ve fotogrametri mühendisi, 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu, jeolog bilirkişi ve teknik bilirkişinin katılımı ile yeniden keşif icra edilmelidir. Mahallinde yapılacak keşif sırasında yerel bilirkişi ve tanıklardan; dava konusu taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandığı, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, taşınmazın öncesi imar-ihyaya konu edilecek yerlerden ise imar-ihyaya konu edilip edilmediği, imar-ihyaya konu edilmiş ise ihyanın ne zaman başlayıp bitirildiği etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı; komşu taşınmazların dayanak kayıtlarının dava konusu taşınmazın yönünü ne okuduğu belirlenmeli; bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli; tespite aykırı sonuca ulaşılması halinde tespit bilirkişileri tanık sıfatıyla taşınmaz başında dinlenmeli, dinlenen yerel bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişkiler giderilmeye çalışılmalı; ziraatçi bilirkişi kurulundan ve jeolog bilirkişiden taşınmaz bölümünün toprak yapısını ve niteliğini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, taşınmaz üzerindeki bitki örtüsünü, taşınmazın öncesi imar-ihyaya konu edilecek yerlerden ise taşınmazın imar-ihyaya konu olmaya başladığı ve imar-ihyanın tamamlandığı tarihi, halen bir bölümünün dere yatağı ya da dere yatağı etkisinde bir yer olup olmadığını bildirir ve komşu parsellerle karşılaştırmalı rapor alınmalı, jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiden ise yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik üç adet hava fotoğrafının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde taşınmazın sınırlarını ve niteliğini, taşınmazda imar-ihya tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor alınmalı; teknik bilirkişiye keşfi takibe elverişli, dava konusu taşınmazı, komşularıyla birlikte gösterir krokili rapor düzenlettirilmeli ve ziraat bilirkişi raporunda belirtilen derenin krokide gösterilmesi ve ayrıca taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarının rapora eklenmesi istenmeli, bundan sonra toplanan ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 10.12.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.