YARGITAY KARARI
DAİRE : 16. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2016/2672
KARAR NO : 2019/846
KARAR TARİHİ : 11.02.2019
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay’ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; araştırma ve incelemenin yetersiz olduğu belirtilerek tescil harici yer yönünden dava tarihinden ve Hazine adına idari yoldan tescil edilen yerler yönünden ise tescil ve idari yoldan tapuya bağlandığı tarihten geriye doğru en az 20-30 yıl öncesine ait (1976-1986 yılları arası) iki ayrı zamanda çekilmiş yüksek çözünürlüklü hava fotoğraflarının Harita Genel Komutanlığı’ndan, aynı tarihler arasında düzenlenen fotoplan, fotometrik ve fotogrametrik paftaların ise, İl Kadastro Müdürlüğü’nden, getirtilerek dosyaya eklenmesi, yeniden yapılacak keşifte yerel bilirkişi ve tanıkların HMK’nın 243 ve 244. maddeleri gereğince keşif yerine davetiyeyle çağrılması, aynı Kanun’un 259 ve 290/2. maddeleri uyarınca uyuşmazlığın taşınmaza ilişkin bulunması nedeniyle yerel bilirkişi ve tanıkların mümkün olduğunca keşif yerinde dinlenmesi, uzman bilirkişiler ziraat mühendisi ile jeodezi ve harita mühendisi aracılığıyla açıklanan hava fotoğrafları ve Kadastro Müdürlüğü’nden getirtilecek paftaların keşifte uygulanması, hava fotoğraflarının çekildikleri, Kadastro Müdürlüğü’nden gelen paftaların ise düzenlendikleri (1976-1986 yılları arasında düzenlenen paftalar olacak) tarihlere göre dava konusu taşınmaz bölümlerinin kültür arazisi niteliğinde bulunup bulunmadığı veya hangi nitelikte bulundukları konusunda uzman bilirkişilerden tarafların ve Yargıtay’ın denetimine açık gerekçeli rapor alınması, teknik bilirkişiye tescil konusu yerin pafta üzerinde işaret ettirilmesi, yerel bilirkişi ve tanıklardan taşınmazın imar-ihyasına kim tarafından hangi tarihte başlandığı, imar-ihyanın hangi tarihte tamamlandığı ekonomik amacına uygun tarımsal zilyetliğin dava tarihine kadar ne şekilde, kim tarafından ve hangi nedenle sürdürüldüğünün sorulması, yerel bilirkişi ve tanık beyanları arasında çelişki bulunduğu takdirde HMK’nın 261. maddesi uyarınca yüzleştirilmek suretiyle aykırılığın giderilmesi, HMK’nın 290/2. maddesi uyarınca birlikte keşfe götürülecek bir fotoğrafçı aracılığıyla taşınmaz ve çevresinin yakın plan ve panoramik fotoğrafları çektirilip Mahkeme Hakimi tarafından onaylandıktan sonra dosya arasına konularak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda Davacının davasının kabulü ile imar kanunu 18. madde uygulaması sonucu oluşan; 335 ada 1, 336 ada 1, 2, 338 ada 1, 2, 351 ada 6, 352 ada 1, 4, 354 ada 2, 3, 5, 6, 355 ada 1, 2, 356 ada 3, 357 ada 1 ve 535 ada 2 parsel sayılı taşınmazların 13.11.2015 tarihli raporda (A) harfi ile gösterilen bölümleri ile 336 ada 2 ve 354 ada 2 parsel sayılı taşınmazların (B) harfi ile gösterilen bölümlerinin ve 354 ada 1 parsel sayılı taşınmazın tamamının davacı … adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili, davalı … vekili ve davalı … vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1- Tespit sırasında tescil harici bırakılan taşınmaz bölümlerinin davacı adına tescili istemi ile dava açılmış iken yargılama sırasında çekişmeli taşınmazın temyize konu bölümleri Hazine ve şahıslar adına