YARGITAY KARARI
DAİRE : 16. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2016/3664
KARAR NO : 2018/8096
KARAR TARİHİ : 24.12.2018
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TESCİL
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay’ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacılar, … İlçesi Aşağıdudullu Mahallesi çalışma alanında bulunan ve … sırasında tespit harici bırakılan taşınmazın bir bölümü hakkında irsen intikal ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği iddiasına dayanarak tescil istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, çekişmeli taşınmazın 20.10.2013 tarihli fen bilirkişi raporunda (C ) ve (D) harfleri ile gösterilen bölümlerinin 4/16 payın …, 3/16’şar payın ise …, …, … ve … adına tesciline karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili, davalı … vekili ve … vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, tescil harici taşınmazla ilgili olarak 4721 sayılı TMK 713/1 maddesi gereğince açılan tescil davası olup, mahkemece, çekişmeli taşınmaz üzerinde davacı lehine zilyetlikle edinim koşullarının oluştuğu gerekçesi ile yazılı şekilde karar verilmiştir. Ne var ki kadastroca tescil harici bırakılan yerler için açılan tescil davalarının 4721 sayılı TMK’nın 713/3. maddesi uyarınca davanın yasal hasım konumunda olan … ve ilgili Kamu Tüzel Kişiliğine birlikte yöneltilmesi zorunludur. Yasal hasım konumundaki tüzel kişiler davaya dahil edilmeden yargılamaya devamla hüküm kurulması mümkün değildir. Somut olayda … ve … taraf olmakla beraber tescili istenilen taşınmaz…Büyükşehir Belediyesi kapsamında olduğundan Büyükşehir Belediyesi de yasal hasım olduğu halde davaya dahil edilmemiştir. Bu nedenle davada taraf teşkilinin sağlandığından söz edilemez. Taraf teşkili dava şartlarından olup, bu şart sağlanmadan davanın esasına girilemez.
Öte yandan yapılan araştırma ve inceleme de hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Çekişmeli taşınmazın hangi tarihte imar planına alındığı, planın kesinleşip kesinleşmediği araştarılmadığı gibi sınırda … olduğu halde yöntemince … tahdit haritaları uyglanıp, … araştırması yapılmamış taşınmazın niteliğinin ne olduğu, öncesinin imar-ihyası gereken yerlerden olup olmadığı belirlenmemiştir.
Hal böyle olunca, mahkemece öncelikle…Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nı davaya dahil etmesi için davacı tarafa süre verilmeli, taraf teşkilinin sağlanması halinde dahili davalıya davaya ilişkin savunmalarını ve delillerini sunmaları bakımından imkan tanınmalı, göstermeleri halinde tüm delilleri toplanmalı, bundan sonra … Müdürlüğünden çekişmeli taşınmazın hangi tarihte ve hangi sebeple tescil harici bırakıldığı hususu sorularak araştırılmalı, taşınmazın imar planı kapsamında olup olmadığı, imar planı kapsamında ise imar planının onay ve kesinleşme tarihleri ilgili mercilerden sorularak saptanmalı ve çekişmeli taşınmazın bulunduğu alana ilişkin imar planının bir örneği dosya arasına konulmalı, imar planının dava tarihinden önce kesinleşmiş ise bu tarihten, aksi halde dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait stereoskopik hava fotoğraflarının tarihleri açıkça yazılmak suretiyle en az üç tanesi Harita Genel Komutanlığından getirtilmeli, dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, fen bilirkişisi, jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişisi ile 3 kişilik … bilirkişi kurulu heyeti huzuruyla yeniden keşif yapılmalıdır. Yapılacak keşifte, yerel bilirkişi ve tanıklardan taşınmazın öncesinin kime ait olduğu, kimden intikal ettiği ve ne şekilde kullanıldığı, taşınmazın imar-ihyaya konu edilip edilmediği, edilmiş ise imar-ihyanın hangi tarihte başlayıp ne zaman tamamlandığı hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalıdır. Fen bilirkişisi ile jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişisine hava fotoğrafları üzerinde stereoskopik inceleme yaptırılmalı, dava konusu taşınmazın konumu bilirkişiler tarafından hava fotoğrafı üzerinde gösterilmeli, bilirkişilerden keşfi izlemeye elverişli ayrıntılı harita ve rapor düzenlemeleri istenilmeli, çekişmeli taşınmazın imar planı kapsamında olduğunun anlaşılması halinde 3402 sayılı Kanun’un 17. maddesi göz önüne alınarak imar planının onay tarihinden önce 3402 sayılı Yasa’nın 14 ve 17. maddesinde öngörülen koşulların davacı taraf yararına gerçekleşmiş olup olmadığı belirlenmeli, … bilirkişi kurulundan bölgede … tahdidinin ne zaman yapılıp kesinleştiği, taşınmazın tahdit dışında bırakılıp bırakılmadığı, ormandan açılıp açılmadığı, … sayılan yerlerden olup olmadığı hususunda ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; kadastroca tescil harici bırakılan yerler için açılan tescil davalarında TMK’nın 713/4 ve 5. fıkraları gereğince keşif sonucu elde edilen bilirkişinin rapor ve krokisine göre gerekli ilanların yöntemine uygun bir biçimde yapılması, yasal 3 aylık sürenin dolmasının beklenilmesi ve ilanın yapıldığı gazete ile ilan tutanaklarının dosya arasına konulması gerektiği de göz önüne alınmalı, bundan sonra iddia ve savunma çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece; belirtilen hususlar gözetilmeden yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olduğu gibi, kabule göre de (C) harfi ile gösterilen bölümün 99 parsel sayılı taşınmaz sınırları içersinde kaldığı belirlendiği ve bu bölüm yönünden usulüne uygun açılmış bir dava bulunmadığı halde bu bölüm yönünden tescil hükmü kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden belediyeye iadesine, 24.12.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.