YARGITAY KARARI
DAİRE : 16. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2016/1653
KARAR NO : 2019/400
KARAR TARİHİ : 30.01.2019
MAHKEMESİ :KADASTRO MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay’ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; “Yapılan araştırma ve incelemenin hüküm için yetersiz olduğu açıklanarak; yöntemine uygun olarak mera ve zilyetlik araştırması yapılması gereklerine” değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, çekişmeli 101 ada 36 ve 145 parsel sayılı taşınmazların kadastro tespitlerinin iptali ile 101 ada 145 parsel sayılı taşınmazın davacı … adına, çekişmeli 101 ada 36 parsel sayılı taşınmazın ise davacılar Muhlis ve … adına müştereken tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, kadastro tespitine itiraza ilişkindir. Mahkemece; çekişmeli taşınmazların mera vasfında olmadığı ve davacılar yararına zilyetlikle taşınmaz edinme koşullarının gerçekleştiği kabul edilmek suretiyle hüküm kurulmuş ise de; yapılan araştırma ve inceleme hüküm için yetersizdir. Mahkemece Yargıtay bozma ilamına uyulduğuna göre, bozma lehine olan taraf yararına oluşan usuli kazanılmış hakkın zedelenmemesi için bozma gereklerinin eksiksiz olarak yerine getirilmesi zorunludur. Mahkemece hükmüne uyulan bozma ilamında; “yöntemince mera ve zilyetlik araştırması yapılması” hususlarına işaret edilmesine rağmen, çekişmeli taşınmazların komşusu olan ve hükmen mera olarak tescil edilen taşınmazlara ait dava dosyaları getirtilerek çekişmeli taşınmazların niteliğine etkileri üzerinde durulmamış, bozma ilamından önce yapılan keşfe katılan ziraatçı bilirkişinin raporu ile bozma ilamından sonra yapılan keşfe katılan ziraatçı bilirkişilerin raporu, çekişmeli taşınmazların sınırında bulunan mera parseli ile olan ayırıcı unsuru yönünden çelişmesine rağmen raporlar arasındaki bu çelişki giderilmemiştir. Öte yandan; taşınmazların geçmişteki niteliğini belirleme konusunda en önemli delil olan hava fotoğrafları üzerinde de inceleme yapılmaksızın hüküm kurulmuş olması nedeniyle bozma ilamı gereklerinin tam olarak yerine getirilmediğinden söz edilemez.
Hal böyle olunca; öncelikle, çekişmeli taşınmazların tespit tarihinden geriye doğru 15-20-25 yıl öncesine ait üç farklı tarihli hava fotoğrafları Harita
Genel Komutanlığından, çekişmeli taşınmazların komşusu olan ve hükmen mera olarak tescil edilen tüm taşınmazlara ait dava dosyaları bulundukları yerlerden getirtilerek dosya arasına konulmalı, daha önce yapılan iki keşifte yer alan aynı ve komşu köylerde ikamet eden mahalli bilirkişiler, taraf tanıkları, tespit bilirkişileri, önceki keşiflerde yer almayan 3 kişilik ziraat mühendislerinden oluşan bilirkişi kurulu ile fen bilirkişisi hazır olduğu halde keşif icra edilmeli; mahalli bilirkişi ve tanıklara, çekişmeli taşınmazların öncelerinin mer’a olup olmadığı, komşu 101 ada 111 sayılı mera parselinden ne şekilde ayrıldıkları, komşu mera parselinin kadim mera olup olmadığı, çekişmeli taşınmazların kim tarafından hangi tarihten beri ne şekilde kullanıldıkları hususlarında olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, mahalli bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde yüzleştirme yapılmak suretiyle, tespite aykırı bir sonuca ulaşılması halinde ise tüm tespit bilirkişileri dinlenerek çelişkiler giderilmeye çalışılmalı, taşınmazların görüntüsü ve mera ile ayırıcı unsur bulunup bulunmadığı hususlarındaki hakim gözlemi keşif tutanağına aynen yansımalı, teknik fen bilirkişisine keşfi takibe imkan verir rapor ve kroki düzenlettirilmeli; 3 kişilik uzman ziraat mühendislerinden oluşan bilirkişi kurulundan çekişmeli taşınmazların değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarının da yer aldığı, taşınmazların her birini 101 ada 111 parsel sayılı mera parseli ve komşu diğer parsellerle birlikte ele alan, taşınmazların önceki ve mevcut niteliklerini, ne kadar süredir ne şekilde kullanıldıklarını, 101 ada 111 sayılı mera parseli ile ayırıcı unsur bulunup bulunmadığını hususlarını açıklayan ve dosyada yer alan çelişkili iki ziraatçı raporu arasındaki çelişkiyi giderecek şekilde ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; hava fotoğrafları jeodezi ve fotogrametri uzmanı olan harita mühendisi bilirkişiye tevdi edilerek hava fotoğraflarının çekildikleri tarih itibariyle çekişmeli taşınmazların geçmişteki nitelikleri, ne zamandan beri ve ne şekilde kullanıldıkları, sınırlarının belirgin olup olmadığı, sınırdaki mera parseli ile benzer nitelikte olup olmadıkları hususlarındaki tespitlerini içerir rapor alınmalı, bundan sonra komşu parsellerden hükmen mera olarak tescil edilmiş olanların dava dosyaları da dikkate alınarak tüm deliller birlikte değerlendirilmek suretiyle sonucuna göre bir karar verilmelidir. Bozma ilamına uygun olmayacak şekilde yetersiz araştırma ve inceleme ile karar verilmesi isabetsiz olup, davalı Hazine vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, 30.01.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.