YARGITAY KARARI
DAİRE : 16. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2016/3281
KARAR NO : 2018/6117
KARAR TARİHİ : 22.10.2018
MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
KANUN YOLU : TEMYİZ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay’ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; “Harita Genel Komutanlığı’ndan tespit tarihinden geriye doğru 20-30 yıl öncesine ait iki tane hava fotoğrafı ile İl Kadastro Müdürlüğü’nden aynı yılları kapsayacak şekilde düzenlenen fotoplan, fotogrametrik ve fotometrik paftaların getirtilmesi, mahallinde ziraat mühendisi, jeodezi ve fotogrametri mühendisi, fen bilirkişisinden oluşacak bilirkişi kurulu huzuruyla yeniden keşif yapılarak belirtilen hava fotoğrafları ile paftaların uygulaması sonucu çekişme konusu taşınmazın niteliğinin, imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığının ve tamamlanıp tamamlanmadığının, tamamlanmış ise tarihinin, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesi, tanık ve bilirkişi ifadelerinin de bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan söz konusu bilirkişi raporuyla denetlenmesi, iddia ve savunmalar çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek karar verilmesi” gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, 22.10.2015 tarihli uzman fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 12.260,90 metrekarelik kısmının tapusunun iptali ile davacı … adına tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyulduğu halde bozma gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Bozmaya uyulmakla bozma ilamı lehine olan taraf lehine usulü müktesep hak teşkil eder. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma gereklerinin tam ve eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Önceki tarihli bozma ilamında çekişmeli taşınmaza ait dava tarihinden geriye doğru 20-30 yıl öncesine ait hava fotoğraflarının incelenmesi gereğine değinilmiştir. Mahkemece her ne kadar bozma ilamına uyularak 1962, 1985 ve 1999 tarihli hava fotoğrafları üzerinden harita mühendisi bilirkişiye inceleme yatırılmış ise de, belirtilen tarihlerde çekişmeli taşınmaz üzerinde imar ihya faaliyetine başlanılıp başlanılmadığı ve imar- ihya işleminin hangi tarihte tamamlandığı, taşınmaza ne zamandan beri zilyet olunduğu yönleri açıklanmadığı gibi, ziraat bilirkişi raporunda da taşınmazın niteliği ve kullanım şekli, imar-ihyanın tamamlanıp tamamlanmadığı hususları belirtilmediği gibi fen bilirkişisinin önceki hükme esas alınan bölümün yüzölçümü yönünden son hükme esas alınan bilirkişi raporundaki farklılık üzerinde de durulmamıştır. Eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca; mahallinde elverdiğince yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile üç kişilik ziraat bilirkişi kurulu, fen bilirkişisi, jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı, dosya arasında bulunan stereoskopik çift hava fotoğrafları jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiye tevdi edilerek stereoskop aletiyle incelemesi yaptırılmalı, bu inceleme sırasında temin edilebilen en eski tarihli uydu fotoğraflarından yararlanılmalı, çekişmeli taşınmazın önceki ve şimdiki niteliğinin, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığının, varsa imar-ihya çalışmalarının tamamlanma tarihinin, zilyetliğin sürdürülüş şekli ve süresinin belirlenmesine yönelik rapor alınmalı, tanık ve yerel bilirkişilerden taşınmazın önceki durumu, kime ait olduğu, kimden kime nasıl intikal ettiği, kim tarafından ne zamandan beri ve ne suretle kullanıldığı, varsa imar-ihya çalışmalarının hangi tarihte tamamlandığı hususlarında maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, tanık ve yerel bilirkişi beyanları bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli, üç kişilik ziraat bilirkişi kurulundan, önceki raporu da irdeler şekilde çekişmeli taşınmaz bölümlerinin nitelikleri, toprak yapıları, zirai faaliyete konu olup olmadıkları, zilyetliğin kimden kime ne zaman geçtiği ve hangi tasarruflar ile sürdürüldüğü, kullanım sınırlarının oluşup oluşmadığı ve komşu parseller ile dava konusu taşınmaz bölümleri arasında nitelik farkı bulunup bulunmadığı hususlarında ayrıntılı rapor alınmalı, dava konusu taşınmazın tüm yönlerinden çekilmiş fotoğrafları dosya arasına konulmalı, fen bilirkişisine keşfi takibe imkan verir ayrıntılı rapor ve kroki düzenlettirilmeli, bundan sonra da toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmeli, özellikle önceki bozma ilamına konu olan hükmün davacı tarafça temyiz edilmemesi nedeniyle o hükümde (A) harfi ile gösterilerek davacı adına tescile karar verilen 10.931,44 metrekare yüzölçümündeki bölüm dışında kalan taşınmaz yönünden bir dava bulunmadığı göz önüne alınarak önceki bozma ilamına konu taşınmaz bölümü hakkında tüm deliller birlikte değerlendirilmek suretiyle bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar göz ardı edilerek eksik incelemeyle yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 22.10.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.