YARGITAY KARARI
DAİRE : 16. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2016/15704
KARAR NO : 2020/3318
KARAR TARİHİ : 23.09.2020
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay’ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sonucu, … İlçesi … Merkez Mahallesi çalışma alanında bulunan 230 ada 55 ve 229 ada 589 parsel sayılı 8.703,84 ve 2.980,44 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlar, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle … Belediye Başkanlığı adına tespit ve tescil edildikten sonra, 09.09.2014 tarihinde tashihen devir suretiyle davalı … adına tapuda kayden intikal ettirilmiştir. Davacı …, irsen intikal ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak, çekişmeli taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile murisi … adına tapuya tescili istemiyle dava açmıştır. Yargılama sırasında, müdahiller … ve …, aynı nedene dayanarak, miras payları oranında taşınmazların adlarına tescili istemiyle davaya katılmışlardır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, çekişmeli taşınmazların davalı adına olan tapu kayıtlarının 3/5 pay oranında iptali ile, 1/5’er pay oranında davacı ve müdahiller adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, dava konusu taşınmazların muris …’ya ait olduğu, davacının … mirasçıları adına tescil isteme hakkının bulunmadığı, çoğun içinde az da vardır kuralı gereğince, davacının ve muris … mirasçılarından olan katılanların miras payı oranında davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Ne var ki, davanın esası yönünden değerlendirme yapılabilmesi için, öncelikle taraf ehliyetinin bulunması zorunlu olup, bu hususun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 114/1-d maddesi gereğince mahkemelerce re’sen gözetilmesi zorunludur. Somut olayda davacı, dava konusu taşınmazların babası olan muris …’dan geldiğini ileri sürerek, muris … adına tescili istemiyle dava açmıştır. Muris …’nın ölüm tarihi itibariyle terekesinin elbirliği hükümlerine tabi olduğu ve davacının da tereke adına talepte bulunduğu dosya kapsamıyla sabittir. Elbirliği mülkiyet hükümlerine tabi bulunan bir terekede, terekeye ilişkin tüm tasarruf işlemlerinin 4721 sayılı Yasa’nın 640. ve 702. maddeleri uyarınca tüm mirasçılar tarafından birlikte yapılması zorunlu olup, tasarrufi işlem niteliğindeki davanın da tüm mirasçılar tarafından birlikte açılması gerekir. Bir mirasçının özellikle acele hallerde miras şirketinin menfaatini korumak için bütün mirasçılar adına yalnız başına dava açması mümkün ise de, bu şekilde açılan bir dava tüm mirasçıların katılımı sağlanmadan yürütülemez. Bu halde, diğer mirasçıların davaya katılımının sağlanması, muvafakatlerinin alınması ya da terekeye temsilci atanması gerekir. Dosya arasında bulunan veraset ilamının incelenmesinde; muris …’nın davacı dışında mirasçılarının bulunduğu ve taşınmazların kayıt maliki olan davalı …’nın terekeye göre 3. kişi durumunda olduğu anlaşılmaktadır.
Hal böyle olunca; mahkemece; davacı tarafa, muris …’nın mirasçılarının tamamının davaya katılımının sağlanması veya muvafakatlarının alınması veya terekeye temsilci atanmasının sağlanması için süre verilmeli, bu suretle aktif dava ehliyetindeki eksikliğin giderilmesi halinde, işin esasına girilerek tarafların iddia ve savunmaları doğrultusunda araştırma ve inceleme yapılarak, sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece, bu hususlar gözden kaçırılarak, dava ehliyetinin sağlanması bakımından davacı tarafa süre ve imkan tanınmadan işin esasına ilişkin yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edene iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 23.09.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.