YARGITAY KARARI
DAİRE : 16. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2016/4085
KARAR NO : 2018/7556
KARAR TARİHİ : 10.12.2018
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay’ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı, … İlçesi Durucasu Köyü çalışma alanında bulunan ve … sırasında tespit harici bırakılan taşınmazın bir bölümü hakkında irsen intikal ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği iddiasına dayanarak tescil istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 1.757,89 metrekare, (B) harfi ile gösterilen 6.066,05 metrekare, (D) harfi ile gösterilen 423,20 metrekare ve (E) harfi ile gösterilen 518,47 metrekarelik bölümlerin davacı … adına tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı … vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece; fen bilirkişisinin raporunda (A), (B), (D) ve (E ) harfi ile gösterilen bölümler üzerinde davacı lehine zilyetlikle edinim koşullarının oluştuğu gerekçesi ile yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de, davacı taşınmazın babasından kaldığını beyan etmesine rağmen bu taşınmazın babasından kendisine nasıl intikal ettiği araştırılmamış, çekişmeli taşınmazların imar planı kapsamında kalıp kalmadığı üzerinde durulmamış, uyuşmazlığın çözümünde hava fotoğraflarından yararlanılmasına karşın taşınmazın öncesine ait bilgi vermeyen 1999 yılına ait hava fotoğrafının incelenmesiyle ve tek kişilik ziraat bilirkişi raporu ile yetinilmiş, taşınmazlar üzerindeki zilyetlik durumu ve taşınmazların niteliği kesin olarak belirlenmemiş, çekişmeli taşınmaz bölümlerine ait fotoğraflar dosya arasına CD içerisinde alınmış ise de bu fotoğrafların hangi bölüme ait olduğu belirtilmemiştir. Bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için mahkemece öncelikle, davacıdan çekişmeli taşınmaz bölümünün muris babasından kendisine ne şekilde intikal ettiği konusunda açıklama istenmeli, taksim, bağış, satış vs. gibi nedenlerden birine dayanması durumunda, kendisine bu hususun kanıtlamasına ilişkin delillerini sunması için süre ve imkan tanınmalı, bu şekilde davacının aktif dava ehliyetinin bulunduğu sonucuna varılması halinde; çekişmeli taşınmazların imar planı sınırları içinde kalıp kalmadığı, imar planı sınırları içinde kalıyorsa hangi yıl imar planı sınırları içine alındıkları ve imar planının kesinleşip kesinleşmediği … Belediye Başkanlığı ve …Büyükşehir Belediye Başkanlığı’ndan sorularak alınacak yazı cevabı ile tüm plan ve haritaları dosyasına konulmalı, taşınmazlar imar planı kapsamında ise imar planı onay tarihinden, değilse dava tarihi olan 2014 yılından 15-20-25 yıl öncesine ait 3 ayrı dönemde çekilmiş stereoskopik hava fotoğrafları Harita Genel Komutanlığından getirtilip dosya ikmal edildikten sonra, mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, jeodezi ve fotogrametri mühendisi, teknik bilirkişi ve 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu katılımı ile keşif yapılmalıdır. Taşınmazlar başında yapılacak keşif sırasında yerel bilirkişi ve taraf tanıklarından, çekişmeli taşınmazların önceki ve şimdiki niteliği, ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandığı, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, öncesi imar-ihyaya konu edilecek yerlerden ise imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığı ve tamamlandığı etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı; yerel bilirkişi ve tanıkların sözleri arasında doğabilecek çelişkiler, gerektiğinde yüzleştirme yapılarak yöntemince giderilmeli, bilirkişi ve tanık sözleri, komşu taşınmazların tutanak ve dayanaklarıyla denetlenmeli; teknik bilirkişiye yerel bilirkişi ve tanıkların gösterdiği sınırlar haritasında işaretlettirilmeli, 3 kişilik ziraat bilirkişi kurulundan çekişmeli taşınmazın eğimini, niteliğini, toprak yapısını, bitki örtüsünü, taşınmaz üzerindeki ağaçların cinsini, adedini ve yaşını, taşınmazın imar-ihyasının hangi tarihte tamamlandığını, taşınmaz üzerinde ekonomik amaçlı zilyetliğe ne zaman başlanıldığını ve taşınmazın kullanım durumunu kesin olarak belirleyen bilimsel verilere dayalı, önceki ziraat bilirkişi raporunu da irdeleyen ve sınırındaki taşınmazlarla mukayese edilecek şekilde ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiden yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik üç adet hava fotoğrafının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde taşınmazın sınırlarını ve niteliğini, taşınmaz üzerinde imar-ihya tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor alınmalı; HMK’nın 290/2. maddesi uyarınca keşfe götürülecek bir fotoğrafçı aracılığıyla raporlarda belirtilen hususların somutlaştırılması için, taşınmaz ve çevresini tüm yönleriyle gösterecek şekilde taşınmaz ve çevresinin yakın plan fotoğrafları çektirilip fotoğraflar üzerinde çekişmeli taşınmaz bölümleri kabaca işaretlettirilmeli ve mahkemece onaylanmasını müteakip dosya arasına konulmalı; dava konusu yerin öncesi imar-ihyaya konu edilecek yerlerden ise taşınmazlar üzerine sadece ev yapılmış olmasının imar-ihya sayılamayacağı göz önünde bulundurulmalı, 3402 sayılı Yasa’nın 14 ve 17. maddesinde öngörülen koşulların davacı taraf yararına gerçekleşmiş olup olmadığı değerlendirilmeli ve sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek eksik incelemeyle yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, 10.12.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.