tescil edilmiştir. Dava tarihi itibariyle … ve davalı … yasal hasım konumunda oldukları halde devam eden yargılama sırasında taşınmaz Hazine ve şahıslar adına tescil edilmekle … ve davalı …’nın dosyada taraf sıfatı kalmamıştır. Öte yandan … ve davalı … tapu maliki olmadıkları gibi dava konusu taşınmazlarla ilgili olarak açılmış bir davaları ya da eldeki davaya katılımları da söz konusu değildir. Hükümle de aleyhlerine bir durum yaratılmadığına göre temyizde hukuki yararları bulunmayan … vekili ile davalı … vekilinin temyiz inceleme istemlerinin REDDİNE, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davalı …’na ve …’na iadesine,
2- Dosya içeriğine, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı Hazine vekili’nin 335 ada 1, 336 ada 1, 2, 338 ada 1, 2, 354 ada 6, 355 ada 1, 2 ve 356 ada 3 parsel sayılı taşınmazların ( A) harfi ile gösterilen bölümleri ile 336 ada 2 parsel sayılı taşınmazın (B) harfi ile gösterilen bölümlerine ve 354 ada 1 parsel sayılı taşınmazın tamamına yönelik, olarak yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, Hazine harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
3- 335 ada 2, 351 ada 6, 352 ada 1 ve 4, 354 ada 2, 3 ve 5, 357 ada 1 parsel sayılı taşınmazların (A) harfi ile gösterilen bölümleri ile 354 ada 2 parsel sayılı taşınmazın (B) harfi ile gösterilen bölümlerine yönelik temyiz itirazlarının incelenmesine gelince; Dava; kazanmayı sağlayan zilyetlik, imar ve ihya hukuki sebeplerine dayalı olarak TMK’nın 713/1 ve 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 14 ve 17. maddeleri gereğince tapusuz taşınmazın tescili istemi ile açılmış olmakla beraber yargılama sırasında davaya konu taşınmaz bölümleri 335 ada 2 (hükümde maddi hata sonucu 535 ada 2 parsel olarak belirtildi), 352 ada 1 ve 4 parsel numaraları ile S. S. … Oto Hurdacılar ve Tamirciler … Sanayi Sitesi Yapı Kooperatifi adına, 351 ada 6 parsel numarası ile … adına, 354 ada 2 parsel numarası ile … Güzel adına, 354 ada 3 parsel sayılı numarası ile … adına, 354 ada 5 parsel numarası ile … adına ve 357 ada 1 parsel numarası ile … Reklam Tanıtım Organizasyon Ticaret Limited Şirketi adına idari yoldan (imar uygulaması ve 4706 Sayılı Kanun Uyarınca yapılan satışlar neticesinde) tescil edilmiştir. Bu durumda davanın tapu iptali ve tescil davasına dönüşmüş olacağı kuşkusuzdur. Ne var ki; mahkemece yargılama sırasında adlarına tapu kaydı oluşturulan tapu malikleri davaya dahil edilerek taraf teşkili sağlanmamıştır. Bilindiği üzere taraf koşulu dava şartı olup bu şart yerine getirilmeden davanın esasına ilişkin hüküm kurulamaz. Hal böyle olunca; mahkemece öncelikle yukarıda belirtilen tapu kayıt maliklerinin davaya dahil edilmesi için davacı tarafa süre ve imkan tanınmalı, taraf teşkili sağlandıktan sonra tarafların iddia ve savunmalarına ilişkin tüm deliller toplanıp değerlendirilerek sonucuna göre bir hüküm kurulmalıdır. Mahkemece, taraf teşkiline ilişkin eksiklik giderilmeden yargılamaya devamla işin esasına girilerek hüküm kurulması isabetsiz olup, davalı Hazine vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, bozma sebebine göre sair hususların incelenmesine yer olmadığına, 11.02.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.